الفاظ صیغه طلاق چیست؟

بر اساس قانون مدنی ، خاتمه عقد ازدواج ، از طریق فسخ نکاح یا طلاق امکان پذیر شده است که هر یک از این روش ها ، شرایط و احکام خاص خود را دارند . به طور کلی ، زمانی که زن و مردی ، قصد دارند از هم جدا شوند ، می بایست به شیوه قانونی و رسمی ، اقدام به طلاق گرفتن نموده و پس از خواندن خطبه یا صیفه طلاق ، آن را نیز به صورت رسمی ، به ثبت برسانند ؛ در غیر این صورت ، ممکن است مرد ، به مجازات مقرر برای عدم ثبت طلاق ، محکوم شود. اما مطلب مهمی که در ارتباط با طلاق گرفتن وجود دارد ، آن است که به موجب قانون مدنی ، صیغه طلاق ، باید با الفاظ خاصی ادا شود که دلالت بر قصد طلاق ، توسط طرفین داشته باشد . هرچند که معمولا صیغه طلاق ، در دفترخانه طلاق و توسط محضردار جاری می شود ، اما به لحاظ شرعی ، ممنوعیتی برای خواندن صیغه یا خطبه طلاق از طرف زن و مرد وجود ندارد . به همین مناسبت ، پرداختن به این سوال ضروری است که نحوه خواندن خطبه طلاق از طرف زن و مرد چگونه است ؟ برای پاسخ دادن به این سوال ، ابتدا در خصوص الفاظ صیغه یا خطبه طلاق ، توضیحاتی ارائه نموده و سپس ، متن عربی الفاظ صیغه طلاق را ذکر می نماییم . در ادامه نیز ، به این سوال پاسخ می دهیم که صیغه طلاق چگونه خوانده می شود .

شرایط صیغه طلاق

صیغه طلاق چیست و شرایط صیغه طلاق کدام است؟ طلاق روشی قانونی برای خاتمه دادن به پیمان ازدواج است. جاری گشتن این صیغه یعنی صیغه ی طلاق، نیازمند انجام تشریفات خاصی است. لذا زوجین بایستی با طی کردن این مسیر و پشت سر قرار دادن این تشریفات، صیغه ی طلاق را میان خودشان جاری کنند. این صیغه باید درست خوانده شود و در صورتی که صیغه ی طلاق شرایط صحت آمیزی نداشته باشد این صیغه باطل خواهد بود. چه زمانی که یک زن بخواهد از یک مرد جدا شود و چه زمانی که یک مرد بخواهد همسرش را طلاق دهد در هر دو صورت اجرای صیغه ی طلاق اجباری است. اجباری بودن قرائت این صیغه بدین خاطر است که طلاق به شیوه ی درست و اصولی اجرا گردد. لذا اگر صیغه ی طلاق به درستی اجرا نگردد، طلاق صحیح نخواهد بود. همچنین اجرای صحیح این صیغه نیازمند رعایت اصول و مقرراتی است. و چنانچه این اصول، مقررات و تشریفات به شیوه ی درستی اجرا نشوند، قرائت این صیغه اثری ایجاد نکرده و طلاق به طور کل باطل خواهد بود. در ماده ی ۱۱۳۴ قانون مدنی در این رابطه گفته شده ” طلاق باید با قرائت صیغه طلاق و در حضور لااقل دو نفر مرد عادل که صیغه ی طلاق را میشنوند واقع گردد “ به همین دلیل به طور کلی می توان اینگونه در نظر گرفت که اجرای صیغه ی طلاق نیازمند دو مطلب است: قرائت صیغه ی طلاق واجب است و اگر صیغه قرائت نشود و یا به اشتباه قرائت شود، اثری ایجاد نکرده و آن صیغه باطل خواهد بود. در هنگام قرائت صیغه ی طلاق حضور ۲ مرد بالغ و عاقل الزامی است. این دو مرد باید صیغه ی جاری شده میان زوج و زوجه را بشنوند. تا اینجا گفتیم که صیغه ی طلاق، صیغه ای است که در میان زن و مردی که قصد جدایی دارند خوانده میشود و آنها به مدد خواندن این صیغه پیمان ازدواجشان را فسخ خواهند کرد. و بطور کلی منظور از صیغه ی طلاق در اینجا استفاده کردن از الفاظی می باشد که باید به درستی خوانده شوند تا صیغه ی طلاق کارکرد درستی داشته باشد. این الفاظ باید دارای معانی خاصی بوده و به صراحت بر فسخ پیمان ازدواج تاکید نمایند. از اینرو استفاده از الفاظ درست و تلفظ صحیح الفاظ جزو شرایط صیغه طلاق می باشد.

