کیستهای نابوتین برآمدگی‌های خوش‌خیم روی سرویکس (دهانه‌ی رحم) هستند. کیستها پر از موکوس شفاف، زرد روشن یا زرد مایل به قهوه‌ای هستند. افراد ممکن است بیش از یک کیست نابوتین داشته باشند. زنان ممکن است بعد از زایمان یا بعد از یائسگی به این کیستها مبتلا شوند. کیستهای نابوتین طبیعی هستند و معمولاً علائمی ایجاد نمی‌کنند. این کیستها نشانه‌ای از سرطان سرویکس نیستند. همچنین، ممکن است پزشک کیستهای نابوتین را فولیکول‌های نابوتین، کیستهای انکلوزیون اپیتلیالی یا کیست‌هایی با احتباس مخاطی نام‌گذاری کند.
کیستهای نابوتین یا کیست دهانه رحم برآمدگی‌هایی خوش خیم روی سرویکس (دهانه‌ی رحم) هستند. دهانه رحم، به قسمت اتصال واژن به رحم گفته می شود. این کیست ها سرطانی نیستند و اغلب روی غده های موجود بر دهانه رحم به وجود می آیند. کیست های نابوتین بسیار رایج هستند و به درمان خاصی نیز احتیاج ندارند. این کیست ها حاوی مایعی لزج و شفاف زرد رنگ روشن یا زرد مایل به قهوه ای در دهانه رحم است. افراد ممکن است بیش از یک عدد از این نوع کیست را در بدن خود داشته باشد.این کیست ها احتمال دارد بعد از زایمان و در دوران باروری و قبل از یائسگی در بدن بانوان تشکیل شود.همچین اتفاقی طبیعی بوده، سلامت بدن را تهدید نمی کند و عوارضی نیز از خود بروز نمی‌دهد.
تشکیل این کیست ها اصلا به منزله ی سرطان سرویکس یا دهانه رحم تلقی نمی شود.عناوین دیگری برای کیستهای نابوتین که امکان دارد توسط پزشکان مورد استفاده قرار بگیرد کیستهای انکلوزیون اپیتلیالی، فولیکول‌های نابوتین یا کیست‌هایی با احتباس مخاطی می باشد.
کیست نابوتین اگر کوچک باشد، علائمی ندارد و به طور اتفاقی موقع معاینه لگنی تشخیص داده می شود. علائم کیست نابوتین زمانی بروز می کند که اندازه کیست بزرگ باشد. این علائم عبارتند از:
خونریزی و لکه بینی بین دو پریود
قاعدگی نامنظم
دردهای مقاربتی
ترشحات غیر عادی واژن
دردهای لگنی
احساس کشیدگی در لگن (اگر کیست نبوتین باعث افتادگی رحم شود)
احساس پری و سنگینی در واژن
این علائم می تواند نشانه مشکلات دیگر واژینالی هم باشد. با بروز چنین علائمی باید به متخصص زنان مراجعه کنید تا با معاینه لگنی و آزمایش های لازم علت آن تشخیص داده شده و در صورت نیاز درمان شوید.
علت اصلی ایجاد کیست دهانه رحم، مسدود شدن غدد نابوتین در سرویکس است که باعث تجمع مخاط در این غدد و ایجاد کیست می شود. ایجاد بافت های جدید روی دهانه رحم بعد از زایمان هم می تواند منجر به مسدود شدن غدد نابوتین شود. به طور کلی، عوامل زیر از رایج ترین علل ایجاد کیست نابوتین هستند:
التهاب سرویکس بعد از زایمان
ضربات و جراحت های اطراف دهانه رحم
بارداری
زایمان
عمل هیسترکتومی (در آوردن رحم)
بانوانی که در سنین باروری هستند (از سن بلوغ تا شروع یائسگی) بیشتر از زنان دیگر دچار کیست نابوتین می شوند.
