حیوانات خانگی از منظر اسلام
کلیه حیواناتی که به عنوان همدم انسان در منزل نگهداری می شوند را حیوانات خانگی به شمار می آورند. حیوانات خانگی را می توان در دو گروه حیوانات خانگی متداول (سگ، گربه، پرندگان زینتی و ماهی ها) و حیوانات خانگی غیرمتداول (خرگوش، همستر، لاک پشت، انواع مار و موش) تقسیم نمود.در اسلام روایات بسیاری درباره ی نگهداری حیوان خانگی آمده است. هرچند که نگهداری از بعضی حیوانات از سوی مراجع به دلایل مختلف رد شده است، اما نکاتی در این میان اهمیت دارد که در متن زیر با عنوان نگهداری از بهترین حیوان خانگی از نظر اسلام مطرح شده است.
توصیه های پیامبر اکرم(ص) در خصوص حیوانات خانگی
نقل شده است که فردی نزد پیامبر (ص) آمده و از ترس خود شکایتی کرده و درخواست کمک از پیامبر (ص) نموده و پیامبر (ص) به او توصیه کرده اند که از یک جفت کبوتر نگهداری کن. همان طور که بیان شد روایات بسیاری در این باب آمده است. اغلب توصیه های زیادی درباره ی نگهداری از کبوتر به میان آمده که هریک از پیامبران کبوترانی را به جهت آرامش روح و روان در منزل نگهداری می کردند.احادیث بی شماری در دین مبین اسلام درباره ی نگهداری از بهترین حیوان خانگی نقل شده، ازجمله آنکه پیامبر (ص) در وصف لانه پرندگان می فرمایند: لانه پرندگان برای پرنده های آن امنیت و حرمت دارد، مبادا شب هنگام به لانه ی آن ها دست درازی کنید.
دامداری از منظر دین مبین اسلام
به شکل های گوناگون دامداری بر کسانی که می توانند از عهده آن برآیند نقل شده است. درواقع رزق روزی با گوشت حلال برخی از حیوانات اهلی در اسلام آمده و منع نشده است و فلسفه و داستان های بی شماری را با خود به همراه دارد.
از سوی دیگر دامداری یکی از مهم ترین پیشه مردمان بود. اما امروزه تنها این پیشه را اغلب در حومه شهرها و یا در برخی از نقاط کشور می توان مشاهده کرد. امروزه باوجود خانه های کاشانه نشینی امکان نگهداری بهترین حیوان خانگی مانند مرغ و خروس و یا بزغاله و گوسفند به سختی قابل درک بوده و امکان پذیر نیست. هرچند که در برخی خانه های قدیمی می توان گاهی صدای مرغ و خروسی را شنید که به ندرت در شهرهای صنعتی اتفاق می افتد.
نگهداری برخی حیوانات از منظر دین مبین اسلام
نگهداری سگ از دیدگاه اسلام به دلایل متفاوتی نهی شده است. اما در احادیث می خوانیم که پیامبر از کنار چاه آبی در حال گذر بود و از چاه آبی، آب نوشید ناگهان سگی تشنه را یافت که از فرط تشنگی در عذاب بود، مجدد پیامبر سمت چاه برگشته و چون ظرفی نداشته در کفشی آب ریخته و به سگ تشنه جهت سیراب شدن، می دهد.سازگاری با حیوانات جدا از نجس بودن یا نبودن آن ها از سوی تمامی پیامبران به وفور توصیه شده است. در ادامه دلایل نهی نگهداری سگ، در منزل را می خوانیم.
سگ و خوک از منظر دین مبین اسلام
دین اسلام حیواناتی مثل سگ و خوک را نجس دانسته و نجاست آن ها را به گونه ای بیان داشته که با پاک کننده ای پاک نمی شوند. همچنین نجاست این دو حیوان را در تماس با شیء و یا عنصر دیگری منتقل می شود. به این معنا که در اثر برخورد سگ با چیزی آن عنصر آلوده و نجس می شود.از سوی دیگر وجود باکتری و ویروس هایی در بزاق دهان حیوان باعث بخش عمده ای از نجاست آن شده است. گفته شده است اگر ظرفی را سگ زبان بزند بایستی آن ظرف را به جهت تمیزی به مراتب با خاک تطهیر کرد.همچنین وجود ویروس هایی در بدن سگ و خوک باعث پدید آمدن امراضی در بدن انسان می شود و احکامی درباره آن نقل شده است.
حیوانات خانگی در احادیث پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع)
در کتاب مکارم الاخلاق احادیث و روایات مختلفی از پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) در خصوص نحوه رفتار با حیوانات و جایگاه آنها در دین مبین اسلام ذکر شده که در ادامه آنها را می خوانیم:
1. داود رقّی گفت: نزد امام صادق(ع) بودم که کبوتری را دیدم که از زیر تخت بیرون آمد، به ایشان گفتم: جانم فدای شما! پرنده ای را که می خواند به شما هدیه دهم؟ حضرت(ع) فرمود: آن پرندگان مسخ شده اند، اگر می خواهی پرنده ای داشته باشی، مانند این را که از کبوتران حضرت اسماعیل(ع) باقی مانده است، داشته باش.
2. مردی به پیامبر(ع) از ترس خود شکایت نمود و چاره ای خواست، پیامبر(ص) فرمود: یک جفت کبوتر نگاهداری نما.
3. امام علی(ع) فرمود: بال زدن کبوتران شیاطین را می راند.
4. همچنین امام علی(ع) فرمود: از خدا بترسید در مورد بردگان، کنیزان و اموال بی زبانتان سوال کردند: اموال بی زبان چیست؟ ایشان فرمود: گوسفند، کبوتر، گربه و مانند این ها.
5. پیامبر (ص) فرمود: بودن گوسفند در خانه باعث می شود که هفتاد در فقر از بین برود.
6. همچنین پیامبر (ع) فرمود: بودن گوسفند در خانه باعث برکت می شود و همچنین بودن گربه هم در خانه باعث برکت می شود. یک گوسفند، یک برکت دارد و دو گوسفند دو برکت دارد و سه گوسفند برکات زیادی دارد.
7. همچنین ایشان فرمود: گوسفند از حیوانات بهشتی است.
8. امام صادق(ع) فرمود: مؤمنی نیست که در خانه اش بزغاله ای نباشد و آن خانه مقدس و با برکت نشود و اگر دو بزغاله در این خانه باشد هر روز دو مرتبه این خانه مقدس می شود. مردی پرسید: چه گونه مقدس می شود؟ به آن ها گفته می شود تا هنگامی که سفره شما پاکیزه است برکت بر شماست.
9. جعفری گفت: در خانه امام کاظم(ع) یک جفت کبوتر را دیدم که نر آن سبز و ماده آن، سیاه بود و ایشان را دیدم که برای آن ها نان خرد می کرد و می فرمود: این کبوتران در شب تحرک دارند و انس می گیرند ولی در شب بال نمی زنند، و هر انسانی که در خانه باشد از جانواران موذی در امان است.
10. امام صادق(ع) فرمود: خانه پیامبری نبود که در آن کبوتری نباشد، چرا که جن های احمق با کودکان آن خانه بازی می کردند ولی زمانی که کبوتری در خانه بود آن ها به کبوتران مشغول می شدند و مردم را ترک می نمودند.