استفاده کردن از الفاظ عربی جزو شرایط صیغه طلاق نیست؟

در فقه امامی یا گرایش شیعی، الزامی است تا صیغه ی طلاق عربی خوانده شود. لذا الفاظ مخصوص عربی بایستی در حین اجرای صیغه ی طلاق به درستی بیان گردند. با این حال در حقوق جدید به این خاطر که بکار بردن و استفاده کردن از الفاظ عربی در هیچ کدام از عقود، الزامی نیست و شرطی در این باره وجود ندارد. میشود اینگونه گفت که به هیچ عنوان ضرورتی ندارد تا صیغه ی طلاق به زبان عربی خوانده و اجرا گردد. لذا هر لفظی که به صراحت بر طلاق دلالت کند، کافی می باشد. از اینرو در حقوق جدید استفاده کردن از الفاظ عربی جزو شرایط صیغه طلاق نیست. در همین زمینه لازم به ذکر است که اگر زوج به هر دلیلی نتواند یا نخواهد صیغه ی طلاق را بیان کند میتواند به شخصی که به او اعتماد دارد وکالت دهد تا شخص وکیل صیغه ی طلاق را بجای او اجرا نماید. لذا در این زمینه می توان از قیم یا وکیل استفاده کرد. در ارتباط با مورد دوم اجرای صیغه ی طلاق، در فقه و قانون اسلامی اینگونه آمده که این صیغه بایستی در حضور دو شاهد مرد عاقل انجام گیرد و این دو مرد باید در حین اجرای صیغه، شنوای مفاد آن باشند. لازم به توضیح نیست که اگر این دو مرد عاقل صیغه ی قرائت شده را نشنوند چون یکی از شرایط صحت اجرای صیغه ی طلاق اعمال نشده است آن صیغه مردود خواهد بود و طلاق صحیح نبوده و تمام تشریفات آن باطل اعلام خواهند شد. لذا هم حضور این دو مرد شرط است و هم قرائت این صیغه در حضور این دو مرد الزامی می باشد. و این نیز از جمله شرایط صیغه طلاق می باشد. شاهد عادل به چه کسی گفته میشود؟ صفت عادل به شخصی اطلاق میگردد که مبری از گناه بوده و اصطلاحا فاسد نباشد. در علم حقوق نیز فرد عادل کسی است که از گناهان بزرگ ارتکاب کرده و اصراری بر انجام گناهان کوچک نداشته باشد. گفته میشود که لزوم حضور فرد عادل به این معنا است و یا حداقل این مزیت را داراست که فرایند طلاق را سخت تر کرده و اینچنین سبب تحکیم رابطه ی میان زوجین میشود!

