عزاداری زنان ایلامی ها در محرم
ایلام یکی از شهرهای صددرصد شیعه ی ایران اسلامی است که نشانه ی بارز این مردم ولایت مداری و محب اهل بیت بودن آنهاست .ماه محرم از ارزش ویژه ای نزد مردم ایلام برخوردار است. به طوری که از چند روز پیش از فرارسیدن ماه محرم همه جا را بوی محرم می گیرد و ایلام رخت عزا بر تن می کند.
در ایام محرم بیشتر مردها در سوگواری سالار شهیدان امام حسین (ع ) و یارانش، نقش فعال تری دارند اما در میان مردم ایلام، زنان در رسم « چایینه » دیگر تنها شاهدان اندوهگین نیستند و مراسم ویژه ای دارند. از جمله این چایینه ها می توان به چایینه حضرت قاسم (ع) در روز هفتم، چایینه حضرت عباس (ع ) در روز هشتم، چایینه امام حسین (ع ) در روز دهم و چایینه روز اربعین حسینی اشاره داشت.
چایینه خوان ها با لباس تمیز رنگی و با وضعی مرتب وارد میدان می شوند و زنی که در اصطلاح مُلایه گفته می شود شروع به مداحی می کند. سپس زنی در حین اجرای مراسم عروسی، کفنی آغشته به خون را به وسط میدان می آورد ( به نشانه رسیدن خبر شهادت قاسم در روز برگزاری مراسم عروسی) بعد از این حادثه چایینه خوان از حالت نمادین شادی و سرور در آمده و خود را پریشان کرده با خاموش کردن شمع ها، روی سر عروس چادر سیاه ( به نشانه عزادار شدن عروس می اندازد و بعد از خاموش کردن شمع ها نوحه خوانی توسط ملایه شروع شده و مجلس ماتم وعزا می گردد.
در چایینه حضرت قاسم رسم بر این است که ابتدا بر دختری جوان و ازدواج نکرده ( به نشان عروس قاسم) لباس عروسی ( تن پوشی سبزرنگ و سرپوشی سفید رنگ) می پوشانند و دو شمع روشن نیز به دست های عروس می دهند و یک سینی پر از نقل و نبات ، حنا، عود و شمع را در وسط میدان می گذارند.
چایینه حضرت قاسم
در چایینه حضرت قاسم رسم بر این است که ابتدا بر دختری جوان و ازدواج نکرده ( به نشان عروس قاسم) لباس عروسی ( تن پوشی سبزرنگ و سرپوشی سفید رنگ) می پوشانند و دو شمع روشن نیز به دست های عروس می دهند و یک سینی پر از نقل و نبات ، حنا، عود و شمع را در وسط میدان می گذارند.
چایینه مراسم سنتی ایلامی ها
چایینه خوان ها با لباس تمیز رنگی و با وضعی مرتب وارد میدان می شوند و زنی که در اصطلاح مُلایه گفته می شود شروع به مداحی می کند. سپس زنی در حین اجرای مراسم عروسی، کفنی آغشته به خون را به وسط میدان می آورد ( به نشانه رسیدن خبر شهادت قاسم در روز برگزاری مراسم عروسی) بعد از این حادثه چایینه خوان از حالت نمادین شادی و سرور در آمده و خود را پریشان کرده با خاموش کردن شمع ها، روی سر عروس چادر سیاه ( به نشانه عزادار شدن عروس می اندازد و بعد از خاموش کردن شمع ها نوحه خوانی توسط ملایه شروع شده و مجلس ماتم وعزا می گردد.
هریسه ها بار گذاشته می شوند
هریسه نیز نوعی خوردنی همانند حلیم است که پخت آن در بین مردم ایلام مرسوم است ، این غذا شب عاشورا با بار گذاشتن در اجاق هایی بزرگ بار گذاشته می شود و در روز عاشورا بین مردم پخش می شود.
در شب عاشورا مردم ایلام همانند شب عاشورا این شب را با بیدار ماندن و دادن نذری های مختلف در کوچه و خیابان ها عزاداری می کنند.
مردم این استان بر این باورند که هر کس در شب عاشورا به پخت حلیم امام حسین علیه السلام کمک کند، حاجتش برآورده خواهد شد. در این شب زنان نیز در مجالس زنانه شرکت کرده و خود را پریشان زده می کنند.
در شهر ایلام از دیگر نذوراتی که ماه محرم در ایلام به غیر از هریسه می پزند، حلیم است. یکی از زنان ایلامی که هرساله نذری حلیم می دهند می گوید: در خانواده ما به صورت سنتی پخت حلیم جایگاه خاصی داشته و ما هرسال اقدام به پخت حلیم می کنیم . تعدادی از همسایه ها هم در روزهایی که اقدام به پخت حلیم می کنیم به ما کمک می کنند و اینکار باعث می شود که آنها هم در ثواب این نذری بهره مند شوند.
آن چیزی که این روزهای در شهر ایلام وجود دارد آمادگی مردم برای برپایی مراسم های ماه محرم است، برنامه ای که جایگاه خاصی در بین مردم استان ایلام دارد و هر سال با حضور گسترده مردم برگزار می شود.
آشنایی با آداب و رسوم شب یلدا مردم استان آذربایجان شرقی
