آشنایی با شغل مهندس نفت
اگر به مباحثی همچون زمین شناسی، شیمی و ریاضیات علاقه مندید و از کار کردن در شرکت های بزرگ و تکنولوژیک لذت می برید و در کنار اینها تحمل کار در نقاط دورافتاده و با شرایط آب و هوایی سخت را دارید شغل مهندسی نفت برای شما مناسب است.مهندس نفت روش های استخراج نفت و گاز از زیر زمین را طراحی کرده و توسعه می دهد.محل کار مهندس نفت در دفاتر کاری، پالایشگاه ها، محل های حفاری و یا آزمایشگاه های تحقیقاتی می باشد.پس از کشف منابع نفتی یا گازی، مهندس نفت با همکاری زمین شناسان و دیگر متخصصان، ساختار زمین و خصوصیات صخره های حاوی ذخایر و روشهای حفاری را تعیین کرده و عملیات حفاری را آغاز و مدیریت می کند. از آنجایی که تنها درصد کمی از نفت و گاز موجود در منبع تحت فشار طبیعی از چاه فوران می کند، لذا مهندس نفت از انواع روشهای مختلف به منظور استخراج منابع هیدروکربنی استفاده می کند. این روشها شامل تزریق آب، مواد شمیایی، گاز یا بخار به درون یک منبع نفت جهت با فشار بیرون راندن نفت بیشتر می باشد. از آنجایی که حتی با به کارگیری کاملترین روشهای امروزی تنها قسمتی از نفت یا گاز یک منبع کشف می شود، لذا مهندس نفت به امور تحقیقاتی و گسترش فناوری و روشهای کار آمدتری می پردازد تا میزان کشف را افزایش داده و از هزینه حفاری و مراحل تولید بکاهد. در مجموع مهندس نفت در یکی از حوزه های اکتشاف، حفاری و یا بهره برداری کار می کند. مهندس نفت با تخصص بهره برداری به بررسی تولید از مخازن نفت و گاز و رفع مشکلات مربوطه می پردازد. تخصص او معمولا پس از به اتمام رسیدن کشف مخزن و حفاری آن به کار می آید و مهمترین کار یک مهندس نفت در حوزه بهره برداری، جلوگیری از افت فشار ناگهانی چاه به دلیل بهره برداری نامناسب و صیانت از مخزن جهت بهره برداری بیشتر می باشد. مهندس نفت با تخصص مخزن، به عنوان یکی دیگر از بازیگران عرصه نفت، پس از اکتشاف منابع هیدروکربنی (نفت، گاز و .... ) توسط تیم اکتشاف، به منظور تکمیل کار و بررسی بیشتر مخازن یافت شده و مدل سازی آنها به منظور انجام عملیات بعدی وارد میدان می شود. مهمترین کار یک مهندس نفت در بخش مخازن عبارت است از : بررسی قابلیت تولید در مخزن با بکارگیری و بهره مندی از شیوه های جدید مطالعاتی و مدلسازی، ارزیابی توزیع فشار و توجیه افت آن در مخزن و چگونگی کنترل آن، انتخاب و ارائه روش عملی افزایش برداشت از مخازن با احتساب ملاحظات فنی واقتصادی و مدیریت و صیانت از مخازن نفت و گاز کشور. مهندسان مخازن فعالیت هایی شبیه به مهندسان بهره برداری دارند و درواقع یک جور پل ارتباطی بین تیم اکتشاف و حفاری و تیم بهره برداری هستند و حلقه گمشده ارتباطی بین این دو گروه می باشند. پس از اکتشاف و شناسایی و مدل سازی مخازن نفت، مهندس نفت در حوزه حفاری عملیات هایی نظیر عملیات حفاری، مهندسی گل حفاری و … را به منظور دستیابی به نفت یا گاز موجود در مخازن بر عهده دارد. فعالیت این گروه از متخصصان منجر به استخراج نفت توسط بهره برداران می شود. مهندسی نفت با تخصص حفاری یکی از سخت ترین و پر خطر ترین، و البته پر درآمد ترین مشاغل نفتی می باشد. از جمله ویژگی های مهم مهندسین حفاری، توانایی کار در شرایط دشوار و عملیاتی-بیابانی است که معمولا دوری از خانواده بر این سختی می افزاید. مهندس نفت ساعات کار مهندس نفت با توجه به نوع تخصص و محل کار او متفاوت است. به طور کلی پرسنل دکل و سکوهای نفتی (منطقه عملیاتی) به صورت اقماری (دو هفته کار و دو هفته استراحت) و در دو شیفت کاری (روزکار و شب کار) مشغول به کارند. به عبارت دیگر در یک ماه، چهار شیفت کاری وجود دارد. سایر کارکنان دکل همچون کمپانی من، رئیس دستگاه، زمین شناس، گل نگار، گلشناس، پزشک، مکانیک و برقکار که حدود ۱۰۰ نفر برای یک دکل می شوند، معمولا در طول شبانه روز در محل دکل حضور دارند. پرسنل دکل حفاری خشکی و سکوهای حفاری دریایی مشابه یکدیگرند.