ساعدنیوز
ساعدنیوز

آشنایی با آداب و رسوم اقوام ایرانی در شب‌های قدر

  دوشنبه، 12 آبان 1399   زمان مطالعه 7 دقیقه
آشنایی با آداب و رسوم اقوام ایرانی در شب‌های قدر
در کشور ما اقوام گوناگون زندگی می نمایند که دارای آداب و رسوم مختلفی می باشند مشابه از این آداب را برای شما نام می بریم هر یک از اقوام ایرانی از کرد و بلوچ و فارس وعرب و ترک و ترکمن و لر و گیلکی و قشقایی و… در شب های قدر دارای آداب و آیین های ارزشمند و پرجاذبه ای میباشند که آشنایی با آن ها خالی از لطف نیست.

آداب و رسوم شب های قدر

شب قَدر یا لَیلَةُ القَدر شب نزول قرآن و مقدّر شدن امور یک ساله انسان هاست. قرآن در سوره های قدر و دخان از این شب سخن گفته است. در قرآن و روایات ارزش شب قدر بیش از هزار ماه دانسته شده است. این شب بافضیلت ترین شبِ سال و شب رحمت الهی و آمرزش گناهان است و در آن، فرشتگان به زمین می آیند و بنابر برخی از احادیث شیعه، مقدرات سال آینده بندگان را بر امام عرضه می کنند.

زمان دقیق شب قدر، روشن نیست، ولی بر اساس بسیاری از روایات، در ماه رمضان واقع شده و به احتمال زیاد یکی از شب های ۱۹، ۲۱ و یا ۲۳ این ماه است. شیعیان بر شب ۲۳ رمضان و اهل سنت بر شب ۲۷ رمضان تاکید بیشتری دارند.

شیعیان در این شب ها با الگوگیری از معصومان(ع)، به شب زنده داری، خواندن قرآن، دعا و دیگر آیین ها و اعمال این شب می پردازند. ضربت خوردن و شهادت امام علی(ع) در این شب ها نیز به اهمیت آن نزد شیعیان افزوده و سوگواری برای آن امام با آیین های شب قدر همراه شده است.

آداب و رسوم کردستانی ها در شب های قدر

برپایی مراسم اعتکاف در دهه آخر ماه رمضان و مصادف با لیالی قدر در مساجد، حفظ چهل حدیث از احادیث نبوی و جشن نزول قرآن کریم و مولودی خوانی و قصیده بردیه خوانی از دیگر آدابی هست که کردهای اهل سنت در ایام ماه مبارک رمضان به جای می آید.

آداب و رسوم ترکمن ها در شب های قدر

ترکمن ها برای شب 27 ماه مبارک رمضان احترام خاصی قائل هستند. در این شب برای پذیرایی از میهمانان که به دیدار می آیند، سفره های رنگین می چینند و به نام «قدر گیجه» شب قدر شادی می کنند؛ زیرا معتقدند شب قدر شب نزول قرآن بر صاحب ختمی مرتبت برای هدایت بشر است؛ طبق آیه قرآن کریم عبادت در این شب بهتر از عبادت 1000 ماه می باشد که در آن شب قدر نباشد.

علاوه بر آن به اعتقاد ترکمن ها حضرت خضر (ع) بر کسانی ظاهر می شود که نیکوکار هستند، پس گروهی که خود را مستحق زیارت آن حضرت می دانند تا وقت سحری به دیدار اقوام و دوستان می روند تا شاید بخت بیدار دیدار آن یار آشنا را بشارت دهد.

ضمناً در این شب خانواده هایی که قصد ازدواج و وصلت دارند، هدایا و نقل و شیرینی برای خانواده عروس می برند و این ایام را به آنان تبریک و شادباش می گویند. همچنین ترکمن ها عقیده دارند که پرداخت فطریه قبل از شب قدر ثواب بیشتری دارد، اگرچه تا پایان ماه مهلت دارند.

آداب و رسوم اهالی استان سمنان در شب های قدر

اهالی استان سمنان در شب های قدر پس از صرف افطار در مسجد محل خود حضور یافته و با خواندن قرآن و دعاهای جوشن کبیر، مجیر، افتتاح و ذکر مصیبت به شب زنده داری مبادرت می ورزند؛ زنان نیز در این شب ها خرما، انواع نان محلی، شله زرد و غیره بین عزاداران تقسیم می کنند.

