طاووسک نوعی پرنده از خانواده یلوه متعلق به راسته درنا سانان است.بسیار محتاط است و معمولا خود را از انظار مخفی می دارد و کمتر در فضای باز دیده می شود. رنگ پر و بالش به طور کلی آبی مایل به بنفش است که در سطح پشتی پررنگ تر و روی گلو و سینه اش جلای فیروزه ای دارد. پوشپرهای زیر دم آن سفید خالص است. پاهای قرمزش دراز و پنجه هایی با انگشتانی بلند دارد به طوری که وی را قادر می سازد تا بر روی برگ ها و گیاهان شناور به خوبی راه برود و غذای خود را جستجو کند.در ایران، این پرنده بومی گیلان و مازندران، جلگه خوزستان و سیستان است. طاووسک در گیلان به خاطر خشک شدن نیزارها و شکار بی رویه در معرض خطر انقراض قرار گرفته است و شکار آن ممنوع است.
مشخصات ظاهری طاووسک
طاووسک ، 47 سانتیمتر طول دارد و حدودا دو برابر چارخو است، با منقار و سپر بزرگ قرمز رنگ؛ که کاملا پیشانی را پوشانده است. رنگ بدن آبی اب جلای سبز، پاها قرمز انگشتان بلند و کشیده پوشپرهای زیر دم سفید است و روی سینه و گلو، جلای فیروزه ای دارد.پرنده ی نابالغ، آبی مایل به خاکستری و گلو و دو طرف سر خاکستری است. از نی ها بالا رفته و غالبا در حاشیه ی نیزارها و روی پوشش گیاهی در حال حرکت و جستجوست. در پرواز پاهای دراز و قرمزش را آویزان نگه می دارد.بدن این پرنده بطور کلی آبی مایل به بنفش است که در سطح پشتی پررنگ تر و روی گلو و سینه جلای فیروزه ای دارد . پوشپرهای زیر دم آن سفید خالص می باشد . منقار بزرگ ، سپر پیشانی ، چشم ها و پاهای آن قرمز روشن است .
از چنگر خیلی بزرگتر و پرجثه تر است . پرنده نابالغ به رنگ خاکستری مایل به آبی تیره است و گلو و طرفین سر آن خاکستری می باشد . از نی ها بالا می رود و کمتر در فضای باز دیده می شود .در حال پرواز به آسانی از روی پاهای قرمز و درازش که آویزان است شناخته می شود . در مقایسه با این پرنده ، چنگر ؛ سیاه یکدست است با سپر پیشانی سفید و پاهای خاکستری ؛ و چنگر نوک سرخ خیلی کوچکتر است با پاهای سبزرنگ دارد
نامهای دیگر طاووسک
دسته (خانواده) | درسانان ، یلوه |
نام فارسی | طاووسک |
نام انگلیسی | Purple Gallinule |
نام علمی | Porphyrio porphyrio |
زیستگاه و حفاظت از طاووسک
این پرنده در تالاب های با نیزارهای وسیع و حاشیه ی دریاچه های با پوشش گیاهی انبوه به سر برده و در نیزارها آشیانه می سازد. در ایران بومی و نسبتا فراوان است؛ اما عمدتا در تالاب های شمال، دریاچه ی هامون و تالاب های فارس دیده می شود.د رسال های اخیر؛ به سبب تخریب نیزارهای محل زیست و شکار بی رویه؛ جمعیت این پرنده کاهش چشمگیری پیدا کرده است . به همین سبب، پیشنهاد می شود، در زمره ی پرندگان حمایت شده اعلام شود، تا تحت کنترل بیشتری ، قرار گیرد.
پراکندگی طاووسک
طاووسک پرنده ای است که با وجود فراوانی نسبی آن بومی نواحی خاصی از ایران است .در سالهای اخیر به سبب تخریب نیزارهای محل زیست و شکار بی رویه این پرنده جمعیت طاووسک کاهش چشمگیری پیدا کرده و به گونه ای که بر اساس آخرین اعلام اداره کل محیط زیست استان گیلان این پرنده در زمره پرندگان در معرض خطر انقراض قرار گرفته و شکار آن ممنوع است و باید تحت برنامه های حفاظتی مناسبی قرار گیرد.