همچنین کارکنان سکوهای دریایی در همان جا استراحت می کنند و امکانات امداد و نجات از جمله هلی کوپتر و قایق های نجات و تیم پزشکی در محل آماده است تا در مواقع خطر همچون وقوع حریق فورا عملیات امداد و نجات را آغاز نمایند. شما به عنوان مهندس نفت در صورت کسب تجربه در این صنعت می توانید مراحل مختلف شغلی را طی کرده و در سمت های مختلف در شرکت های نفتی کار کنید. یکی از بالاترین سمت ها در روی دکل و منطقه عملیاتی، "کمپانی من" می باشد. کمپانی من یا ناظر عملیات حفاری و بالاترین مقام مدیریتی در محل، معرفی کننده شخصی به عنوان نماینده تمام وقت شرکت نفت در محل حفاری چاه است که بر اجرای برنامه حفاری ارائه شده از سوی اداره کل حفاری مطابق بر زمانبندی به صورت ۲۴ ساعته نظارت داشته و با ارائه راهکارهای لازم در شرایط مقتضی، ضمن رعایت نکان ایمنی و صرفه جویی در هزینه ها سبب تسریع درحفاری چاه می شود.
وظایف مهندس نفت
وظایف و مسئولیت های مهندس نفت (در صورتی که مطابق با تخصصش به کار مشغول شده باشد) به حوزه ای که کار می کند بستگی دارد. به طور کلی وظایف کلی مهندس نفت در بخش های مختلف شامل موارد زیر است :
- طراحی تجهیزات برای استخراج نفت و گاز به سودآورترین روش
- توسعه راه های تزریق آب، مواد شیمیایی، گازها یا بخار به ذخیره های نفتی
- توسعه برنامه های حفر زمین های نفت خیز و بازیابی نفت و گاز
- اطمینان یافتن از ارزیابی درست چاه ها
- استفاده از تجهیزات کامپیوتری برای شناسایی محل چاه ها و انجام درست عمل حفاری
- اطمینان یافتن از نصب، بکارگیری و نگهداری درست از تجهیزات
- همکاری با سایر متخصصان مانند زمین شناسان، مهندسان شیمی و...
اما معمولا فارغ التحصیلان رشته مهندسی نفت در یکی از حوزه های اکتشاف، حفاری، بهره برداری و یا مخازن تخصص دارند. لذا با شرط انطباق شغل افراد با رشته ای که تحصیل کرده اند، هر گروه دارای وظایف، مسئولیت ها و شرایط کاری متفاوت خواهند بود. به عنوان مثال مهمترین وظایف مهندس نفت در حوزه بهره برداری نفت عبارت است از :
- ارزیابی قابلیت تولید در مخازن و بررسی امکان پذیری روشهی بهره برداری موردنظر.
- ارزیابی فنی-اقتصادی مخازن و تجهیزات آن.
- طراحی و اجری بهینه عملیات بهره برداری.
- تشخیص ویژگی ها و چگونگی رفتار با چاه های گوناگون.
- انتخاب و توجیه روش مناسب برای بهره برداری و ازدیاد برداشت با توجه به شریط فنی و اقتصادی.
- صیانت از منابع نفت و گاز و ارائه روش های عملی بری افزایش طول عمر این منابع.
- بررسی و ارزیابی اثر استراتژیک روش بهره برداری بر محیط زیست.
بنابر گفته خیلی از نفتی ها! کار مهندس نفت با تخصص بهره برداری به نسبت سایر متخصصین دیگر نفت راحت تر است و بر خلاف مهندس حفاری یا اکتشاف بیشتر در دفتر کار و پشت میز است. همچنین تخصص مهندسان بهره برداری ترکیبی از تخصص های سایر گرایش های شغل مهندسی نفت است.
نکاتی برای نوشتن نمونه رزومه مهندس نفت
فرد شاغل در پست و جایگاه شغلی مهندس نفت مسئولیت های مختلفی هم چون تحلیل و بررسی، اعتبارسنجی، نظارت و سرپرستی، آنالیز، گزارش گیری، آموزش، حسابرسی، وظایف حقوقی، امنیت و معماری را برعهده دارد. برای نوشتن رزومه کاری فوق العاده به عنوان مهندس نفت، رزومه شما باید شامل این بخش ها باشد:
- اطلاعات فردی؛
- سوابق کاری؛
- تحصیلات؛
- لیستی از مهارت های فردی و تخصصی.
در ادامه این مطلب به اختصار هر کدام از این بخش ها را بررسی خواهیم کرد.
