عوارض و موارد مصرف انوکساپارین 

عوارض جانبی انوکساپارین

شایع ترین : افزایش خونریزی قاعدگی، تحریک، درد یا قرمزی در محل تزریق، تهوع و استفراغ، هماتوم محل تزریق، کم خونی، تب، سردرد.

مهم ترین : خون ریزی از قسمت های مختلف بدن نظیر هماچوری، مدفوع خونی یا سیاه، کبودی، اکیموز، کم خونی هیپوکروم، هماتوم، خونریزی از بینی، خروج مداوم خون از مخاط یا زخم های جراحی، ترومبوسیتوبنی، کانفیوژن، تب، ادم محیطی، آمبولی ریه، انفارکتوس اعضاء بدن، سکته مغزی (در اثر تجمع بیش از حد پلاکت ها) آنژیوادم (، سمیت قلبی عروقی، هماتوم ایی دورال یا نخاعی و راش پوستی نیز از عوارض مهم ولی نادر انوکساپارین هستند.

مصرف انوکساپارین در بارداری و شیردهی

عبور انوکساپارین از جفت مشاهده نشده است. مطالعات کافی در مورد عوارض مصرف این دارو در مادران باردار انجام نشده است با این حال تجویز دوزهای بالا به حیوانات آزمایشگاهی، هیچ آثار تراتوژنی را در جنین آن ها به همراه نداشته است.

بنابراین می توان در صورت نیاز این دارو را در زنان باردار تجویز کرد.در مورد ترشح این دارو در شیر اطلاع دقیقی در دست نیست و باید با احتیاط در مادران شیرده تجویز شود.

مسمومیت و درمان

عوارض تجویز بیش از حد این دارو به شکل خونریزی بروز می کند.درمان اختصاصی در این موارد شامل تجویز وریدی (آهسته) پروتامین، سولفات است.

دوز پروتامین سولفات به صورت 7mg به ازای هر 1mg انوکساپارین محاسبه می شود. پروتامین سولفات فعالیت ضدفاکتور IIa این دارو را به طور کامل و فعالیت ضدفاکتور Xa را فقط در حدود 60% خنثی می کند.

توجهات پزشکی – پرستاری

1) انوکساپارین فقط SC و آن هم به صورت عمیق در لایه چربی دیواره شکم تزریق می شود. محل تزریق دائماً باید عوض شود. 2) در افراد مبتلا به نارسایی شدید کلیه که هنوز دیالیز نمی شوند، دوز دارو باید اصلاح شود 3) به صورت دوره ای باید CBC، شمارش پلاکتی، آزمایش ادرار و آزمون خون مخفی مدفوع بیمار چک شود 4) بیمار باید کاملاً از نظر بروز ترومبوسیتوپنی بررسی شود.

میزان بروز ترومپوسپتوپنی زیر 100000 در بیماران تحت درمان با انوکساپارین، حدود 3/1% است. در صورتی که تعداد پلاکت به زیر 100000 در میلی متر مکعب خون رسید، تجویز انوکساپارین باید قطع شود، این عارضه به ویژه در افرادی که سابقه ترومبوسیتوپنی ناشی از هپارین دارند، دیده می شود.

آموزش بیمار – خانواده

1) در صورت بروز هر یک از علایم زیر با پزشک تماس بگیرید: خونریزی، کبودی، سرگیجه، سبکی سر، خارش، راش، تب، ادم، تنفس مشکل

2) تزریق دارو در اطراف ناف، قسمت فوقانی ران و باسن ها انجام شود. محل تزریق را هر روز عوض کنید.

3) دارو را به صورت عمقی و زیرپوستی تجویز کنید. تزریق دارو را به صورت عضلانی انجام ندهید.

4) در صورتی که در محل تزریق کبودی بیش از حد ایجاد شود. می توان با گذاشتن کیسه یخ به روی محل تزریق قبل از انجام تزریق، میزان کبودی را کاهش داد

5) در صورتی که یک دوز را فراموش کردید، هر گاه آن را به خاطر آوردید هر چه سریع تر تزریق را انجام دهید مگر این که بسیار نزدیک به دوز بعدی باشد که در این صورت نباید تجویز شود، از دو برابر کردن دوز نیز اجتناب کنید.

6) هر گاه به پزشک دیگر یا دندان پزشک مراجعه می کنید وی را در مورد مصرف انوکساپارین خود آگاه سازید.