جشن سیرسور
ايرانيان باستان روز چهاردهم هر ماه را گوش مي ناميدند .جشن سيرسور در چهاردهم دي هر سال برگزار مي شد . در اين روز اتفاقات بدي نظير كشته شدن جمشيد و غلبه ديوان بر انسان ها به وقوع پيوست . ايرانيان سير را مظهر رفع بلا و مشقت مي دانستند و براي رفع بلا در خوراك هاشان از سير استفاده مي كردند .
به همين منظور در روز چهاردهم دي براي رفع شر و بدي جشن سيرسور را برگزار مي كردند و در آن غذاهاي متنوعي از سير آماده و ميل مي نمودند .در اين روز سير و سبزي را باگوشت پخته ميخوردند و شراب مي نوشيدند و صورتي از خمير يا گل سرخ مي ساختند و در فرداي جشن سير سور ، يعني پانزدهم ديماه بالاي در گاه منزل مينهادند.
«سیر سور» یا «جشن سیر» پیش و پس از اسلام در نواحی مختلف ایران در روز چهاردهم دی ماه برگزار می شد. به نوشته ابوریحان بیرونی در کتاب « آثارالباقیه»، ایرانیان جشن سیر یا «سیر سور» را در «روز چهاردهم» یا «روز گوش» از دی ماه برگزار می کنند.جشن سیرسور در چهاردهم دی هر سال برگزار می شد .
در این روز اتفاقات بدی نظیر کشته شدن جمشید و غلبه دیوان بر انسان ها به وقوع پیوست . ایرانیان سیر را مظهر رفع بلا و مشقت می دانستند و برای رفع بلا در خوراک هاشان از سیر استفاده می کردند.
به همین منظور در روز چهاردهم دی برای رفع شر و بدی جشن سیرسور را برگزار می کردند و در آن غذاهای متنوعی از سیر آماده و میل می نمودند . در این روز مردم خوراک های ویژه ای می پختند. در این خوراک ها از سیر و سبزی های دیگر استفاده می کردند و از خوردن چربی دوری می جستند .
در این روز سیر و سبزی را باگوشت پخته میخوردند و شراب می نوشیدند.و صورتی از خمیر،یا گل سرخ می ساختند و در فردای جشن سیر سور ، یعنی پانزدهم دیماه بالای در گاه منزل مینهادند. در چنین روزی جمشید کشته شد و دیوان غالب شدند و مردم برای رفع شر آنان با خوراک های شان سیر می خوردند تا آثار شر شیاطین رفع شود.
از آن پس هر سال در این روز از دی ماه – این جشن را برپا می کردند. در تقویم ایرانی روز چهاردهم دی ماه به نام «روز ملی تغذیه» نام گذاری شده است. انجمن تغذیه ایران، روز ۱۴ دی ماه همزمان با سیرسور را به عنوان «روز ملی تغذیه و سلامت» نام گذاری نموده و برای این انتخاب از گروه تغذیه همه دانشگاه های کشور نیز نظرخواهی کرده است که حدود ۹۰ درصد دانشگاه ها و دانشکده های علوم پزشکی با این انتخاب موافقت کرده اند.
اگرچه این روز هنوز در تقویم ملی ایرانیان ثبت نشده است ولی انجمن تغذیه ایران هر ساله این روز را در جمع متخصصان تغذیه جشن می گیرد.
به نظر می رسد که در این اسطوره مردم بر بنیان تجربه برای در امان ماندن از بیماری ها (دیوان) از خوردن خوراک های چرب پرهیز نمودند و برای بهره مندی از خواص سیر در درمان بیماری ها از جمله کاهش چربی خون همراه با غذای خود سیر مصرف نمودند.
به روایت بیرونی، براساس سنتی که میان برخی از به دینان (زرتشتیان) رایج است، در ۴ روز از هر ماه یعنی روزهای دوم (بهمن) و دوازدهم (ماه) و چهاردهم (گوش) و بیست و یکم (رام) از کشتن حیوانات و خوردن گوشت آنان پرهیز می کردند که به این روزها «نَبُر» می گویند.
زرتشتیان با سیر خوراکی آیینی به نام «سیروسدو»( Sirosedow) درست می کردند که از ترکیب سیر و گیاه سداب (Ruta graveolens) و روغن کنجد و سرکه و پیاز و نان تهیه می شد که در گاهنبار و مراسم روز و سال درگذشته به کار می رفت.
سیرسور، جشن ملی تندرستی
انجمن تغذیه ایران، روز ۱۴ دی ماه همزمان با سیرسور را به عنوان «روز ملی تغذیه و سلامت» نام گذاری نموده و برای این انتخاب از گروه تغذیه همه دانشگاه های کشور نیز نظرخواهی کرده است که حدود ۹۰ درصد دانشگاه ها و دانشکده های علوم پزشکی با این انتخاب موافقت کرده اند.
اگرچه این روز هنوز در تقویم ملی ایرانیان ثبت نشده است ولی انجمن تغذیه ایران هر ساله این روز را در جمع متخصصان تغذیه جشن می گیرد.
سیر «گیاه تندرستی» نامیده می شود. پژوهش های پزشکی نوین، به وضوح بیان کرده است که مصرف سیر اثر قابل توجهی در کاهش کلسترول کل (TC) و تری گلیسرید خون دارد و به ویژه نوع کلسترول LDL یا به اصطلاح چربی بد خون را کاهش می دهد و از سوی دیگر مصرف سیر، میزان کلسترول HDL یا چربی خوب خون را به سطح قابل ملاحظه ای بالاتر می برد.
البته پزشکان توصیه می کنند که در رژیم غذایی، افزون بر سیر از روغن زیتون، میوه ها و سبزی ها نیز به مقدار کافی استفاده شود تا در کاهش کلسترول بد خون موثرتر باشد.
مصرف سیر همچنین میزان گلوکز خون را پایین می آورد و فشار خون را کاهش می دهد. اثرات ضد سرطان، آنتی اکسیدان و تنظیم سیستم ایمنی هم از سیر به اثبات رسیده است.