در نقاط مختلف استان سمنان زنان و مردان در لیالی قدر هم زمان با خواندن هر بند از دعای جوشن کبیر بر روی ظرفی از قند، نبات، نقل و یا خرما دمیده و خوردن آن را به نیت شفا و تبرک توصیه می کنند؛ همچنین گره زدن بر روی نخ به هنگام خواندن دعای جوشن کبیر پس از قرائت هر بند از دعا توسط برخی از زنان مرسوم است.

در شهر شاهرود زنان همزمان با تلاوت دعای جوشن کبیر ظرفی از آب حاوی زعفران را نزد خود نگه داشته و با خواندن هر بند از دعا بر آن می دمند تا به عنوان تبرک آن را با خود به خانه ببرند.

در روستای جزن دامغان نیز در این شب ها دستجات زنجیرزن از مساجد و حسینیه های محل به راه افتاده و با گذر از معابر و کوچه ها به زنجیرزنی و عزاداری می پردازند.

در روستای کوه زر با فرار رسیدن ۲۱ رمضان برخی اهالی به نیت اموات خود نان فتیر پخته و بین سایرین تقسیم می کنند.

اهالی نقاط کویری استان سمنان در روز شهادت حضرت علی (ع) از انجام فعالیت های روزمره خودداری کرده و مرسوم است که دامداران شیر دام های خود را در این روز به فقرا و نیازمندان داده یا برای تهیه افطار و پذیرایی از نمازگزاران به مساجد محل می دهند.

تصویر

شب ۲۷ ماه رمضان

در باور برخی اهالی، نزول قرآن در این شب بوده و بر این اساس برخی تا پاسی از شب به احیاء و شب زنده داری در مساجد می پردازند؛ از این رو زنان سمنانی، گرمساری و دامغانی در این روز به جهت شادی ناشی از کشته شدن قاتل ملعون امام علی (ع) به دست و پای خود حنا می بندند؛ برخی زنان در این روز گوش دختران خود را سوراخ کرده و برای آن ها گوشواره می خرند.

آداب و رسوم اهالی استان گلستان در شب های قدر

با فرا رسیدن شب‏هاى احیاء، مردم روزه دار گلستان با اشتیاق فراوان در مساجد حضور می یابند و مراسم احیاء را با خواندن قرآن، دعاى جوشن کبیر برپا می کنند و دسته های عزادار در مساجد به سینه زنی و عزادارى می پردازند.

برپایی مراسم احیا شب های قدر در مسجدها، مکان های مذهبی و در برخی خانه ها از دیگر مراسم مشترک بین گلستانی هاست.

آداب و رسوم مردم مشگین شهر در شب های قدر

مراسم احیا مراسم احیا از لحظات روحانی و به یاد ماندنی است که مردم این شهرستان سعی می کنند از فیض این شب ها به دور نمانند؛ در شب های احیا و شهادت امیرالمؤمنین (ع)، مردم برای احیای این شب در مساجد جمع می شدند و به خواندن دعا و مناجات می پرداختند؛ اهمیت بیداری این شب در نظر مردم، آن قدر زیاد بود که با خود خوراکی به مسجد می آوردند.

آداب و رسوم کردستانی ها در شب های قدر

برپایی مراسم اعتکاف در دهه آخر ماه رمضان و مصادف با لیالی قدر در مساجد، حفظ چهل حدیث از احادیث نبوی و جشن نزول قرآن کریم و مولودی خوانی و قصیده بردیه خوانی از دیگر آدابی است که کردهای اهل سنت در ایام ماه مبارک رمضان به جای می آورند.

در کردستان و مناطق اهل سنت لیالی قدر را نوزدهم، بیست و یکم، بیست و سوم و بیست و هفتم می دانند و تمام این شب ها را تا صبح بیدارند و به تلاوت قرآن و شب زنده داری و برگزاری مراسم مذهبی می پردازند و به طور کلی می توان گفت مراسم شب قدر در مناطق اهل سنت در ۱۰ شب آخر ماه رمضان آغاز شده و مردم متدین این خطه از میهن اسلامی تمام سعی خود را برای با شکوه برگزارشدن آن به کار می گیرند.

به طور کلی می توان گفت که مراسم شب های قدر در ماه رمضان در مناطق اهل سنت شامل مراسم اعتکاف، جشن نزول قرآن، برگزاری مراسم مذهبی، نذر و نذورات و پرداخت فطریه است و یکی از باورهای عمیق مردم اهل سنت شافعی مذهب کردستان ارادت ویژه آنان به اهل بیت رسول الله (ص) و بزرگان دینی است که در این ماه مبارک نیز همزمان با ایام ضربت و شهادت امیرالمؤمنین علی (ع) به اوج خود می رسد.

