ممکن است برای شما هم پیش بیاید که کودک به طور تصادفی وایتکس و یا مواد شوینده بنوشند. چثه کودکان کوچک است و با سرعت بیشتری در بدن آنها اثر می کند و رسیدگی سریع تری می خواهد. به همین دلیل انجام برخی اقدامات بعد از خوردن مواد شوینده توسط کودک ضروری است. خوردن مواد شوینده توسط کودک چه نشانه هایی دارد؟ عوارض خوردن مواد شوینده در کودکان چه می باشد؟
خوردن مواد شوینده توسط کودک
شباهت بعضی مواد شوینده به خوراکی ها کودک را به اشتباه می اندازدکودکان به علت اینکه بسیار کنجکاو هستند و هنوز دنیای اطراف را به درستی نشناخته اند ممکن است اقدام به خوردن و آشامیدن مواد غیر خوراکی کنند که خطر مسمومیت در پی داشته باشد. یکی از این مواد شوینده و شیمیایی هستند که در همه خانه ها موجود است. مواد شوینده از قبیل شامپو و مایع ظرفشویی اغلب به علت رنگ و عطر خوبی که دارند ممکن است توجه کودک را به خود جلب کنند و کودک اقدام به خوردن آن ها کند. و یا به علت رها کردن مواد شوینده از قبیل وایتکس و پودر لباسشویی در معرض دسترس کودک، کودک بر حسب اتفاق ان ها را بخورد. اقداماتی هستند که با رعایت کردن آن ها می توانیم مانع از دسترسی کودک به این گونه مواد شده و از بروز چنین حادثه ای جلوگیری کنیم و یا در صورت بروز چنین اتفاقی بدانیم چه اقدامات اولیه ای لازم است انجام دهیم تا جان کودک را به موقع نجات دهیم.
مسمومیت با مواد شوینده چگونه ایجاد میشود؟
قرار گرفتن در معرض مواد شوینده به مدت طولانی، و یا حتی برای مدتی کوتاه، می تواند منجر به مسمومیت در کودک شود.برخی شوینده ها و جرم گیرها گازهای بسیار خطرناکی منتشر می کنند که وارد شدن این گازها به ریه می تواند برای کودک خطرات زیادی ایجاد کند . معمولا فضای اتاق هم دارای تهویه کافی نیست. همچنین، ترکیب برخی شوینده ها و جرم گیرها با یکدیگر منجر به تولید دسته ای از گازهای خطرناک جدید می شود.
در این میان، میزان آسیب پذیری ریه کودکان بسیار بیشتر از بزرگسالان می باشد. به همین دلیل هم ممکن است کودک به گازهای موجود در محیط عکس العمل سریع تر و شدیدتری نشان بدهند.اگر مراقبت از کودک به اندازه کافی صورت نگیرد، ممکن است آنها حتی اقدام به خوردن مواد ضد عفونی کننده کنند که این مورد می تواند جان کودک را خیلی سریع به خطر بیندازد. در مقایسه بین کودکان و بزرگسالان، تحقیقات نشان می دهند که احتمال مسموم شدن توسط مواد شوینده در کودک بیش از بزرگسالان است.در بزرگسالان، گاه مسمومیت به دلیل نخواندن اطلاعات مندرج بر بسته محصول و پیروی نکردن از دستورالعمل ها رخ می دهد اما در کودک، موارد مسمومیت بسیار بیشتر از بزرگسالان است.
خطرات خوردن مواد شوینده توسط کودکان
مواد شوینده به عنوان یک مایع یا پودر، خاصیت قلیایی دارد و اگر بلعیده شود می تواند شدیدا مضر باشد و سوختگی های شدید در دهان، گلو و مجاری تنفسی ایجاد کند که در بدترین حالت، این می تواند منجر به جراحات و یا مرگ شود. شوینده ها با بسته بندی رنگی جذاب می تواند برای کودکان جالب باشد و آنها را مشتاق به امتحان کند و این یعنی آغاز خطر.علاوه بر مایعات و پودرها، بسته های پودر و قرص های لباس شویی خطری بالقوه برای کودکان هستند. بسته های خالدار به نظر کودک خوردنی می آیند و او کپسول ها به راحتی با ژله اشتباه می گیرد. این کپسول ها برای حل شدن در حدود 10 ثانیه در ماشین لباس شویی طراحی شده اند، بنابراین طولی نمی کشد که با آب دهان کودک ترکیب شده و وادر بدن او میشوند.
