عمارت شهرداری قزوین و جاذبه های آن!

قزوین یکی از شهرهای تاریخی ایران است به طوری که کشفیات باستان شناسی قدمت این شهر را متعلق به هزاران سال قبل می داند. قزوین حتی در دوره ای از حکومت شاه طهماسب صفوی، پایتخت ایران بود و در همان دوران بود که به اوج تحول و شکوفایی رسید و دولتمردان، اندیشمندان و فرهیختگان زیادی را به خود دید. این شهر آثار تاریخی زیادی از دوره های صفویه به بعد را در خود داده و همین آثار است که امروز قزوین را به یکی از محبوب ترین مقاصد گردشگری ایران بدل کرده اند.

در زمان پایتخت شدن قزوین، شاهزادگان و امیران زیادی به این شهر رفتند و برای خود کاخ ها و عمارات های باشکوه ساختند. عمارت شهرداری قزوین از مهمترین و جذاب ترین بناهای تاریخی قزوین است که در سال 1306 به دست روس ها ساخته شده و لقب اولین شهرداری ایران را گرفته است. عمارت شهرداری قزوین که امروز به موزه بلدیه تبدیل شده در خیابان شهرداری قزوین قرار دارد و قدمتش به دوره قاجار برمی گردد.

تاریخچه عمارت شهرداری قزوین

این عمارت اولین شهرداری ایران است که حدود 93 سال پیش، یعنی در سال 1306 توسط یک شرکت روسی در شهر قزوین ساخته شد. نام این شرکت شوسه بود که در آن زمان یک جاده (قزوین-تهران) نیز احداث کرده بود. اما در واقع عمارت شهرداری قزوین در آن زمان محل اقامت و برگزاری برخی مراسم روس‌ها بود که آنجا را برای خودشان ساخته بودند. گفته می‌‎شود که این محل بسیار اعیانی، مخصوص سپری کرد اوقاتشان در ایران بود.
بعدها بعد از اتمام جنگ روس‌ها مجبور شدند غرامتی را به ایران بپردازند که دست‌آخر این بنا را به عنوان غرامت، تمام کمال در اختیار مقامات کشورمان قرار دادند و خاکمان را ترک کردند. پس از آنکه عمارت شهرداری قزوین به مقامات ایرانی واگذار شد، تغییر و تحولات و تعمیرهایی در آن شکل گرفت که گفته می‌شود تغییرات زیادی در این بنا به دلیل مرمت و بازسازی ایجاد شد.
پس از گذشت زمان این عمارت که باید به نحو احسن از آن استفاده می‌شد در اختیار شهرداری وقت قزوین قرار گرفت و به فعالیت‌های خود ادامه داد.
در واقع این اولین شهرداری رسمی بود که در ایران شروع به فعالیت می‌کرد و پس از آن همین رویکرد موجب ایجاد شهرداری‌های دیگر در شهرهای متعدد ایران گشت. این بنای جذاب و قجری پس از سپری کردن عمری مفید و پر فراز و نشیب، هم تبدیل به یک موزه و هم در اختیار شهرداری استان قزوین قرار گرفت. یک موزه آثار تاریخی تمام عیار که در آن میراث گران‌بهای گذشتگان و تاریخ آن زمان به طور مکتوب باقیست و می‌توان از آن‌ها دیدن کرد. بسیاری از کسانی که به مطالعات تاریخی و یا تاریخ ایران علاقه زیادی دارند، با بررسی این آثار نفیس می‌توانند اطلاعات بسیار مفیدی را گرداوری کنند. برای مثال می‌توان دریافت که در آن زمان نامه‌نگاری‌های اداری به چه سبک و سیاقی نوشته می‌شدند و یا کهن‌ترین سند‌ها مربوط به چه بناهایی بودند و ...

معماری عمارت شهرداری قزوین

عمارت شهرداری دارای 6 ستون در ایوان جنوبی است و در حد فاصل ستون‌ها، پایه‌های سنگی چهارگوشی وجود دارد که به‌جای گلدان استفاده می‌شود. این ستون‌های استوانه‌ای مزین به سرستون‌های تزیینی به‌شکل حلزون همراه با گل هستند. در بالای پیشانی عمارت، چهار مناره کوتاه آجری و مکعبی‌شکل به چشم می‌خورد؛ ضمن اینکه در این بخش می‌توان شاهد طاق تزیینی و تزییناتی از گچ روکار و آجرکاری به سبک گره‌چینی بود. در و پنجره‌های جنوبی، شرقی و غربی ساختمان، قابی تزیینی به‌شکل قوس و شیشه‌های رنگی دارند.

ورودی بنا دو پله بالاتر از کف حیاط است. اتاق ورودی که از ایوان منشعب می‌شود، ساده و مربعی‌شکل است و کفی با کاشی‌هایی سیاه و سفید و سقف ساده و تخت دارد. در میان چندین اتاق بزرگ و کوچک این ساختمان، سالنی به بزرگی حدود 200 متر با تزیینات گچ‌بری مختصر در سقف خودنمایی می‌کند.

جاهای دیدنی اطراف عمارت شهرداری قزوین

• سردر عالی قاپو : سردر عالی‌قاپو یکی از آثار تاریخی و گردشگری شهر قزوین است که در ابتدای خیابان سپه قرار دارد. این بنا نخست در دوره شاه طهماسب صفوی ساخته شد و در زمان شاه عباس اول به‌صورت کنونی تغییر شکل یافت. بنای سردر شامل ایوان رفیع ورودی با قوس تیزه‌دار و سه ردیف طاق‌نما در طرفین است.

• موزه قزوین: موزه قزوین که در شرق دولتخانه صفوی قزوین قرار دارد، در حقیقت یک موزه‌ باستان‌شناسی به حساب می‌آید که اشیای مختلفی از دوره‌های تاریخی گوناگون را در خود جای داده است. برخی از این اشیا که بیشتر ظروف سفالی و اشیای مفرغی هستند، به هزاره‌های سوم و اول پیش از میلاد تعلق دارند. قدمت سایر اشیای موزه به دوران اسلامی از قرون اولیه تا عهد معاصر برمی‌گردد.

• حمام قجر: حمام قجر که امروزه به موزه مردم‌شناسی قزوین تبدیل شده، یکی از بزرگ‌ترین حمام‌های تاریخی ایران است که در دوره صفوی ساخته شد و در 11 مرداد 1384 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. سربینه، میان‌در و گرم‌خانه، بخش‌های اصلی حمام را تشکیل می‌دهند که به‌لطف وجود تزییناتی همچون کاشی‌کاری و طاق‌های رسمی‌بندی، برای گردشگران جذابیت دارند.

• کاخ چهلستون: کاخ چهلستون یا کلاه فرنگی یکی از معروف‌ترین جاذبه‌های گردشگری قزوین به شمار می‌رود که در زمان شاه تهماسب صفوی ساخته شد. این کاخ باشکوه و دو طبقه که در سال 1334 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید، در سال 1383 به‌عنوان موزه خوشنویسی آغاز به کار کرد و آثار خوشنویسان معروف ایرانی مانند میرعماد قزوینی، درویش عبدالمجید، محمد حسین عماد کتاب و... را در خود جای داده است.