در مناطق مختلف کردستان مردم با پخش نذورات و برپایی مراسم ویژه ادعیه خوانی و برگزاری مراسم ختم قرآن کریم ارادت خویش را به مولای متقیان اعلام کرده و زنان خانه دار با پختن انواع نان های سنتی در روز ۲۷ رمضان برای مراسم شب هفتم شهادت حضرت علی (ع) نذورات خود را به جای می آورند و این مهم هم اکنون نیز در جای جای کردستان انجام می شود.

آیین ها و مناسک

شیعیان هر ساله در مساجد، تکیه ها، حرم امامان یا امامزادگان، حسینیه ها یا خانه های خود مراسم و اعمال شب قدر را به جا می آورند و از شب تا سحرگاه به احیا (شب زنده داری) و عبادت می پردازند. برگزاری مجالس سخنرانی علمای دینی، اقامه نماز جماعت، خواندن دعای افتتاح، ابوحمزه ثمالی، جوشن کبیر و دعای قرآن به سر به صورت دسته جمعی نیز از مهم ترین اعمالی است که در این شب ها به صورت عمومی انجام می گردد.افطاری دادن، سحری دادن، ادای نذر و خیرات برای درگذشتگان، اطعام فقرا و آزاد کردن زندانیان نیز از آیین های جانبی این شب است.

به دلیل وقوع شهادت امام علی(ع) در دهه سوم ماه رمضان، شیعیان در این شب ها به سوگواری می پردازند. در فرهنگ بعضی از شهرهای ایران، در شب ۲۷ رمضان که شب قصاص قاتل امام علی(ع)، ابن ملجم مرادی است، بیشتر مردم آن شهر «کله پاچه» می خورند و بر قاتل امام علی(ع) لعنت می فرستند.

