بارداری و زایمان یک امر طبیعی است که تقریبا برای همه ی خانم ها اتفاق می افتد. حال آن که در کنار آن همه حس ناب و وضف ناشدنی مادر شدنی که به زنان القا می کنند مشکلات و رنج های بسیاری را نیز به همراه دارد. وارونگی رحم یکی از عوارض بسیار نادر در بارداری محسوب می شود که با توجه به مطالعات انجام شده دلیل مشخصی وجود ندارد اما عوامل متعددی می تواند بر ایجاد چنین عارضه تاثیر بگذارد. در ادامه این مقاله در خصوص این اتفاق ناخوشایند اطلاعاتی بیشتری در اختیارتان قرار می دهیم تا با دانش پزشکی بتوان از بروز انواع بیماری ها جلوگیری کرد.
رحم وارونه چیست؟
یک نوع عارضه شناخته شده است که ممکن است قبل از بارداری و زایمان به صورت مخفیانه در وجود زن حضور داشته باشد و با زایمان ظاهر گردد.به طور کلی وارونگی رحم به اتفاقی اطلاق داده می شود که قسمت فوقانی رحم مادر که تحت عنوان فوندوس از آن یاد می شود به تدریج به سمت گردنه رحم حرکت می کند و حتی گاهی اوقات مشاهده شده است که پس از افتادگی شدید از ناحیه واژن بیرون زده است.
درجات وارونگی رحم
این عارضه با توجه به شدت آن درجه بندی می شود که شامل موارد زیر می باشد:
- وارونگی ناقص رحم به این معنی است که قسمت بالای رحم به سمت پایین آمده است اما هنوز از دهانه رحم خارج نشده است.
- وارونگی کامل رحم در این مرحله شدت بیماری به حدی است که دیگر رحم به طور کامل بیرون زده است که متخصصین از این اتفاق با عنوان پرولاپس نیز یاد می کنند. ( این اتفاق بیشتر در موارد مبتلا به سرطان رحم مشاهده می شود.)
چه چیزی باعث وارونگی رحم می شود؟
اگرچه علل دقیق آن به طور کامل شناخته نشده است اما در بیشتر مواقع وارونگی رحم به دلیل جدا شدن ناقص جفت از دیواره رحم ایجاد می شود. در نتیجه جفت هنگام خروج از کانال زایمان رحم را با خود می کشد. همچنین اگر رحم بیش از حد شل باشد یا اگر بند ناف در هنگام زایمان خیلی محکم کشیده شود احتمال وارونگی آن بیشتر است. چهار درجه وارونگی رحم وجود دارد. آن ها عبارتند از:
- وارونگی ناقص بالای رحم فرو ریخته اما از دهانه رحم خارج نشده است
- وارونگی کامل رحم از داخل به بیرون است و از دهانه رحم خارج می شود
- وارونگی پرولاپس که از قسمت بالای رحم از واژن خارج می شود
- وارونگی کل هم رحم و هم واژن از داخل بیرون زده اند
چه کسانی بیشتر در معرض خطر وارونگی رحم هستند؟
- ماکروزومی یا یک نوزاد بسیار بزرگ
- وارونگی رحم در زایمان قبلی
- کار طولانی مدت بیش از 24 ساعت
- چندین زایمان واژینال قبلی
- پره اکلامپسی شدید
- استفاده از دارو هایی مانند سولفات منیزیم (که برای توقف زایمان زودرس تجویز می شود)
- جفت آکرتا (جفت بیش از حد عمیق در دیواره رحم رشد کرده است)
علائم وارونگی رحم چیست؟
مهم است که علائم وارونگی رحم را بشناسید تا بتوانید درمان فوری پزشکی دریافت کنید. علائم وارونگی رحم عبارتند از:
- درد شکم
- خون ریزی بیش از حد
- علائم شوک مانند فشار خون بسیار پایین
اکثر وارونگی های رحم در زمان زایمان اتفاق می افتد هر یک از این علائم را دارید، پزشک معاینه فیزیکی انجام می دهد تا مطمئن شود رحم شما در موقعیت مناسب خود قرار دارد. اگر مشخص نباشد آن ها همچنین برای تأیید تشخیص وارونگی رحم سونوگرافی تجویز می کنند.
رحم وارونه چگونه تشخیص داده می شود؟
در ابتدا لازم است بدانید که تشخیص به موقع در هنگام بروز هر نوع بیماری علی الخصوص وارونگی رحم تاثیر بسیاری زیادی بر روی روند بهبودی دارد. چنانچه این عارضه به موقع شناسایی شود به تبع آن درمان نیز زودتر آغاز می شود.پس از مراجعه به پزشک متخصص معاینات فیزیکی که در ناحیه شکم و لگن و علائمی مربوط به درد و خونریزی در این قسمت انجام شد باید به منظور بررسی دقیقتری از معاینات بالینی هم چون سونوگرافی، MRI ، کمک گرفت.
وارونگی رحم چگونه درمان می شود؟
سه هدف از درمان وجود دارد: رحم خود را به موقعیت اولیه خود برگردانید خونریزی را متوقف کنید و از تکرار مجدد وارونگی جلوگیری کنید. گزینه ها عبارتند از:
دکتر شما سعی می کند رحم شما را با دست درست کند. این باید فوراً انجام شود زیرا رحم و دهانه رحم شما به مرور زمان منقبض می شوند و این کار را دشوارتر می کند. پزشک شما همچنین ممکن است به شما یک شل کننده IV رحمی مانند نیتروگلیسیرین بدهد تا رحم را نرم کند تا راحت تر شود. هنگامی که رحم شما به سمت بیرون می چرخد، شکلی شبیه فنجان به خود می گیرد. پزشک گیره هایی را روی رباط های رحمی که وارد فنجان می شوند قرار می دهد سپس به آرامی گیره ها را می کشد تا زمانی که وارونگی خودش را اصلاح کند.
احتمال وارونگی رحم در بارداری بعدی
وقتی یک مورد وارونگی رحم داشته باشید، ممکن است در بارداری بعدی باز هم آن را تجربه کنید. مثل هر عارضۀ بارداری یا هر مشکل سلامت دیگری، مطمئن شوید که پزشک یا ماما از سابقۀ پزشکی شما آگاه است. این کار به تیم پزشکی فرصت آماده شدن برای وقوع یک وارونگی رحم دیگر را می دهد و ممکن است مواردی مثل تزریق داخل وریدی پیشاپیش انجام گیرد و در صورت نیاز یک متخصص بیهوشی نیز در حین زایمان حضور خواهد داشت.