آموزش رسمي و اجباري در كشور پرتغال با تحصیلات پایه و از 6 سالگي آغاز ميشود و 9 سال به طول مي انجامد و شامل 3 مرحله 4، 2 و 3 ساله است؛ پس از مرحله سوم دیپلم (certificate of basic education) اعطا می شود.
از 16 سالگي، دانشآموزان وارد دبيرستان (Escola Secundária) ميشوند؛ تحصیلات دوره دبیرستان، 3 ساله و به دو شکل عمومی و فنی/ حرفه ای است. پس از خاتمه دوره، گواهی Certificado de Habilitações do Ensino Secundário یا Diploma de Ensino Secundário به دانش آموخته اعطا می شود. این گواهی یا دیپلم یکی از شرایط راهیابی به تحصیلات عالی مي باشد.
تحصیلات دانشگاهي
تحصيلاتعالی در پرتغال به دو صورت دانشگاهی و غیر دانشگاهی (پلی تکنیک) بوده که در دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی غیر دانشگاهی دولتی و خصوصی امکانپذیر است؛ مؤسسات آموزش عالی خصوصی در صورتی اجازه فعالیت دارند که وزارت علوم و آموزش عالی (Ministry of Science and Higher Education) پرتغال آن را به رسمیت شناخته باشد. نظام های تحصیلی دانشگاهی و غیر دانشگاهی با هم در تعامل هستند و حتی امکان انتقال دانشجو برای ادامه تحصیل از یکی به دیگری وجود دارد.
دورههاي تحصیلي
بر اساس قانون 2005/49 تغییراتی در سیستم آموزشی کشور پرتغال ایجاد شد که طبق آن مدارک تحصیلی و دوره های آموزشی (تحصیلات پلی تکنیک و دانشگاهی) این کشور به دو دوره قبل و بعد از این قانون تقسیم می شود.
1. تحصیلات پلی تکنیک (مراکز آموزش عالی)
مدارک تحصیلی پس از تصویب قانون 2005/49:
پس ازتصویب قانون 2005/49 پلی تکنیک ها دو مدرک تحصیلی را تحت عنوان Licenciado و Mestre به ترتیب پس از طی مقطع اول و دوم تحصیلی اعطا می نمایند.
- Licenciado-
این مدرک پس از اتمام تحصیلات مقطع اول اعطا می شود. این دوره شامل 6 نیمسال و 180 واحد و در بعضی موارد 7 تا 8 نیمسال و 210 تا 240 واحد است. شرط ورود به آن داشتن دیپلم 12 ساله دبیرستان یا مدرک پیش دانشگاهی است. - Mestre-
این مدرک پس از اتمام مقطع دوم تحصیلی اعطا می شود. دوره مربوط شامل 3 تا 4 نیمسال و 90 تا 120 واحد می شود. شرط ورود به این دوره داشتن مدرک مقطع اول تحصیلی (Licenciado) است.
مدارک تحصیلی پیش از تصویب قانون 2005/49:
پیش از تصویب قانون 2005/49 پلی تکنیک ها دارای دو دوره تحصیلی Bacharel (سه ساله) و Licenciado (چهار ساله) بودند که در دو دوره پیاپی انجام می شد. در پایان دوره اول مدرک Bacharel و در پایان دوره دوم مدرک Licenciado اعطا می گردید.
- Bacharel- مقطع اول محسوب شده و یک دوره سه ساله و شامل 6 نیمسال بود. شرط ورود به آن داشتن دیپلم 12 ساله دبیرستان یا مدرک پیش دانشگاهی است.
- Licenciado- مقطع دوم تحصیلی بود. این دوره پس از مقطع اول یک دوره 1 تا 2 سال و از 2 تا 4 نیمسال به طول می انجامید.
