انواع گره در قالیبافی را بشناسیم

انواع گره ها در قالی بافی:

گره های ترکی

گره های ترکی خود چند نوع میباشند که عبارتند از :

• گره ترکی معمولی که به خوابیده یا استاندارد نیز مشهور میباشد.
• نوعی از گره ترکی با نام برعکس یا برجسته.
• گره ممتاز.

طرز عمل گره ترکی

گره هایی که با این روش زده می شوند نسبت به بافت های دیگر محکم تر است. گره به این صورت است که نخست، تا رو را با قلاب گرفته ، با انگشت دست چپ نخ را از پشت تار چله رد کرده به طرف جلو می آورند سپس قلاب را برای گرفتن تار دوم از لای نخی که دو سر آن به وسیله ی دست چپ نگه داشته شده، عبور داده تار دوم را به جلو می آورند با نوک قلاب سر نخ را از پشت تار دوم به طرف جلو هدایت می کنند به طوری که هر دو سر نخ نخ از وسط دو تار که یک گره را تشکیل می دهد بیرون بیاید سپس گره را پایین آورده اضافی آن را با تیغه ی قلاب قطع می کنند. در هر رجشماری می توان از این شیوه بافت استفاده کرد. در این نوع بافت چله ها شدیدا تحت کشش بوده و برای کوبیدن پود از دفه استفاده می شود، با استفاده از آن می توان پود را به خوبی لا به لای گره ها جا داد. در روش ترکی با استفاده از قلاب ریز ترین فرش ها را می توان بافت. متقارن بودن گره و بسته بودن روی گره ها دوام بیشتری بخصوص به فرش های ریز بافت می دهد. در روش بافت ترکی از کوجی استفاده نمی شود.

گره های فارسی

در این روش نخ دور یکی از چله ها پیچ می خورد و سر دیگر نخ آزاد است. که برحسب جهت بر دو نوع است:

• گره فارسی چپ به راست
• راست به چپ

بیشتر مناطقی که از این گره استفاده می کنند معمولا از گره فارسی از چپ استفاده می کنند و ۲ ایل افشار و ترکمن از گره فارسی از راست استفاده می کنند. البته برخی از طایفه های ترکمن از جمله «یموت» و «تکه» از ۳ روش متقارن، متقارن از چپ و راست بهره می برند.

همانگونه که از اسمش پیداست نوعی تقلب در بافت فرش به حساب می آید. در این نوع بافت خامه هیچ پیچ و تاب و در واقع گره ای وجود ندارد. آن دوام و استحکامی که گره های ترکی و فارسی را دارند گره جفتی به هیچ وجه نخواهد داشت. فرش هایی که بافت آن ها با گره جفتی باشد ارزش و کیفیت چندانی را ندارند. به علاوه چگالی فرش نیز با این گره ها پایین میاید و شامل:

• گره کمانشیب
• گره تقلبی یو شکل یا بی گره بافی
• جفتی بافی

گره های هنری

گره هایی هستند که برای فرشهای تابلویی بکار میرود و برحسب نیاز در موارد متفاوت انواع گوناگونی دارد و بکار می رود. و عبارتند از:

• گره هنری تک تار یا پیچشی:این نوع گره بر روی تار رو يا زير قرار می گيرد واين تار رو يا زير بستگی به موقعيت نقشه يا محيط نقشه دارد كه چه قسمتي مورد نياز است اين نوع گره پيچي يا تك تاري به اين نحو است كه يك تار را در بر مي گيرد و خامه ي ما يا پشم ما از پشت آن عبور كرده از رو گردش كرده و مجدداً يك گردش با قلاب بافت از مابين اين دو تار عبور مي كند و به سمت پايين هدايت مي شود یعنی درحقیقت خامه یا پشم يك گردش کامل به دور تارکرده ولی با قلاب بافت ازمیان دو تارعبور کرده و به پایین هدايت میشود که یک گره ای است که در نهایتا وقتی به پایین قرار می گیرد یک پیچ را ایجاد می کند.یعنی با قلاب بافت خامه را به سمت پایین هدایت می کنیم.

• گره اسپانیولی :این نوع گره ها در منطقه ای ازاسپانیا کاربرد دارد.
• گره آویز
• گره قرضی
• گره مضاعف
• گره دو رنگ
• گره سنه
• گره برعکس
• گره مغلوب
  بررسی مشخصات فرش نایین