الفاظ صیغه طلاق چیست؟

بر اساس موازین شرعی ، زمانی که زن و مردی ، قصد دارند از هم طلاق بگیرند ، می بایست حتما صیغه طلاق میان آنها جاری شود تا زوجیت آنها خاتمه پیدا کند ؛ بنابراین ، صرفا خواندن الفاظ صیغه طلاق است که به عقد نکاح پایان داده و زوجین را به هم نامحرم می سازد . این صیغه طلاق که باید با استفاده از الفاظ خاصی ادا شود ، می تواند توسط خود زن و مرد نیز ، خوانده شود و مرد ، با خواندن الفاظ صیغه طلاق ، همسر خود را مطلقه سازد . با این حال ، در قانون حمایت خانواده ، حکم خاصی در ارتباط با ثبت طلاق ، ذکر گردیده است که به موجب آن ، مردانی که صیغه طلاق را جاری سازند و در دفترخانه ازدواج و طلاق ، آن را به ثبت نرسانند ، به مجازات عدم ثبت طلاق ، محکوم خواهند شد . البته ، دفترخانه ازدواج و طلاق ، برای ثبت نمودن طلاق زوجین ، حکم طلاق یا گواهی عدم سازش را که از دادگاه باید گرفته شود ، مد نظر قرار می دهد . به همین دلیل ، هم با توجه به ناآشنایی بسیاری از افراد با زبان عربی و هم به دلیل اینکه ثبت طلاق در دفترخانه ، الزامی است ، بسیاری از افرادی که قصد طلاق و جدا شدن دارند ، به یکی از دفترخانه های ثبت ازدواج و طلاق مراجعه کرده و از طریق وکالت دادن به سردفتر ، برای جاری نمودن الفاظ صیغه طلاق ، طلاق را به صورت شرعی و قانونی ، به ثبت می رسانند. در ماده 1134 قانون قانون مدنی ، حکم خواندن صیغه طلاق با الفاظ آن ، مقرر شده است که به موجب این ماده : « طلاق ، باید به صیغه طلاق و در حضور حداقل دو نفر مرد عادل که جاری شدن الفاظ صیغه یا خطبه طلاق را بشنوند ، واقع گردد ». بر این اساس ، طبق قانون مدنی ، صیغه طلاق ، حتما باید از طریق ادای الفاظ صیغه یا خطبه طلاق جاری شود و این موضوع ، یکی از مهم ترین شرایط صحت صیغه طلاق است و به همین دلیل ، در قسمت های بعد ، به این سوال پاسخ می دهیم که نحوه خواندن خطبه طلاق از طرف زن و مرد چگونه است .

متن عربی الفاظ صیغه طلاق

بر اساس قانون مدنی ، طلاق ، باید از طریق بیان نمودن الفاظ صیغه طلاق انجام شود. هرچند ، خود زن و مرد ، می توانند خطبه طلاق را جاری سازند ، اما به لحاظ قانونی ، نیاز است که زوجین ، ابتدا به دادگاه خانواده مراجعه نموده و گواهی عدم سازش بگیرند و سپس ، این طلاق ، در دفترخانه به ثبت رسد . به همین دلیل ، زوجین ، برای طلاق ، به دفاتر ازدواج و طلاق مراجعه می نمایند . اما ممکن است ، کماکان این سوال مطرح شود که الفاظ صیغه طلاق چیست و به عبارت دیگر ، اگر زن و مردی قصد داشته باشند خودشان الفاظ صیغه طلاق را بخوانند ، باید چه الفاظی را ادا کنند ؟ به همین دلیل ، در این قسمت ، قصد داریم متن عربی صیغه طلاق از طرف زن و مرد را ارائه نماییم . متن عربی الفاظ صیغه طلاق از طرف مرد ، به این صورت خوانده می شود که مرد ، به عنوان طلاق دهنده ، بگوید : « زَوْجَتِی ...... طالِقٌ » و اگر به عنوان نمونه ، نام همسر وی فاطمه باشد ، بگوید « زَوْجَتِی فاطِمَةُ طالِقٌ » . البته ، در صورتی که مرد ، برای ادا نمودن متن عربی صیغه طلاق ، وکیل گرفته و سردفتر طلاق ، به جای زن و مرد ، صیغه طلاق را جاری سازد ، الفاظ عربی خطبه یا صیغه طلاق ، به این صورت بیان می شود : « زَوْجَةُ مُوکِّلی فاطِمَةُ طالِقٌ » . در صورتی که طلاق ، از نوع طلاق خلع بوده و زن ، به دلیل کراهتی که از شوهر دارد ، در ازای پرداخت مبلغی به مرد ، قصد جدا شدن از وی را داشته باشد ، لفظ عربی خطبه طلاق به این صورت است : « زَوْجَتِی فاطِمَةُ خَلَعْتُها عَلی ما بَذَلَتْ » و بنابر احتیاط مستحب ، در ادامه بگوید : « فَهِی طالِقٌ » . در صورتی هم که طلاق ، از نوع طلاق مبارات بوده و هر دوی زوجین از هم کراهت داشته باشند ، متن عربی صیغه طلاق از طرف مرد ، باید به این صورت ادا شود : « بارَأْتُ زَوْجَتِی فاطِمَةَ عَلی ما بَذَلَتْ » و بنابر احتیاط مستحب ، در ادامه بگوید : « فَهِی طالِقٌ » .