دیدگاه ها

  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
رهبر معظم انقلاب: از وقتی که رهبر شده‌ام آجیل نخوردم؛ چون رهبر باید مثل فقرا زندگی کند! (492 نظر) 10 اقدامِ منجر به گرانی در 100 روز (254 نظر) 10 ایده تبلیغات مؤثر برای کسب‌وکارهای کوچک (246 نظر) (تصاویر) سفر به عصر قاجار؛ منظره‌های «کلاردشت»، 158 سال قبل (244 نظر) داریوش ارجمند: زنی که وزنه برداری می کند نه رَحِم دارد و نه تخمدان ریش درآورده نه می‌تواند شوهر کند و نه می‌تواند بچه داشته باشد! (243 نظر) مهران مدیری: من رفتم مسافرت و بهترین هتل اون شهر رو پیدا کردم ولی من رو نشناخت و گفت اتاقامون پُره، من هنوزم که هنوزه فکر میکنم دارم خواب میبینم+ویدیو (189 نظر) آخرین جشن تولد ساده و خلوت بهاره سرگل زایی، یکی از استعدادهای برتر کشورمان/ روحت شاد بانوی کرمانی+عکس (99 نظر) مهراب قاسم خانی: معرفی میکنم عضو جدید خانواده/ چه پشمالو و گوگولی هم هست+عکس (77 نظر) شهرام قائدی: دنیا دیگه نمیزاد مادرهای مارو، مادر من هیچوقت کرم به دستش نزد، نفهمید مو رنگ کردن چیه لباس خونه با مهمونی چه فرقی داره...+ویدیو (65 نظر) بهاره رهنما: من کاهل نماز بودم که بعد از شرط گذاشتن همسر دومم درباره نماز خواندن الان نمازم را میخوانم و دیگه کاهل نماز نیستم (61 نظر) رونالدو: برای اولین بار جورجینا را برای شام دعوت کردم متعجب بود چون باورش نمی شد که به جای اتوبوس با بوگاتی به خانه برمی گردد+فیلم (46 نظر) مازیار لرستانی: ای کاش به جای روز زن و روز مرد، روز شرف و انسانیت داشتیم+عکس (41 نظر) خلاقیت خنده دار پدر ایرانی با طراحی سینما در توالت خانه اش حماسه آفرید+عکس/ هنر نزد ایرانیان است و بس😂 (41 نظر) پریناز ایزدیار؛ هرچقدر هم شلوغ باشم بازم وقت دارم که به ازدواج فکر کنم، شرایط خانواده‌مون این مدلی نیست که ازدواج حتما باید سنتی باشه یا نباشه، ولی خودم دوست دارم همسرم رو انتخاب کنم (39 نظر) مهران مدیری: شایعه نیست؛ هواپیمای شخصی دارم سوئیچ رو هم دادم به بچه‌های پشت صحنه! / برشی از برنامه تلویزیونی جذاب «دورهمی» با اجرای بی‌نظیر مهران مدیری (39 نظر)
پربازدیدترین ویدئوهای روز   
تیتر امروز   
واکنش ایران به قطعنامه ضد ایرانی شورای حکام چیست؟
تصویب قطعنامه ضدایرانی کشورهای غربی در آژانس اتمی
ابلاغیۀ رئیس جمهور مبنی بر اصلاح مصوبۀ ماده واحدۀ تأسیس سازمان ملی هوش مصنوعی
ویدیو | فلسفۀ زندگی از نگاه حسین پناهی: عشق یک جفت النگو، عدالت نیم کیلو سیب‌زمینی!
معنا و مفهوم ضرب المثل «هر چی سنگه، مال پای لنگه» در ادبیات فارسی / ضرب المثل در حقیقت یک باور هست، و هر باور یک ماتریکس!
اجاره خانواده برای ازدواج مجدد پنهانی / مواظب باشید سرتان کلاه نرود!
ویدیو/ شعر مفهومی و فی‌البداهۀ مهران مدیری برای سربازان/ تمجید و تحسین سروش صحت و نادر سلیمانی
بهترین سن یادگیری زبان انگلیسی در کودکان چه سنی است؟ / این یک هشدار است؛ قبل از 18 سالگی یک زبان جدید بیاموزید!
شوخی با تاریخ/ وقتی «خشایارشا» اینستاگرامی می‌شود؛ شاهنشاه هخامنشی در جستجوی فالوور + عکس
ویدیو| دکلمه‌ای که به عمق روح می‌نشیند؛ دکلمه شعر زیبا و حزن‌انگیز "خوار گشتم" از استاد شهریار / من از بازار دنیا زار گشتم ...
قبل از دیر شدن، این 5 ارز دیجیتال را به سبد سرمایه‌گذاری خود اضافه کنید
ویدئو| معماری شگفت‌انگیز هخامنشی‌ها؛ شیرهای خشمگین یا خندان؟ راز چهره‌های دوگانه مجسمه‌های سنگی تخت‌جمشید
قلعه قجرها چگونه روسپی‌خانه شد؟/ پایان سبز یک داستان سیاه و غم‌انگیز
ویدئو| نگاهی به آمار و ارقام میلیاردی ریخت‌وپاش‌های سلطنتی جشن‌های 2500 ساله شاهنشاهی؛ خزانه‌ای که به بهانه‌ی عیش و نوش تاراج شد
بازی فکری؛ اگه هوشت بیداد میکنه و چشای عقاب رو داری زیر 4 ثانیه «دزد رژ لب» رو پیدا کن
منتخب روز   
هدیه‌ دست‌ساز مادران سرزمین آفتاب، سیستان و بلوچستان به مسعود پزشکیان+ویدیو استفاده از ویروس کووید 19 برای مبارزه با سرطان! تب دنگی خطرناک شد؛ شیوع در جنوب شرقی ایران! سردار آزمون: وقتی دو تا گل میزنیم فکر میکنیم بازی رو بردیم و این ایراد بزرگ ماست/ناراحتی سردار آزمون بعد از بازی با قرقیزستان جزئیات پرونده آزار و اذیت دختر 16 ساله مشهدی از طرف 2 برادر ناتنی و پناه بردن او به کلانتری / از چند سال قبل که 2 برادر ناتنی ام به مصرف شیشه اعتیاد پیدا کردند مدام مرا کتک می زدند... مرگ پسر جوان بعد از خوردن الکل ضدعفونی اولین تمرین تیم ملی در استادیوم شهر بیشکک/ماشالله به این انرژی گروگانگیری افغان‌ها در تهران توسط 3 پاکستانی اخاذ اندروید 15 برای شیائومی و سامسونگ کی میاد؟ /لیست کامل تبلت‌هایی که اندروید15 سامسونگ را دریافت می‌کنند سلیقه‌ی خاص همسر پوریا پورسرخ برای سوپرایز تولد شوهر خوش‌تیپش با دیزاین شیک و کیک روکش طلا/ چه تیپ خفنی زده شادوماد! تصاویری از اولین تمرین ستاره های همیشه درخشان تیم ملی ایران، از طارمی گرفته تا بیرانوند و... در بیشکک قبل از بازی با قرقیزستان/به امید پیروزی✌ قتل خانمی جوان به دست یک مرد 43 ساله در تبریز/ پول و جواهرات انگیزه متهم از قتل بود