بارداری و زایمان بدن شما را دچار تغییرات شگفت انگیزی می کند. وقتی یک جنین در درون شکمتان در حال رشد و نمو است، قسمت های زیادی در حال رشد و کشش خواهد بود تا جای کافی برای فرشته کوچک شما باز کند. در برخی موارد این جا باز کردن ها سبب آسیب هایی به ساختار بدن مادر می شود که یکی از آنها دیاستاز یا جدایش عضلات شکمی است. در برخی از زنان جدایش عضلات شکم پس از زایمان خود را نشان می دهد که باعث می شود شکم مدت طولانی تری بعد از بارداری جمع شود. در ادامه این متن به شما خواهیم گفت که علل اصلی جدایش عضلات شکمی چیست و برای جلوگیری و درمان آن چه باید کنید.
جدایش شکمی چیست و چگونه درمان میشود؟
بارداری و زایمان بدن را دچار تغییرات بسیار زیادی می کند و همزمان با بزرگ شدن جنین ، عضلات و بافت شکم از هم باز می شوند تا فضای کافی برای رشد جنین فراهم شود. یکی از عوارضی که ممکن است با بزرگ شدن شکم در بارداری با آن روبرو شوید ، آسیب به ساختار عضلات شکم مادر است.جدایش شکمی یا دو تکه شدن عضلات راست شکمی ( به انگلیسی : abdominal separation یا Diastasis recti ) به اصطلاح دیاستاز عضلات راست شکمی ، حالتی است که در آن ماهیچه راست شکم (عضلات عمودی که در دو طرف ناف قرار گرفته اند ) دچار شکاف عمودی از وسط شده و از هم باز می شود.در وسط ماهیچه راست شکمی در حالت عادی خطی سفید وجود دارد که سمت چپ و راست ماهیچه را به هم وصل نموده ا ست که در اثر جدایش این دو بخش حدود 2.7 سانتی متر یا بیشتر از هم جدا می شوند. جدایش شکمی معمولا در زنان باردار و نوزادان دیده می شود.
علت جدایش شکمی در بارداری
در زنان باردار به دلیل انبساط شدید رحم ممکن است ماهیچه راست شکمی از وسط باز شود. حدود دو سوم زنان باردار با این مشکل روبرو می شوند. اگر بارداری دوم شما با فاصله کمی از بارداری اول اتفاق بیوفتد ، سن شما بیش از 35 باشد، وزن جنین زیاد باشد ، بارداری دو قلو یا سه قلو باشد ، احتمال جدایش شکمی بیشتر خواهد شد.
از آنجا که بارداری فشار زیادی به شکم وارد می کند ، عضلات جلوی بدن گاهی اوقات نمی تواند شکل خود را حفظ کند و مادر باردار دچار دیاستاز یا جدایش عضلات راست شکمی می شود بنابراین فقط نوار نازک پوست و بافت همبند مسئولیت نگهداری رحم ، روده ها و سایر ارگان ها را دارند و بدون پشتیبانی عضلات ، زایمان واژینال در این شرایط سخت تر خواهد شد.دیاستاز عضلات معمولا بعد از زایمان برطرف می شود ولی در برخی مطالعات احتمال این که بازگشت عضلات به حالت اولیه بیشتر از یک سال طول بکشد هم وجود دارد.
عوارض جدایش شکمی در بارداری
- کمر درد
- یبوست
- نشت ادرار
- مشکل شدن تنفس
- مشکل شدن حرکات طبیعی
- در موارد شدید و البته نادر ممکن است پوست پاره شده و ارگان ها از این منفذ بیرون بزنند و به اصطلاح دچار فتق شکم شوید.
برای جلوگیری از جدایش عضلات شکمی در بارداری چه کنیم؟
در بارداری ممکن است نتوانید به طور کامل از دیاستاز جلوگیری کنید، اما مواردی وجود دارد که می توانید احتمال این عارضه را به حداقل برسانید و از بدتر شدن آن جلوگیری کنید. این موارد شامل:
- وضعیت صحیح بدنی را تمرین کنید.
- بیاموزید که چگونه نه تنها هنگام نشستن، بلکه در حرکات روزمره، عضلات شکم خود را به درستی درگیر کنید.
- از بغل کردن کودک دیگری که دارید فقط در یک طرف خودداری کنید. بسیاری از ما نوزادان خود را فقط یک طرفه بغل می کنیم، اما این کار می تواند باعث ایجاد عدم انطباق فشار شود و فشار زیادی به یک طرف بدن شما وارد کند.
- اطمینان حاصل کنید که اشیاء سنگین مانند صندلی ماشین و کالسکه کودک خود را به درستی بلند کنید یا هول بدهید.
- تنفس صحیح را تمرین کنید.
تغییراتی که بعد از به دنیا آوردن نوزاد در بدن ما اتفاق می افتد می تواند آزاردهنده باشد. اما مهم است که به یاد داشته باشید که این تغییرات مورد انتظار و اجتناب ناپذیر هستند. به یاد داشته باشید که بدن پس از زایمان شما زیبا و شگفت انگیز است و هر عارضه احتمالی حتی جدایش عضلات شکمی دائمی نخواهد بود.
درمان جدایش شکمی
اگر جدایش شکمی شما خیلی زیاد نباشد ممکن است تصمیم بگیرید با آن زندگی کنید، اما قبل از اینکه بارداری دیگری داشته باشید باید آن عضلات را بهم برگردانید.پزشک شما می تواند با استفاده از عرض انگشتان، نوار اندازه گیری یا ابزار یا سونوگرافی فاصله عضلات شما را اندازه گیری کند، سپس آنها می توانند ببینند آیا شرایط بهتر یا بدتر شده است.بسیاری از زنان می توانند جدایش شکمی خود را با یادگیری حرکات ملایم درمان کنند. از پزشک خود راهنمایی بخواهید، وی ممکن است شما را به یک متخصص طب فیزیکی ارجاع دهد.
اگر توانبخشی و انجام ورزش برای شما مفید نباشد، شاید گزینه جراحی به شما توصیه شود. یک عمل برای اصلاح دیاستاز را می توان ابدومینوپلاستی یا جراحی شکم نامید. توسط جراح برجستگی ضعیف مرکزی جمع و دوخته می شود. انجام لاپاراسکوپی نیز ممکن است در این شرایط مفید باشد، جراحی که به جای جراحی بزرگ فقط با برش های کوچک انجام می شود. در نظر داشته باشید ایجاد زخم، عفونت و سایر عوارض جانبی در هر عملی ممکن است