مراسم محلی هه لپرکی کردی ,هه لپرکی محلی با موسیقی کردی پیوندی ابدی داشته و معمولاً در جشن ها و شادی ها مردم کردستان به پایکوبی می پردازند. در این هه لپرکی ها معمولاً یک نفر که حرکات را بهتر از دیگران می شناسد نقش رهبری گروه را به عهده گرفته و در ابتدای صف می ایستد و با تکان دادن دستمالی که در دست راست دارد ریتمها را به گروه منتقل کرده و در ایجاد هماهنگی لازم آنان را یاری می دهد. این فرد که سر چوپی کش نامیده می شود با تکان دادن ماهرانه دستمال و ایجاد صدا بر هیجان هه لپرکی می افزاید.
در اولین روز از سال جدید در هتل جهانگردی شهرستان سنندج مراسم هه لپه رکی جهت پذیرایی و خوش آمدگویی به مسافران نوروزی استان برگزارشد.در این مراسم انواع رقص محلی(هه لپه رکی) استان از سوی گروه هه لپه رکی(خان) سنندج به نمایش درآمد که با استقبال زیاد حاضرین در محوطه هتل مواجه شد .
شه لان،چه مه ری،زندی،سه پا،گه ریان،چه پی و..... از جمله رقص هایی بود که در این مراسم از سوی گروه (هه لپه رکی) به اجرا درآمد.در محوطه هه لپه رکه آتش بزرگی که نماد عید باستانی نوروز در کشورمان است از سوی عوامل اجرایی مراسم افروخته شده بود.
رقص و نوروز نماد زندگی زنده شدن دوباره است.چون بعد از مرگ سکون و بی حرکتی بر همه غالب می شود.در پایان سرپرست گروه هه لپه رکی در مورد انواع رقص های کردی توضیحاتی را به حاضرین که تعدادی هم از کشورهای همسایه بودند ارائه داد.
همچنین رقص کردی یا «هه لپه رکی»، یکی از زیباترین آیین های سنتی کردستان است. هرچند تماشای رقص کردی زیباست، اما زمانی آن را تمام و کمال درک می کنید که در میانه جمعیت باشید، دستان تان در دست آن ها گره بخورد و شانه هایتان به آن ها چسبیده باشد. آنجاست که عظمت رهه لپه رکی را احساس می کنید. هم زمان که حواستان به حرکت شانه و پاهایتان است به نفر اول نگاه می کنید که چطور دستمال سفید را در هوا حرکت می دهد و خودتان را یکی از آن ها می دانید.
رقص هه لپه رکی به صورت دسته جمعی انجام می شود و نفر اول یا رهبر نظم گروه را بر عهده دارد. دستمالی که در دست رهبر و نفر آخر هست نیز نشانه صلح و آشتی با اقوام دیگر است و «سه رچوپی» نام دارد. این دستمال جای سپر و شمشیری که در گذشته استفاده میشد را گرفته است.
هورای هنگام مراسم نیز برای ترساندن دشمن است، کوبیدن پا بر زمین یعنی این خاک وطن من است و «ره ش به له ک» یا رقص زن و مرد با هم نیز نشانه برادری و خواهری در بین مردم است. اگر در تاریخ به دنبال قدمت هه لپه رکی باشید، به کتیبه ای در قلعه «هه پیر» می رسید که متعلق به هزاره اول قبل از میلاد است و بر روی آن تصویر سرنا، دهل و افرادی که در حال رقص اند حک شده است.
کلمه هه لپر به معنی جنبش و حمله کردن است و نمادی از حرکات جنگی. این رقص مهمان مراسم های عرفانی-مذهبی شادی و غم اهالی کردستان است.
هه لپركی های كردی را می توان به چند قسمت اصلی ذیل تقسیم كرد:
۱- گه ریان : گه ریان در زبان كردی به معنی گشت و گذار و راه رفتن بوده و حركات مختص این نوع نیز معنای گشت و گذار را تداعی می كنند. گه ریان دارای دو مقام بوده كه یكی متعلق به مناطق روستایی و دیگری مناطق شهری می باشد این هه لپركی زندگی با فراز و نشیب و زیر و بم هایش به تصویر كشده شده و بر ضرورت بینایی و كسب تجربه برای رویارویی با رودخانه پر تلاطم زندگی تاكید می شود. این نوع، گروه را برای هه لپركی های پر تحرك تر بعدی آماده می كند.
۲- پشت پا: پشت پا هه لپركی ای است كه كمی تندتر از گه ریان اجرا شده و در بیشتر مناطق كردنشین مخصوص مردها می باشد هه لپركی پشت پا همانطور كه از نامش پیداست انسان را به هوشیاری و به كارگیری تجارب می خواند تا مبادا شخص در زندگی از كسی پشت پا بخورد.
۳- هه لگرتن : هه لگرتن در لغت به معنای بلند كردن چیزی می باشد. این هه لپركی بسیار پر جنب و جوش و شاد اجرا می شود كه با شور و جنب و جوش بسیار به سوی هدف روانه است . ریتم تند ملودی مخصوص این هه لپركی هر گونه كسالت و خمودی را نفی كرده و بر اهمیت نشاط و هدفمندی در زندگی تاكید دارد.
۴- فه تاح پاشا: ملودی این هه لپركی در سر تاسر كردستان به شكلی یكنواخت و با ریتمی تند اجرا می شود و لذا این هه لپركی بسیار پر جنب و جوش می باشد بیشتر مردم كردستان از این هه لپركی استقبال می كنند.
5- لب لان: این هه لپركی با ریتمی نرم و آهسته پس از فتاح پاشا اجرا می شود و می توان در آن لزوم تنوع در زندگی را مشاهده كرد. پس از اجرای پر جنب و جوش هه لپركی ها ی گه ریان ، پشت پا، هه لگرتن و فتاح پاشا به ضرورت گروه لب لان می رقصند تا كمی استراحت كرده و تجدید قوا كنند .
۶- چه پی : چه پی همان طور كه اسمش پیداست به معنای چپ می باشد . ملودی این آهنگ با وزن دو تایی اجرا شده و در بیشتر مناطق كردنشین از جمله كرمانشاه ، كردستان ، سنجابی ، بسیار از آن استقبال می شود. فلسفه این هه لپركی قوت بخشیدن به قسمت چپ بدن می باشد چرا كه معمولاً قسمت چپ بدن در انجام امور روزمره نقش كمتری داشته و به مرور زمان تنبل می شود و برای استفاده متعادل از تمامیت جسمانی همواره باید بكارگیری اعضاء سمت چپ بدن آنها را تقویت كرد. به همین منظور در هه لپركی چه پی قسمت چپ بدن تحرك بیشتری یافته و از خمودگی خارج میگردد.
آشنایی با مراسم تعزیه در وفس
