آشنایی با هنرهای دستی اصفهان

اقتصاد سنتی استان مبتنی بر صنایع دستی چون قالی بافی، ابریشم بافی، قلمزنی، منبت کاری، زری بافی، خاتم کاری، ملیله دوزی، مینیاتور، سفالگری، میناکاری، فلزکاری، فرش، فیروزه کوبی، نقره سازی، کاشی سازی، قلمکاری و پولک دوزی از صنایع زیبای اصفهان است که امروزه رونق خوبی نیز در بخش جهانگردی دارد.

هنرهای اصفهان

صنايع دستی اصفهان در طول قرن های متمادی به عنوان نماينده هنر اصيل قوم ايرانی در جهان معرفی شده است. از اين رو اگر اصفهان را مهد صنايع دستی ايران بناميم سخنی به گزاف نگفته ايم. چرا كه ويژگی های فكری و روانی صنعتگر اصفهانی مانند ذوق، هنر، پشتكار و قناعت موجب شده است تا فرآورده های دست ساز اصفهان نه تنها در كشورمان خريداران فراوان داشته باشد بلكه مسافران و گردشگران و علاقمندان خارجی نيز طالب دست ساخته های اصفهان با ويژگی های خاص آن باشند.

فرش اصفهان

در ایران فرش دستباف نه تنها هنری است که تاریخ منقوش سرزمین ما را نشان می دهد بلکه حکایت شور و عشق و عرفان و زیبا نگری در عرصه زندگی است. اما فرش دستبافی که فرش اصفهان سلطان بی رقیب آن است، حکایت دیگری است. فرش اصفهان فرشی تربیت شده و برخوردار از ظرافت و زیبایی و یادگاری از فرشهای پر شکوه دوران صفوی است. نقوش این فرشها با قلم هنرمندانی چون کمال الدین بهزاد است که به طرحی برای فرش تبدیل می شود.

میناکاری

میناکاری روی مس از هنرهای اصیل ایرانی می باشد که بیشتر در اصفهان , توسط هنرمندان با ذوق نصف جهان تولید می گردد. تاریخچه ی هنر مینا کاری بصورت دقیق مشخص نیست و زمانهایی که از عمر این هنر تخمین زده می شود مربوط به ظروف کشف شده از ایران باستان می باشد.

خاتم کاری

خاتم کاری اصفهان از هنرهای اصیل ایرانی بشمار می رود. در طی سالیان طولانی و با سپری شدن دوره های مختلف ذوق و هنر ایرانیان روز به روز بیشتر شده این تکامل هنر را در صنایع دستی می توانید به وضوح مشاهده کنید. در واقع می توان گفت صنایع دستی مجموعه با ارزش از تفکرات تمدن و فرهنگ ایرانیان در برابر فضای خشن و بی روح صنعتی و ماشینی می باشد. هنر خاتم کاری را می توان نمونه ایی از ذوق پارسی دانست.

قلم زنی

هنر حکاکی یکی از صنایع دستی سنتی ایران است که منشأ آن به دوره سوگیان برمی گردد. به طوری که می توان گفت این قوم در حدود 5000 تا 7000 سال پیش در قفقاز زندگی کرده اند و منشأ آریایی داشتند. هنر حکاکی بر روی فلزات مختلفی مانند مس، برنج، نقره، طلا و همچنین برخی آلیاژها انجام می شود. برای حکاکی، ابتدا قسمت عقب کار توسط تار پوشانده می شود تا از ایجاد سر و صدای زیاد کار جلوگیری شده و همچنین در اثر چکش زدن سوراخ نشود.

کاشی کاری

از هنرهای دستی اصفهان که از زمانهای کهن رواج داشته، کاشیکاری است قدیمی ترین کاشی های موجود در اصفهان ، کاشی های فیروزه ای رنگی است که کتیبه های تاریخی مناره های دوران سلجوقی با آنها تزئین شده است. در قرن هشتم قمری با تزئین بناها با کاشی ترقی بسیار کرد و تا اواخر نیمه اول قرن دوازدهم هجری قمری که زمان انقراض سلسله صفویه است ادامه داشت.

به تدریج استفاده از کاشی با نقوش گل و بوته، نوع خشت و هفت رنگ رواج و کاشیکاران اصفهانی علاوه بر گل و بوته و اشکال هندسی از نقش حیوانات در تزئین کاخها و منازل استفاده کردند

قدیمی ترین کاشی های موجود اصفهان، کاشی های فیروزه رنگی است که کتیبه های تاریخی تارک مناره های سلجوقی با آن ها آراسته شده است. در سال های اخیر، کاشی کاری جهت تزیین ساختمان منازل، مغازه ها، میادین و مدارس شهر اصفهان به صورت یک سنت محلی درآمده است.

فیروزه کوبی

سنگ فیروزه یکی از زیبا ترین سنگ های موجود در جهان است که همواره مورد توجه انسان ها قرار گرفته است. رنگ جذاب و آبی این سنگ به دلیل وجود عنصر مس در آن است. جالب است بدانید که این سنگ در کشورهایی هم چون مصر، مکزیک، آمریکا و ایران یافت می شود اما بهترین و مرغوب ترین نوع این سنگ مربوط به کشور ایران است که از کهن ترین و بزرگ ترین معدن فیروزه جهان که در نیشابور است استخراج می شود. این سنگ زیبا در برخی از نماهای سنگی مساجد قدیمی قابل مشاهده است همچنین در طلا و جواهر سازی، ساخت زیورآلات به عنوان نگین انگشتر، دستبند و ... مورد استفاده قرار می گیرد و ناگفته نماند که هنرپروران اصفهانی از این سنگ و زیبایی های آن بی بهره نمانده اند و آثار زیبایی را بر روی مس با این سنگ خلق نموده اند که به فیروزه کوبی شهرت دارد. این هنر اصیل ایرانی مختص به شهر اصفهان هست و در این شهر رواج پیدا کرده است.

برای بافت قالی به چه وسایلی نیاز داریم؟