در بسیاری از موارد، کیستهای نابوتین دلیلی برای نگرانی ندارند و اکثر افراد هیچ علائمی را تجربه نمی‌کنند. با این حال، کیستهای نابوتین بزرگ ممکن است دهانه‌ی رحم را مسدود کرده و انجام معاینات روتین سرویکس را برای پزشک دشوار سازند.کیستهای نابوتین بزرگ و متعدد می‌توانند منجر به بسط و گسترش سرویکس شوند.
گاها کیستهای نابوتین بزرگ می‌توانند باعث پرولاپس دستگاه تناسلی شوند، اگرچه گزارش این مورد نادر است. پرولاپس دستگاه تناسلی زمانی اتفاق می‌افتد که ارگان‌های لگن مانند رحم پایین‌تر از حد معمول بیایند و این می‌تواند باعث ناراحتی و احساس کشیده‌شدن در ناحیه لگن شود. در این موارد، ممکن است فرد برای از بین بردن کیست و درمان پرولاپس دستگاه تناسلی به سیستکتومی نیاز داشته باشد.
کیستهای نابوتین کوچک نیازی به درمان ندارند. کیست نابوتین می‌تواند 2 تا 10 میلی‌متر قطر داشته باشد. کیستهای نابوتین معمولاً بدون درمان از بین می‌روند. اندازه‌ی کیستهای نابوتین بزرگ می‌تواند 4 سانتی‌متر باشد. در مطالعه‌ی معتبری در سال 2011 توصیه شده‌است که افرادی که کیست نابوتین با قطر بزرگ‌تر از یک سانتی‌متر دارند، به متخصص زنان مراجعه کنند.
اگر کیست بزرگ باعث ایجاد علائم شود، ممکن است فرد برای از بین بردن کیست به عمل جراحی نیاز داشته باشد. پزشک می‌تواند از یکی از روشهای زیر برای درمان کیست نابوتین استفاده کند:
الکتروکوتر (electrocautery) که از پروب کوچک با جریان الکتریکی برای سوزاندن کیست استفاده می‌شود.
کرایوتراپی (cryotherapy) که از نیتروژن مایع برای فریز کردن کیست استفاده می‌شود.
کیستهای نابوتینی را که نیاز به درمان دارند می‌توان از طریق برش یا سوزاندن با الکتروکوتر درمان جراحی کرد. در روش برش (اکسیزیون) پزشک با یک تیغ تیز کیست را برمی‌دارد.
در روش سوزاندن با الکتروکوتر، پزشک با استفاده از دستگاهی که جریان الکتریکی دارد، کیست را می‌سوزاند. الکتریسیته حرارت تولید می‌کند. در برخی موارد، شاید پزشک از درون کیست مایع بیرون بکشد. ممکن است این روش به خاطر مزیت از دست رفتن حداقلی خون توصیه شود.روش دیگر درمان کیست نابوتین کرایوتراپی است. در این روش، پزشک با استفاده از نیتروژن مایع کیست را منجمد کرده و برمی‌دارد. کرایوتراپی از دو روش قبلی کم‌تهاجمی‌تر است.بسته به اندازه و توزیع کیستها روی دهانه رحم، هر کدام از روشهای فوق می‌تواند برای شما مناسب باشد.
چشم‌انداز کیست نابوتین بسیار مثبت است. به‌طور معمول، کیستهای نابوتین علائمی ایجاد نمی‌کنند و نیاز به درمانی ندارند. کیستهای نابوتین نسبتا شایع هستند و بسیاری از افراد مبتلا به آن می‌باشند.هر فرد مبتلا به کیستهای نابوتین باید تحت معاینات منظم سرویکس قرار گیرد تا بررسی شود که کیستها بزرگ‌تر نشوند. اگر اندازه‌ی کیستها افزایش یابد، می‌تواند علائم ایجاد کند.
اگر افراد علائم ناراحت‌کننده ناشی از کیستهای نابوتین داشته باشند یا کیستها معاینات روتین سرویکس را دشوار سازد، برای درمان کیست نابوتین ممکن است برای از بین بردن کیستها نیاز به درمان جراحی داشته باشند.
