امامزاده پیر عمر در سنندج و جاذبه های آن!
امامزاده پیر عمر مدفن یکی از پسران حضرت علی (ع) به نام «سید عبدالصمد» است که در نزدیکی قلعهی حکومتی سنندج احداث شده است. این مجموعه از مقبره، مسجد، آرامگاه خاندان بزرگان و مشاهیر سنندج و فضاهای اطراف تشکیل میشود و از جاهای دیدنی سنندج به شمار میآید. به نظر میرسد که ساخت این بنا در دوران حکومت سلیمانخان اردلان و در سال 1046 هجری قمری صورت گرفته و در ادوار پس از آن، بخشهایی به آن افزوده شده است. سه فضای گنبددار که دو قسمت آن بهعنوان زیارتگاه و بخش دیگر بهعنوان مسجد استفاده میشود، ساختمان امامزاده را تشکیل میدهند. از ویژگیهای معماری این مجموعه میتوان به تزیینات آجری، آینهکاری، ارسیهای بسیار زیبا و چشمنواز، گچبری و خط بنایی در حاشیهی گنبد آن اشاره کرد.
امامزاده پیر عمر در ضلع جنوبی خیابان امام خمینی شهر سنندج و مجاور قلعه حکومتی «سنه دژ» قدیم قرار دارد. این مجموعه شامل مقبره، مسجد، فضاهای مجاور و آرامگاه خانوادههای مشاهیر و بزرگان سنندجی است که در زمان سلیمان خان اردلان در سال 1046 هجری قمری ساخته شد و در دورههای بعد توسعه یافت. بنای امامزاده از سه فضای گنبددار تشکیل شده و دو قسمت آن به عنوان زیارتگاه و قسمت دیگر به عنوان مسجد مورد استفاده قرار میگیرد. این بنا شامل تزئینات آجری، گچبری، آینهکاری و ارسیهای زیبا و نیز خط بنایی در حاشیه گنبد است.
بعضى این امامزاده را پسر امیرالمؤمنین على (علیه السلام) دانسته و بعضى پسر على بن الحسین (علیه السلام) و برخى پسر امام کاظم (علیه السلام) مىدانند.در باب شجره این امامزاده گویند وی پسر بلافصل حضرت علی (ع) است و نام ایشان را سید عبدالصمد ذکر کرده اند و چون مدفنش در بلاد اهل تسنن اتفاق افتاده او را پیرعمر می خوانند.
این مجموعه شامل مقبره، مسجد، فضاهای مجاور و آرامگاه خانوادههای مشاهیر و بزرگان سنندجی است. بنای اصلی مقبره در زمان «سلیمان خان اردلان» در سال 1046 هـ.ق ساخته شده و در دورههای بعد، در زمان «خان پاشای بابان»، میرزا صادق خان مستوفی باشی کردستان پسر مرحوم «میرزا رضای وزیر»، «محمد ابراهیم خان نوری نظام الدوله» و … توسعه یافت.
مرقد امامزاده پیر عمر که در ضلع جنوبی خیابان امام خمینی سنندج واقع است شامل مقبره، مسجد، فضاهای مجاور و آرامگاه خانواده های مشاهیر و بزرگان سنندجی است. بنای اصلی مقبره امامزاده پیر عمر در زمان سلیمان خان اردلان در سال 1046 هجری قمری ساخته شد و «محمد ابراهیم خان نظام الدوله» در تاریخ 1306 هجری وسط گنبد امامزاده پیر عمر را آیینه کاری کرد.
بنای امامزاده پیر عمر دارای ساختمانی است که از سه فضای گنبد دار تشکیل شده و دو قسمت آن به عنوان زیارتگاه و قسمت دیگر به عنوان مسجد استفاده می شود. از جمله عناصر تزئینی مرقد امامزاده پیر عمر سنندج می توان به تزیینات آجری، گچ بری، آیینه کاری و اروسی های زیبا و نیز خط بنایی در حاشیه گنبد اشاره کرد.
حیاط بزرگی در این مجموعه قرار دارد که در میان آن حوض آبی قرار گرفته و حجراتی که در آن تعبیه شده است که عمدتا متعلق به آرامگاه های اهالی سرشناس شهر سنندج است. ورودی بنا در قسمت جنوبی است و ضریح قدیمی بقعه، جای خود را به ضریح نقره ای داده و توسط سنگ مرمر تزیین شده است. کف و ازاره حرم، سنگ کاری شده و الباقی دارای گچ است. طاقچه ها و پنجره های متعدد در حرم امامزاده پیر عمر و رواق آن به چشم میخورد که به همان سبک قدیمی نگهداری می شدند.
در گذشته در کنار گنبد و بارگاه امامزاده پیر عمر، مدرسه کوچکی بنا کرده بودند که شش حجره و حیاط کوچکی داشت و در تاریخ 1297 هجری، میرزا صادق خان مستوفی باشی کردستان محوطه آن را بزرگ کرد و ده حجره عالی در آن بنا نهاد که امروزه نیز طلاب علوم دینی از آن بهره می برند.
مردم متدین و عاشق اهل بیت استان کردستان هر هفته به ویژه روزهای پنجشنبه و جمعه در جوار مرقد امامزاده پیر عمر به اجرای برنامه های دینی از جمله ختم قرآن کریم، مولودی خوانی و پخش نذورات می کنند.این بنا که از جاذبه های مذهبی سنندج می باشد ، به شماره 2615 در فهرست آثار تاریخی و ملی کشورمان ثبت شده است.
خلاصه
شهر سنندج در استان کردستان میزبان مقبره یکی از فرزندان حضرت علی (ع) به نام سید عبدالصمد در امامزاده پیر عمر است. چون این مرد بزرگ در شهری متعلق به اهل تسنن زندگی و وفات کرد، مردم این منطقه ایشان را پیر عمری ها یا پیر عمری نامیدند. این مکان در نزدیکی قلعهی حکومتی سنندج و دارای مقبره، مسجد، آرامگاه بزرگان و مشاهیر سنندج می باشد. قدمت، این بنا به دوران حکومت سلیمانخان اردلان در سال 1046 هجری قمری می رسد. علاوه بر این تزیینات آجری، آینهکاری، ارسیهای بسیار زیبا و چشمنواز، گچبری و…زیبایی های این اثر تاریخی را چندین برابر کرده است. امامزاده در خیابان امام و کوچه امامزاده پیر عمر در شهر سنندج استان کردستان قرار دارد.