زایمان سزارین در واقع به زایمانی گفته می شود که در آن در قسمت شکم مادر و رحمش شکافی ایجاد شده تا نوزاد متولد شود که بنا بر دلایل خاصی و مهیا نبودن شرایط برای انجام زایمان طبیعی این نوع زایمان صورت می گیرد که البته انجام آن یک سری عوارض احتمالی به همراه دارد که در همین رابطه قصد داریم در این مطلب به بررسی علائم و راه های درمان فتق بعد از سزارین بپردازیم.
فتق چیست؟
اگر قسمتی از بدن به جای دیگری از آن فشار وارد کند و برآمده شود، می گوییم فتق رخ داده است. در فتق برشی، دیواره شکم از جای برش سزارین بیرون می زند.در شرایط زیر، خطر بروز این وضعیت در زنان افزایش می یابد:
- چاقی مفرط (اضافه وزن فشار بیشتری به شکم وارد می کند)
- جای برش بزرگ تر
- دیابت
- بافت ضعیف
اگرچه معمولا فتق برشی خارج از وضعیت فیزیکی باعث بروز علامت نمی شود، بدون درمان برطرف نخواهد شد. تنها راه درمان فتق برشی بعد از سزارین، جراحی است. فتق یکی از عوارض احتمالی اما نادر سزارین است.
علائم فتق بعد از سزارین
پوست پایین شکم ، جایی که رحم در زیر آن قرار گرفته است و بعد از زایمان جمع می شود ، حالت شل و تورفته یا افتاده پیدا میکنید و بنابراین تشخیص فتق کار سختی است و ممکن است فقط پوست شکمتان در حال ترمیم بعد از زایمان باشد. به طور کلی فتق بعد از سزارین باعث بروز علامت خاص یا خطرناکی نمی شود و به مرور به صورت خود به خود از بین می رود ولی در صورتی که از ظاهر خود ناراضی بودید یا این که میزان بیرون زدگی فتق سزارین زیاد باشد تنها روش درمان بریدن بیرون زدگی با جراحی است. در ادامه علائم فتق بعد از سزارین را بررسی می کنیم.
برآمدگی شکم
شایع ترین علامت فتق بعد از سزارین برآمدگی بافتی است که به نظر می رسد از ناحیه زخم جراحی بیرون آمده است. یا ممکن است در محل زخم یا اطراف آن متوجه برآمدگی پوست شوید.همیشه فتق بلافاصله بعد از زایمان سزارین رخ نمی دهد بنابراین ممکن است چند ماه بعد از زایمان متوجه این برآمدگی شوید. معمولا در شرایط زیر بیشتر به چشم می آید:
- وقتی صاف می ایستید
- وقتی فعالیت فیزیکی، مثل بلند کردن جسمی را انجام می دهید
- وقتی سرفه می کنید
پوست شکم (جایی که رحم بعد از زایمان کوچک می شود) شل، تورفته یا برآمده می شود. به همین دلیل به سختی می توان تشخیص داد آیا فرد دچار علائم فتق است یا صرفا پوست بعد از سزارین در حال ترمیم است.
احساس درد یا ناراحتی
گاهی فتق برشی باعث احساس درد یا ناراحتی می شود (مخصوصا وقتی برآمدگی شکم بارزتر است). کسی که به تازگی مادر شده، به سختی می تواند متوجه این علامت شود. فرایند درمان بعد از سزارین باعث حس درد و ناراحتی می شود. اما احساس ناراحتی ناشی از فتق بیشتر از پروسه درمان بعد از سزارین طول می کشد.
حالت تهوع و یا یبوست
فتق برشی ناحیه دور شکم را تحت الشعاع قرار می دهد بنابراین باعث ناراحتی مزاج می شود. این وضعیت شامل حالت تهوع و حتی استفراغ است. یبوست از دیگر علائم به هم خوردن مزاج است زیرا فتق باعث جابه جایی روده می شود. درنتیجه، تخلیه روده با مشکل روبه رو خواهد شد.
آیا نوع برش شکم در سزارین بر احتمال ابتلا به فتق اثری دارد؟
بله. مطالعات نشان می دهد بانوانی که برش سزارین آن ها به صورت عمودی (از بالا به پایین) است بیش تر از بانوانی که دارای برش افقی هستند مبتلا به فتق برشی می شوند. نیمی از فتق هایی که پس از سزارین به وجود می آیند، در سال اول علائم خود را نشان خواهد داد. به این نوع فتق برشی فتق شکمی می گویند، که یعنی برآمدگی فتق روی ماهیچه های شکم ایجاد می شود. ۱۵ تا ۲۰ درصد موارد فتق از این نوع است.
روش تشخیص فتق بعد از سزارین
برای تشخیص فتق بعد از سزارین معمولا پزشک از معاینه فیزیکی استفاده می شود. بعد از سزارین ممکن است مشکلاتی ایجاد شود که با فتق اشتباه گرفته شوند به همین دلیل پزشک برای این که از تشخیصش مطمئن شود یا احتمال درگیری روده ها در فتق وجود داشته باشد ، برای تشخیص دقیق تر از سونوگرافی یا سی تی اسکن استفاده میکند. مشکلاتی که ممکن است با فتق بعد از سزارین اشتباه گرفته شوند عبارتند از :
- دمل
- هماتوم
- اندومتریت شکمی
- پاره شدن روده
- عفونت محل برش سزارین
روش درمان فتق بعد از سزارین
در مواردی که فتق کم باشد توصیه می شود از شکم بند برای محافظت از بافت شکم استفاده کنید تا علایم کاهش پیدا کند. در موارد فتق شدید پزشک با توجه به تشخیص برای برداشتن فتق از جراحی باز یا جراحی لاپاراسکوپی استفاده می کند و در هر دو روش در قسمتی از شکم که دچار ضعف بافتی شده از مش جراحی استفاده می کند تا دوباره با بیرون زدگی روبرو نشوید. درمان فتق بعد از سزارین جراحی است ولی معمولا پزشک تا زمانی که فرد با علایم خاصی روبرو نشود اقدامی برای جراحی نمی کند مگر این که شما با علایم زیر روبرو شده باشید :
- بازتر و بزرگتر شدن فتق
- ایجاد درد و ناراحتی به شکلی که در فعالیت های روزمره تداخل ایجاد کند.
- گرفتار شدن روده در فتق که باعث نرسیدن خون کافی به روده ها و درد شدید می شود. البته این مشکل بسیار نادر است و جزو موارد اورژانسی محسوب می شود.
کلام آخر
معمولا درمان فتق برشی به کمک جراحی با موفقیت همراه است. برآوردها نشان می دهد ۵ تا ۲۰ درصد از بیمارانی که جراحی فتق برشی انجام دادند، دوباره دچار فتق می شوند.اگر مادر به فکر حاملگی مجدد است، بیشتر در معرض خطر عود قرار می گیرد. گاهی پزشکان توصیه می کنند مادر تا زمانی که دیگر قصد حاملگی ندارد صبر کند تا خطر بروز مجدد فتق بعد از جراحی کاهش یابد.
علل سردی پاها در بارداری
