نقاشی سه بعدی چیست؟
شاید تا کنون عکس های مختلفی را در سایت ها و یا شبکه های اجتماعی دیده باشید که یک تصویر بر روی زمین کشیده شده و به نظر می رسد دارای حجم است. مردم بخاطر جذابیتی که این تصاویر برایشان دارد در کنارش عکس می گیرند. لحظات شادی را برای خود ایجاد می کنند. همچنین عکس های آن را به دوستان و آشنایان خود نشان می دهند. این نقاشی ها به نقاشی های سه بعدی معروف شده اند.
البته نقاشی سه بعدی یک اسم غلط برای این هنر است که بین مردم عنوان می شود. نقاشی دگرگون شبه سه بعدی عنوان دقیق و درست این تکنیک هنری است. اما به دلیل رایج شدن این عنوان ما هم از آن استفاده می کنیم.
نقاشی دگرگون چطور به وجود می آید؟
نقاشی سه بعدی به صورت دگرگون شده بر روی سطح دو بعدی طراحی و اجرا می شود. لازمه دیدن این نوع نقاشی های دگرگون، پیدا کردن زاویه دید درست آن است. این نقاشی ها معمولاً در نگاه اول بی معنی و بی قواره هستند. اما از زاویه دید درست، تصویر سه بعدی را مشاهده خواهید کرد. بهترین راه برای دیدن این نقاشی ها، نگاه کردن از لنز دوربین است.
تاریخچه
نقاشی سه بعدی به یکباره به وجود نیامده است. بلکه حاصل سال ها تجربه و تکامل توسط هنرمندان مختلف است. تاریخچه نقاشی سه بعدی به دو بخش تقسیم می شود.
طراحی دگرگون؛ مقدمه پیدایش این هنر جذاب
تاریخچه ی این نوع طراحی به دوره رنسانس برمی گردد. به این نقاشی های کشیده و شاید بی قواره طراحی آنامورفیک (anamorphic) می گویند. (البته اصطلاح واریخت سازی هم برای طراحی آنامورفیک استفاده می شود. ولی از آن دسته کلمه های کمتر کاربردی است. ولی عبارت طراحی دگرگون اولین بار در فارسی توسط صالح سخندان، هنرمند این حوزه در ایران معرفی شده). آرتیست ها در آن دوره در تلاش بودند که پرسوکتیو (Perspective) را به صورت دقیق بشناسند. این آرتیست ها می خواستند آن چیزی را که چشم از زاویه خاص می بیند در صفحه ی متفاوتی تصویر کنند.
دوره دوم مربوط به قرن بیست میلادی است. البته بیشترین پیشرفت و تکامل طراحی سه بعدی و نقاشی دگرگون بعد از دهه نود اتفاق افتاده است. نقاشی سه بعدی با فضاسازی سه بعدی، دنیای متفاوتی دارد. تولد این هنر از نقاشی های خیابانی شروع شد.از زمانی که آرتیست ها ی خیابانی برای جمع کردن اعانه به عنوان یک منبع درآمد، در خیابان ها نقاشی می کردند.
این نقاشی ها بیشتر با پاستل گچی اجرا می شد. استفاده از پاستل گچی در نقاشی های خیابانی از همان دوره رایج شد. همین هم به عنوان یک سنت کماکان رایج است. حتی امروزه هم تعداد زیادی از نقاشی های سه بعدی با پاستل روی زمین کشیده می شود. کار کردن با پاستل گچی برای هنرمندان بسیار راحت بود. بعد از اتمام نقاشی می توانستند آن را پاک کنند. به این ترتیب به سطح خیابان و سنگ فرش ها آسیبی نمی رسید.
زمان نقاشی کردن آرتیست ها معمولا یک نصفه روز بود. مردمی که از آن محله گذر می کردند با این نقاشی ها وقت می گذراندند. همچنین مبلغی به عنوان اعانه و کمک به آرتیست پرداخت می کردند. این موضوع تا دوران معاصر ادامه داشت. تا زمانی که کمتر به این سبک از هنر خیابانی توجه شد. و جای آن را فستیوال های نقاشی خیابانی گرفت. ولی همچنان اجرای آثار به وسیله پاستل گچی انجام می شد. در این فستیوال ها آرتیست ها فرصت زیادی برای اجرای نقاشی خود نداشتند. شاید یکی دو روز تا فضای چند متری اثر خود را نقاشی کنند.