جدول چگونگي ارزشیابي مدارك تحصیلي دانشگاههاي پرتغال
نوع مؤسسه |
زمان |
مدارک |
شرايط |
ارزشيابی |
مدارک پلی تکنیک ها (مراکز آموزش عالی) |
قبل از قانون 2005/49: |
Bacharel |
دوره سه ساله شامل6 نیمسال به شرط داشتن دیپلم 12 ساله دبیرستان یا مدرک پیش دانشگاهی |
کاردانی |
Licenciado |
پس از طی مقطع اول (Bacharel) با گذراندن 2 تا 4 نیمسال |
کارشناسی |
||
بعد از قانون 2005/49: |
Licenciado |
دوره های شامل 6 نیمسال با 180 واحد، در بعضی موارد 7 تا 8 نیمسال و 210 تا 240 واحد به شرط داشتن دیپلم 12 ساله دبیرستان یا مدرک پیش دانشگاهی |
کارشناسی |
|
Mestre |
دوره های شامل 3 تا 4 نیمسال و 90 تا 120 واحد و دفاع از رساله به شرط داشتن مدرک کارشناسی |
کارشناسی ارشد |
||
مدارک دانشگاه ها |
قبل از قانون 2005/49: |
Licenciado |
دوره های 4 ساله تحصیلی در بسیاری از رشته ها 5 و 6 سال به شرط داشتن دیپلم 12 ساله دبیرستان یا مدرک پیش دانشگاهی |
کارشناسی |
دوره های 5 و 6 سال بعد از دیپلم دبیرستان یا دوره پیش دانشگاهی در صورت دفاع از پایان نامه |
کارشناسی ارشد |
|||
Mestre |
پس از طی 4 نیمسال و دفاع از رساله به شرط داشتن مدرک کارشناسی |
کارشناسی ارشد |
||
بعد از قانون 2005/49: |
Licenciado |
دوره های شامل 6 تا 8 نیمسال تحصیلی و 180 تا 240 واحد بعد از دیپلم دبیرستان یا دوره پیش دانشگاهی |
کارشناسی |
|
Mestre |
دوره های شامل 3 تا 4 نیمسال و 90 تا 120 واحد و دفاع از رساله به شرط داشتن مدرک کارشناسی |
کارشناسی ارشد |
||
Mestre |
دوره های شامل 10 تا 12 نیمسال و 300 تا 360 واحد و دفاع از رساله بعد از دیپلم 12 ساله دبیرستان یا دوره پیش دانشگاهی |
کارشناسی ارشد |
||
Doutor |
بعد از Mestre ، با دفاع از رساله و بررسي كيفي |
دکتری |
تحصیلات دانشگاهی
1- تحصیلات دانشگاهی مقطع اول (Licenciado):
این دوره شامل 6 تا 8 نیمسال تحصیلی و 180 تا 240 واحد است. شرط ورود به آن داشتن دیپلم 12 ساله دبیرستان مدرک پیش دانشگاهی است.
تبصره- قبل از تصویب قانون سال 2005 درجه Licenciado معمولاً 4 سال طول می انجامید؛ با وجود این، طول دوره در بسیاری از رشته ها 5 و یا حتی 6 سال بود.
2- تحصیلات دانشگاهی مقطع دوم (Mestre):
تحصیلات این مقطع شامل 3 تا 4 نیمسال تحصیلی و گذرندان 90 تا 120 واحد و دفاع از پایان نامه است. تحصیلات این مقطع ممکن است پیوسته بوده و 10 تا 12 نیمسال به طول انجامد که در این صورت شامل 300 تا 360 واحد می شود.
3- تحصیلات دانشگاهی مقطع سوم (Doutor):
تحصیل در دوره سوم منجر به صدور مدرک Doutor می شود و مستلزم دفاع از رساله است. این دوره طول ثابت و مشخصی ندارد و شرط ورود به آن داشتن مدرک Mestre یا مدرکی معادل آن است.
نحوه ارزشیابي مدارك تحصیلي
Bacharel-
شامل یک دوره سه ساله و 6 نیمسال (تحصیلات نظام قدیم) بعد از دیپلم 12 ساله دبیرستان یا مدرک پیش دانشگاهی به ماخذ «کاردانی» ارزشیابی می شود.
Licenciado-
شامل 2 تا 4 نیمسال پس از طی مقطع اول (Bacharel) یا 6 نیمسال و 180 واحد، در بعضی موارد 7 تا 8 نیمسال و 210 تا 240 واحد بعد از دیپلم 12 ساله دبیرستان یا مدرک پیش دانشگاهی به ماخذ «کارشناسی» ارزشیابی می شود.
Mestre-
شامل 3 تا 4 نیمسال و 90 تا 120 واحد و دفاع از پایان نامه بعد از مقطع کارشناسی یا 10 تا 12 نیمسال و 300 تا 360 واحد و دفاع از پایان نامه بعد از دیپلم دبیرستان یا مدرک پیش دانشگاهی و به ماخذ «کارشناسی ارشد» ارزشیابی می شود.
Doutor-
بعد از Mestre ، با دفاع از رساله به ماخذ «دکتری» ارزشیابی می شود.