اطلاعات فردی در رزومه مهندس نفت:
- نام و نام خانوادگی؛
- ایمیل کاری؛
- شماره تلفن.
سوابق کاری در رزومه مهندس نفت:
بخش سوابق کاری یکی از اصلی ترین و مهم ترین بخش های رزومه یک مهندس نفت است. این بخش دارای بیشترین میزان اهمیت برای مدیران استخدام بوده و درواقع توجه و تاکید اصلی آن ها نیز بر این بخش خواهد بود. البته باید بدانید قرار نیست که در بخش سوابق کاری تنها لیستی از انواع وظایف پیشین خود به عنوان مهندس نفت را بنویسید، بلکه باید مهم ترین دست آوردهای خود در این حوزه را چنان شرح دهید که کارفرماهای احتمالی، شما را به عنوان متقاضی ایده آل برای استخدام مهندس نفت برگزینند. نکته مهم دیگر این است که در این بخش باید مهارت های خود را با توجه به نیازمندی های ذکر شده در آگهی استخدامی مد نظرتان بنویسید. در این بخش باید خلاصه ای کامل از ۳ الی ۴ پست کاری خود را شرح دهید. بخش سوابق کاری رزومه یک مهندس نفت، می تواند شامل این موارد باشد:
- داشتن مهارت و تسلط بالا در انواع نرم افزارهای کامپیوتری مثل مایکروسافت آفیس و سایر نرم افزارهای مهندسی نفت؛
- داشتن مهارت بالا در زبان انگلیسی در ۲ شکل گفتار و نوشتار؛
- داشتن ۵ یا ۶ سال سابقه کاری در حوزه های نفت و گاز؛
- داشتن شایستگی و صلاحیت لازم در همه بخش های حوزه مهندسی نفت؛
- داشتن تجربه های کاری در زمینه برنامه ریزی و ارزیابی فعالیت های مختلف برای بهبود و افزایش تولید؛
- داشتن اخلاق کاری و حرفه ای قابل قبول و ارائه رفتار بسیار خوب در محیط کار.
تحصیلات در رزومه مهندس نفت:
در زمان تکمیل بخش تحصیلات در رزومه خود به عنوان مهندس نفت، حتما اولویت بندی درج مدارک تحصیلی را رعایت کنید. اگر در این حوزه چند سال سابقه کاری درخشان و قابل ذکر دارید، حتما در رزومه ابتدا تجربیات کاری خود را درج کرده و بخش تحصیلات را پس از آن قرار دهید. نکته مهم دیگر این است که اگر در یک رشته خاص، دارای ۲ مدرک مختلف مانند دکترا و ارشد هستید، تنها مدرک بالاتر را ذکر کنید. در غیر این صورت، اولویت درج مدارک تحصیلی ابتدا دکترا، سپس ارشد، کارشناسی و در نهایت دیپلم است.
سایر اطلاعات تکمیلی که باید در این بخش درج شوند، شامل این موارد خواهند بود:
- دانشگاه های محل تحصیل و اخذ مدرک؛
- تخصص های فرعی و اصلی؛
- سال فارغ التحصیلی از هر دوره؛
- موقعیت جغرافیایی محل تحصیل.
این ۴ بخش، سایر اطلاعات تکمیلی هستند که باید آن ها را برای هر دوره تحصیل خود در رزومه تان بنویسید.
مهارت های فردی و تخصصی در رزومه مهندس نفت:
در زمان تکمیل بخش مهارت ها، میزان تسلط و تبحر خود را با صداقت بیان کرده و از اغراق کردن در میزان توانایی خود بپرهیزید. بخش مهارت ها را پس از بخش سوابق کاری درج کنید. در این بخش، برخی از مهم ترین توانایی ها و مهارت های خود را عنوان کنید. مهارت های معمول برای یک مهندس نفت شامل این موارد است:
- داشتن مهارت های فنی بسیار خوب همراه با توانایی یا تمایل شدید نسبت به یادگیری انواع مهارت های عمومی و اقتصادی؛
- مهارت های قوی تحلیلی و داشتن دانش بسیار بالا در زمینه مدیریت؛
- داشتن اطلاعات حقوقی و قانونی بسیار خوب در زمینه بهره برداری از نفت و گاز، انواع عملیات مرتبط و انواع دانش لازم برای عقد معامله های حقوقی و انواع قراردادهای قانونی؛
- توانایی استفاده از انواع نرم افزارهای اتوماتیک به منظور اجرای انواع وظایف مهندسی؛
- تسلط بر استفاده از انواع نرم افزارهای مهندسی نفت و سایر نرم افزارهای مورد نیاز در این حوزه کاری؛
- ترجیحا داشتن تجربه کاری ۲ الی ۱۰ سال در صنعت نفت، پتروشیمی، شیمی، پالایشگاه و یا سایر حوزه های مشابه.