در سال ۱۹۹۵ برخی از آرتیست های شاخص این حوزه شروع به آزمون و خطا در طراحی دگرگون کردند. آنها تلاش کردند ارتباطی میان نقاشی و سطح زمین پیدا کنند. آثاری که این هنرمندان روی سطح زمین می کشیدند، همان نقاشی هایی بود که با ابعاد کوچک تر روی بوم می کشیدند. اندازه بزرگ روی سطح زمین باعث می شد آثار به نظر فشرده و ناواضح دیده شود. (منظور این است که وقتی یک تصویر را از پهلو نگاه می کنید، واضح نیست. به صورت فشرده دیده می شود.) از این جهت استفاده از تکنیک طراحی آنامورفیک یا دگرگون ایده ی بسیار هوشمندانه ای بود.
هنرمندان نقاشی خیابانی تلاش زیادی برای آزمون و خطای این موضوع کردند. رابطه بین زاویه دید، زمین و نقاشی کردن. این تلاش طی ده سال منجر به اولین نقاشی های سه بعدی که ما امروزه می شناسیم شد.
اولین نقاشی سه بعدی دنیا
اولین نمونه نقاشی دگرگون را میتوان در اثری از Hans Holbein مشاهده کرد. او در سال ۱۵۳۳ نقاشی عجیبی به نام The Ambassadors کشید که در پایین آن قسمتی نامفهوم وجود داشت. این قسمت نامفهوم با مشاهده از زاویه ای بسیار پایین رمز گشایی می شد.
نقاشی سه بعدی و کاربردهای متنوع آن
نقاشی سه بعدی در نگاه اول، بیشتر یک اثر بامزه و جالب برای عکس گرفتن و تفریح کردن است. این هدف بسیار خوبی است زیرا ساختن لحظه های لذت بخش برای مخاطب یکی از اهداف هنرمند است. ولی نقاشی سه بعدی کاربرد های دیگری در زمینه های مختلف نیز دارد.
طراحی دکوراسیون ،طراحی نمای ساختمان، طراحی داخلی، تبلیغات ، طراحی مجله و روزنامه، طراحی گرافیک و … از کاربرد های مختلف نقاشی سه بعدی است. نقاشی سه بعدی به دو صورت انجام می شود:
- روش آنالوگ یا طراحی دستی که تمام روند با طراحی دستی انجام می شود . این روش کاربرد های خاص خودش را دارد.
- روش دوم، روش طراحی دیجیتال. قابلیت چاپ در این روش باعث تنوع و کاربری بیشتر می شود.
ویژگی های نقاشی سه بعدی
هر هنری در عرصۀ خود، دارای ویژگی هایی است که آن را از دیگر هنرها متمایز می سازد و امضای خاص خود را دارد. هنر نقاشی سه بعدی نیز از این قاعده مجزا نیست و خصوصیات و ویژگی های منحصر به خود را دارد. این هنر، دارای جادویی از عمق بخشی است و صحنه های مرده و بی روح را سرشار از جان و زندگی نشان می دهد. برخی از ویژگی های این هنر جذاب و شگفت انگیز که می تواند بیننده را به تحسین وادارد و نمودی از خلاقیت و استعداد باشد، به قرار زیر است:
- آثار هنری سه بعدی، دارای ویژگی های خاص و منحصری برای ایجاد حس واقع بینی در فرد هستند. اصولا نقاشی های سه بعدی دارای صحنه هایی مملو از چهره ها یا اشیایی هستند که کاملا واضح، زنده و مادی به نظر می رسند؛ به گونه ای که شخص با دیدن آن فکر می کند در فضایی واقعی، شاهد آن اثر است.
- نقاشی سه بعدی، با انباشتی از رنگ ها، اشکال، جزئیات، عمق و سایر مولفه های تاثیرگذار در فضاسازی چنین طرح هایی، آمیزه ای از احساسات را به تصویر می کشند. در این نوع نقاشی ها، بازسازی صحنه های واقعی و تحریف واقعیت خطوط و فضای حقیقی، شگفت انگیز است و به طرز حیرت آوری چشم انسان را فریب می دهد و ذهنش را به باور خلاف واقع متقاعد می سازد.