جلوگیری از خوردن مواد شوینده توسط کودک
پیشگیری بهتر از درمان است پس راههای مناسب که در ادامه برای پیشگیری آورده ایم را بیاموزید؛
ظروف در بسته - مقاوم در برابر کودک (CRCs)
این درپوش ها برای محدود کردن دسترسی به موادی که ممکن است برای کودکان خطرناک باشند طراحی شده اند. باز کردن این نوع درپوش ها برای کودک کار دشواری است به شرطی که بعد از استفاده آن را محکم ببندید.از آنجا که شیشه های مواد شوینده هم جای نگرانی دارد باید در بستن درب آن ها حساسیت لازم را به خرج دهیم چراکه گاهی بسته شدن نامناسب باعث میشود تا راحت تر از یک بطری دارو باز شوند.
در حالی که ظروف دربسته مخصوص کودکان تعداد کودکان مسموم شده را در طول سال های اخیر کاهش داده است، تعداد زیادی از حوادث گزارش شده مرتبط با کودکان و مواد شوینده ظرفشویی دو چیز را نشان می دهد:اینکه مردم از خطرات بالقوه آگاه نیستند و دیگر اینکه برخی ظروف به اندازه کافی ایمن نیستند.
نکات ایمنی در استفاده از مواد شوینده ظرفشویی
- همیشه ظرف را به درستی ببندید و کنار بگذارید - آزمایش کنید که درپوش در جای خود قفل شده است.
- مواد شوینده را از دسترس کودکان خردسال،دور نگه دارید و در قفسه بالا و یا در کمد قفل شده نگه دارید و به محض اینکه استفاده از آن را تمام کردید، آن را به آنجا برگردانید.
- مواد شوینده را درست قبل از شستن در ماشین ظرفشویی بریزید و سریعا باقی مانده، آن را تمیز کنید.
- از سرکه سفید به عنوان محلول شوینده استفاده کنید.
- مواد شوینده را در ظروف خود نگه دارید تا در صورت خوردن کودک دستورالعمل های تولید کننده را بخوانید.
- از پدر بزرگ ها و مادربزرگ، پرستاران و افراد دیگر بخواهید که مراقب کودکان باشند و قوانین مواد شوینده را دنبال کنند.
علائم مسمومیت و خوردن مواد شوینده توسط کودک
اگر فکر می کنید کودکتان مواد شوینده خورده (مانند مایع ظرفشویی، اسیدی، تمیز کننده فر، مواد شیمیایی یا برخی دیگر .... به دنبال کمک پزشکی فوری باشید. علامت هایی که باید به آن ها رسیدگی شود عبارتند از:
- لب های قرمز
- تاول
- تنگی نفس و سرفه
- در داخل دهان درد شدید داشته و ورم کرده باشد
علائم و عوارض مسمومیت های حاد
- استفراغ و گاهاً وجود خون در استفراغ
- وجود درد در ناحیه شکم و خون در مدفوع
- آسیب به مری
- کاهش فشار خون و ضربان قلب
- ایجاد قرمزی، التهاب و یا سوختگی سطحی
- در صورت تماس مواد شوینده با چشم کودک، سوزش و قرمزی و حتی از دست دادن بینایی
- در صورت استنشاق گازهای مواد شوینده ؛ تورم مسیر تنفسی، مشکل در تنفس، تنفس صدا دار و یا تغییر رنگ کودک و تلاش کودک برای نفس کشیدن.
بعد از خوردن مواد شوینده توسط کودک چه کنیم؟
- اگر کودک شما در اثر تماس با مواد شیمیایی دچار مسمومیت شده است، نوع درمان کودک بستگی زیادی به نوع ماده مسموم کننده و میزان قرار گرفتن کودک در معرض آن دارد.
- محصولاتی که حاوی نمک های قلیایی هستند، پ هاش بالای 11.5 دارند و باید روی آن هشدار سوختگی پوست و گلو داشته باشد. بعضی از مواد شوینده بسته به آنزیم ها و سفید کننده اکسیژن، خاصیت قلیایی کمتری نسبت به نمک قلیایی داشته و پ هاش پایینی دارند و در هنگام قورت دادن آسیب های جدی کمتری ایجاد می کنند.
- اگر متوجه شدید که مواد شوینده با سطح پوست کودکتان تماس پیدا کرده است :درمانی شبیه درمان سوختگی را آغاز نمایید و کودک را فورا به بیمارستان منتقل کنید.
- اگر متوجه شدید که کودک شما مواد شوینده را خورده است : در صورت مشاهده علائم مسمومیت، باید کودک را فورا به بیمارستان منتقل کنید و یا به اورژانس زنگ بزنید و تا رسیدن به مراکز درمانی از توصیه های اورژانس کمک بگیرید.