صیغه طلاق چگونه خوانده می شود

در قسمت های قبل ، به بررسی این سوال پرداخته شد که الفاظ صیغه طلاق چیست و متن عربی خطبه طلاق چگونه باید خوانده شود . اما سوالی که ممکن است مطرح شود ، آن است که صیغه طلاق ، چگونه باید خوانده شود و به عبارت دیگر ، نحوه خواندن خطبه طلاق از طرف زن و مرد چگونه است ؟ در پاسخ به این سوال ، باید گفت که شخصی که الفاظ صیغه طلاق را ادا می کند ( مرد ) ، باید عاقل و بالغ بوده و قصد طلاق دادن همسر خود را داشته باشد ؛ به همین دلیل ، در صورتی که مرد ، مجبور به طلاق دادن زن خود و ادای الفاظ خطبه طلاق شده باشد ، این صیغه طلاق ، اعتبار نداشته و به عبارت دیگر ، طلاق ، باطل است . همچنین ، ادای الفاظ صیغه طلاق ، زمانی که مرد ، قصد طلاق دادن ندارد و از روی شوخی ، اقدام به بیان الفاظ عربی خطبه طلاق نموده باشد ، فاقد اعتبار است . البته ، طلاق غیابی از طرف زن ، استثنا است و دادگاه ، به جای مرد ، اجازه جاری شدن خطبه یا صیغه طلاق را می دهد و طلاق ، به حکم دادگاه است. در مورد نحوه خواندن صیغه طلاق از طرف زن و مرد ، این اختلاف ، میان فقها وجود دارد که برخی معتقدند الفاظ صیغه یا خطبه طلاق ، حتما باید به زبان عربی خوانده شوند ، اما برخی عقیده دارند که زبان عربی ، خصوصیت خاصی نداشته و الفاظ صیغه طلاق ، به هر زبانی که ادا شود ، به شرط اینکه نشان دهنده قصد طلاق باشد ، صحیح است . اما معمولا در مذهب امامیه ( شیعه ) ، الفاظ صیغه طلاق ، می بایست به زبان عربی و با الفاظی که در قسمت قبل ذکر گردید ، بیان گردد. خواندن الفاظ صیغه طلاق ، توسط زن و مرد ، حتما باید در حضور دو نفر شاهد عادل ، انجام گیرد و رعایت این شرط ، الزامی است . فلذا طلاق بدون حضور شاهد ، امکان پذیر نمی باشد . عادل بودن شهود طلاق ، به این معنا است که افراد مذکور ، از ارتکاب گناهان کبیره و اصرار بر گناهان صغیره ، خودداری کنند . علاوه بر این ، شهود طلاق، حتما باید خوانده شدن الفاظ خطبه یا صیغه طلاق را شنیده باشند و صرف اطلاع آنها از جاری شدن صیغه طلاق ، برای صحت شهادت آنها ، کافی نیست.

امیدوارم از محتوای مسائل حقوقی نهایت استفاده را برده باشید و برای کسانی که دچار مشکل حقوقی هستند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب پر محتوای دیگر میتوانید به بخش آموزش ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم .

وکالت در طلاق چیست؟ آیا اعطای حق طلاق قابل فسخ است؟