احکام قبله چیست؟
قبله، مکانی که در نماز به طرف آن مکان رو می کنند. تعیین مسجد الحرام و یا کعبه به عنوان قبله، حق و از جانب پروردگار است. خانه کعبه که در مکه معظمه می باشد قبله است و باید روبروی آن نماز خواند ولی کسی که دور است اگر طوری بایستد که بگویند رو به قبله نماز می خواند کافی است. کارهای دیگری مانند سربریدن حیوانات باید رو به قبله انجام گیرد.
قبله در لغت به معنای سمت و جهت است و در اصطلاح به کعبه یا جهتی گفته می شود که کعبه در آن قرار دارد.
پیامبر(ص) در مکه و سال های نخست پس از هجرت در مدینه، به سوی بیت المقدس نماز می گزارد؛ اما خواستِ قلبی او نماز گزاردن به سوی کعبه بود و بدین جهت در انتظار وحی و تغییر قبله به سر می برد. خداوند با نزول آیه قبله، او را خشنود کرد و به تغییر قبله به سوی مسجدالحرام فرمان داد: قَد نَرَی تَقَلُّبَ وَجهِکَ فِی السَّمَاء فَلَنُوَلِّینَّکَ قِبلَةً تَرضَاهَا فَوَلِّ وَجهَکَ شَطرَ المَسجِدِ الحَرَامِ وَحَیثُ مَا کُنتُم فَوَلُّوا وُجُوِهَکُم شَطرَهُ وَإِنَّ الَّذِینَ أُوْتُوا الکِتَابَ لَیعلَمُونَ أَنَّهُ الحَقُّ مِن رَّبِّهِم وَمَا اللّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا یعمَلُونَ؛ نگریستنت را به اطراف آسمان می بینیم. تو را به سوی قبله ای که می پسندی می گردانیم. پس روی به جانب مسجدالحرام کن. و هر جا که باشید روی بدان جانب کنید. اهل کتاب می دانند که این دگرگونی به حق و از جانب پروردگارشان بوده است. و خدا از آنچه می کنید غافل نیست.
مفسران درباره زمان و مکان نزول آیه قبله و تغییر آن، اتفاق نظر ندارند و زمان آن را بین ۶ تا ۱۹ ماه پس از هجرت یاد کرده اند. علامه طباطبایی معتقد است که صحیح ترین قول برای زمان تغییر قبله ماه رجب سال دوم از هجرت، یعنی ماه هفدهم از هجرت می باشد.
مکان نزول و جاری شدن حکم تغییر قبله، بر پایه نقل های گوناگون، یا مسجد محله بنی سَلِمه در شمال غربی مدینه است که به «مسجد القبلتین»مشهور است، یا مسجد قبیله «بنی سالم بن عوف» که پیامبر(ص) نخستین نماز جمعه را در آن گزارد و یا مسجد خود پیامبر(ص) دانسته شده است.
در چه مواردی رو به قبله بودن واجب است؟
- هنگام خواندن نماز های واجب
- قرار دادن فردی که در حال جان دادن است.
- دفن کردن میت
- زمان ذبح کردن حیوان
در چه مواردی رو به قبله بودن مستحب است؟
- هنگام دعا کردن
- هنگام خواندن قرآن
- هنگام اذان گفتن
- هنگام وضو گرفتن
- هنگام تعقیبات نماز
- هنگام رفتن به سجده شکر
- هنگام انجام سجده های مستحب و واجب در قرآن
- هنگام وضو گرفتن
- هنگام غسل گرفتن
- هنگام غسل دادن میت، میت باید رو به قبله باشد.
در چه مواردی رو به قبله بودن مکروه است ؟
- هنگام جماع
- هنگام پوشیدن شلوار
در چه مواردی رو به قبله بودن حرام است؟
هنگام تخلی که علاوه بر استقبال، استدبار هم حرام است. کیفیت استقبال هم در موارد مختلف یکسان نیست. برای شخص ایستاده و نشسته استقبال یک صورت دارد و آن رو به قبله بودن جلوی بدن اوست اما برای خوابیده به یک صورت نیست. کسی که خوابیده نماز می خواند باید روی دست راست بخوابد و جلوی بدن او رو به قبله باشد و اگر نمی تواند باید به همین صورت بر روی دست چپ بخوابد و اگر به این صورت هم نمی تواند باید به پشت بخوابد و پاهایش رو به قبله باشد به گونه ای که اگر بنشیند رو به قبله باشد.
استقبال شخص محتضر با میت هم یکسان نیست. محتضر باید پاهایش رو به قبله باشد اما میت را باید بر روی دست راست رو به قبله بخوابانند. علاوه بر این وقتی که می خواهند بر میت نماز بخوانند سر میت باید به طرف راست قبله و پاهایش به طرف چپ قبله باشد. نکته عامی که درباره نحوه استقبال وجود دارد این است که استقبال عرفی کافی است و لازم نیست با دقت بسیار همراه باشد برای کسی که در مسجدالحرام نماز می خواند استقبال عرفی به این است که دقیقاً رو به کعبه باشد اما برای کسی که در کشور دیگری است همین قدر که بگویند رو به قبله است کافی است.
آشنایی با احکام مربوط به ترشحات بینی