- برای رسیدن به ابعاد تازه ای از هنر، همواره باید چالش طلب و ریسک پذیر باشیم؛ چرا که در پس این تمایل است که خلاقیت در هنر، روند تکامل خود را سیر می کند و دچار رخوت و سستی نمی شود.
- از نظر اجرایی، تکنیک پرسپکتیو، نقش بسیار مهمی در نمودِ مادی جلوه دادن تصاویر دارد؛ چرا که با رعایت این تکنیک به درستی، خطای دید حاصل می شود و تماشاگر، تصویر دوبعدی را سه بعدی و کاملا واقعی می بیند.
مراحل نقاشی سه بعدی
گام اول برای آموزش نقاشی سه بعدی
مهیا کردن وسایل مورد نیاز
شما برای شروع کار نیاز به وسایل پیچیده ای ندارید. یک کاغذ A4، خطکش، مداد معمولی و پاک کن و ابزاری برای رنگ آمیزی که اگر دسترس نبود همان مداد سیاه کفایت می کند. اینها تمام وسایل مورد نیاز برای شروع کار هستند.
گام دوم برای آموزش نقاشی سه بعدی
نوشتن کلمه مورد نظر
در این مرحله کلمه مورد نظر خود را با شمایل مورد علاقه روی کاغذ طراحی کنید. برای تقلب میتوانید از کلمه پرینت شده هم کمک بگیرید. ترجیحاً شمایلی را برای نوشتن استفاده کنید که تو پر باشد تا نتیجه کار برجسته تر به نظر برسد.
گام سوم برای آموزش نقاشی سه بعدی
خطوط اصلی بدنه کلمه
خطوطی که قرار است کاری کنند کلمه شما سه بعدی دیده شوند، همه در راستای نقطه ای هستند که قرار است نقاشی خود را از آن محل ببینید. بنابراین کاغذ را مقابل خود به نحوی قرار دهید که با تجسم کلمه برجسته و سه بعدی در محل مناسبی از کاغذ قرار گرفته باشد. سپس شروع به کشیدن خطوطی هم اندازه از شکستگی های نوشته در راستای محلی که به آن نگاه میکنید، نمایید
گام چهارم برای آموزش نقاشی سه بعدی
تکمیل خطوط بدنه و مقطع
با رسم هم اندازه خطوط بدنه که در راستای دید بود، راهنمای کافی برای ترسیم مقطع پایین حجم که دقیقاً هم شکل و کمی کوچکتر از خود نوشته است خواهید داشت. پس شروع به طراحی خطوط پایین کار میکنیم.
گام پنجم برای آموزش نقاشی سه بعدی
رنگ ها و سایه ها
به جرأت میتوانم بگویم که سهم قابل توجه بهتر شدن نقاشی های سه بعدی بر دوش نحوه ایجاد رنگ ها و سایه ها است. بنابراین این مرحله را با ظرافت و دقت بیشتری انجام دهید. در ذهن خود محل تابش نور به حجم را تجسم کنید و با نگاه کردن از محل دیدن نقاشی شروع به رنگ آمیزی یا سایه زدن کنید.
گام ششم برای آموزش نقاشی سه بعدی
برش کاغذ اضافه
یکی از تکنیک های ساده ای که نقاشی های سه بعدی روی کاغذ را جذاب تر می کند، برش قسمتی از کاغذ است. این کار سبب میشود بیننده گمان کند که حجم از صفحه کاغذ بیرون زده و نتیجه را باورپذیر تر میکند. برای برش صاف میتوانید از خطکش و تیغ یا کشیدن خط صاف و قیچی استفاده نمایید.
گام هفتم برای آموزش نقاشی سه بعدی
عکس نهایی
مهم ترین کار گرفتن عکس مناسب از زاویه درست آن است. دوربین را در محلی که در حین نقاشی از آنجا نگاه می کردید قراردهید. آنقدر دوربین را جابجا کنید تا زاویه دید دقیق آن را پیدا کنید و عکس خود را بگیرید.