- اطلاعات خود را با پزشک کودک درمورد خوردن نوع ماده شوینده و مقدار آن در میان بگذارید. پزشک ابتدا علائم حیاتی کودک مانند ضربان قلب، دمای بدن، فشار خون و تنفس را کنترل می کند.
- اکسیژن، داروهای مسکن، لوله تنفس، مایعات داخل وریدی، برداشتن یا پانسمان قسمت های سوخته پوست، شستن مداوم قسمت های سوخته، برونکوسکوپی، آندوسکوپی از روش های درمان مسمومیت توسط مواد شوینده هستند.
چه زمانی با پزشک تماس بگیریم؟
اگر شخصی علائمی مانند موارد زیر را تجربه می کند، ایده خوبی است که در جست و جو کمک پزشکی باشیم:
- بیش از یک لقمه محصول مواد شویندهی را بلعیده باشد
- علائم مسمومیت دارد
- در مورد آنچه بلعیده، مطمئن نیستند
مواد شوینده های دست و بدن به مقدار کم سمی هستند اما ممکن است باعث علائمی از جمله: تهوع، استفراغ و مدفوع شل شوند. افرادی که علائم مداوم استفراغ و اسهال را تجربه می کنند باید به اورژانس مراجعه کنند. اگر کسی فقط مقدار کمی مواد شوینده مصرف کرده است، باید چند جرعه آب بنوشد و ببیند آیا علائمی ظاهر می شود یا خیر. هر نوع مواد شوینده ی که برای تمیز کردن بدن انسان نباشد، در صورت مصرف، سمی است. اگر شخصی مواد شوینده تمیز کننده مصرف کرده است، لازم است که مراقبت فوری پزشکی برای او انجام شود. همین امر در مورد محصولاتی که روی پوست یا چشم اعمال شده اند، نیز صدق می کند.
اقدامات اشتباه بعد از خوردن مواد شوینده توسط کودک
گاهی والدین بعد از مصرف شوینده ها توسط کودکان، به اشتباه اقداماتی انجام میدهند که نتیجه ی منفی دارد و حتی میتواند کار را خراب تر کند، اقداماتی که در ادامه به آنها اشاره شده است.
خوراندن هر چیزی به کودک
هنگام مسمومیت کودک با مواد شوینده، از خوراندن مواد دیگر به کودک خودداری کنید. مثلا اگر کودکی جوهر نمک خورده، برای خنثی نمودن اثر آن به او جوش شیرین ندهید زیرا واکنش اسیدی و قلیایی حاصل، یک واکنش گرمازاست و علاوه بر سوختگی شیمیایی در کودک سوختگی گرمایی نیز ایجاد می شود.
آب، مایعات تایید نشده یا سفیده تخم مرغ
برای کاهش عوارض بلع مواد شوینده به کودک خود شیر نخورانید زیرا خوردن شیر در برخی موارد سبب جذب سریع تر دارو یا مواد سمی در بدن می شود و مسمومیت را تشدید می کند.بعد از مسمومیت به کودک آب لیمو نخورانید زیرا یک ماده اسیدی است که خوردن آن توسط کودکان باعث درد معده و مشکلات عمده دیگر می شود.بعد از مسمومیت به کودک آب نمک غلیظ برای استفراغ کردن ندهید زیرا غلظت نمک به ویژه در کودکان اگر مواد سمی به آن ها آسیب نزند آن ها را دچار اختلالات الکترولیتی و خطرهای جسمانی می کند.
اجبار کودک به استفراغ
کودک را مجبور به استفراغ نکنید.اگر در این شرایط کودک وایتکس را بالا آورده و دوباره بلع صورت گیرد، خفگی اتفاق می افتد. استفراغ و برگرداندن این مواد سوختگی دستگاه گوارش را تشدید می کنند. افراد بزرگسال به دلیل توان بدنی می توانند با خوردن آب و تحریک قسمت پایینی حلق از القای استفراغ کمک بگیرند.
در صورت بروز مسمومیت، موارد زیر را در ذهن داشته باشید
- فراموش نکنید که اولین اقدام حفظ خونسردی می باشد.
- سعی کنید در صورت بسته بودن راه تنفسی ، با آب دادن به وی راه تنفسی وی را باز کنید تا اورژانس برسد.
- فقط به توصیه های متخصصان گوش کنید.
- تمام توصیه هایی را اگر از سمت فردی غیرمتخصص بیان میشود، نشنیده بگیرید.
- اگر تا زمان رسیدن به اورژانس، هیچ کاری برای کودک انجام ندهید، بهتر از انجام یک کار اشتباه است.