آشنایی با پروژه دائو و نحوه عملکرد آن

عبارت «دائو» یا «سازمان خودگردان غیرمتمرکز» اصطلاحی آشنا در ادبیات ارزهای دیجیتال است که مطمئناً بارها آن را شنیده اید؛ ممکن است آشنایی شما با این مفهوم مهم در همین حد باشد و چیز بیشتری از آن ندانید. اگر این طور است، پیشنهاد می کنیم حتماً این مقاله را مطالعه کنید؛ چراکه آگاهی از چیستی و چگونگی کارکرد دائو برای همه دوستداران ارزهای دیجیتال از ملزومات است.

پروژه دائو چیست و چگونه کار می کند؟

پروژه خودگردان غیرمتمرکز یا دائو (DAO) به عنوان یک مفهوم ساده شروع کردند و اکنون به یک سازمان تبدیل شده اند. با یک ایده خلاقانه آغاز کردند و به دست توسعه دهندگان ادامه یافتند. این ایده عملکردها و فرایندهای تجاری را با استفاده از قراردادهای هوشمند و اصول اساسی بلاک چین به صورت خودکار پیش می برد. ایده اصلی دائو این بود که فرایند تجاری پیچیده ای که سازمان ها و شرکت های مختلف به آن گرفتار شده اند را تسهیل کند و انتقال دارایی ها را به یک تعامل دیجیتالی بسیار آینده محور که نویدبخش پردازش تراکنش های سریع تر، ارزان تر و شفاف تر است، سوق دهد.

با جایگزینی واسطه ها، اکنون خود دائوها به عنوان واسطه های دیجیتالی عمل می کنند که شفافیت عملیاتی و مقیاس پذیری را ارائه می دهند و به شرکت ها ساختاری بدون متکی بر روش های سنتی مالی و سایر قوانین هدیه می دهند. دائو ساختار سازمانی متمرکز سنتی را به چالش می کشد، اما عناصر کلیدی این سازمان ها و ساختارهایی که به آن پایبند هستند را حفظ می کند. دائوها در واقع به یک انقلاب اقتصادی جدید دامن می زنند، انقلابی که یک مدل اقتصادی جدیدی را خلق می کند و هنرمندان، وکلا، توسعه دهندگان و اشخاص را از سراسر جهان گرد هم می آورد که با کمک این مدل اقتصادی جدید بیشتر از هر زمان دیگری پیشرفت کنند.

افراد می توانند در این مدل اقتصادی در مقیاس جهانی بدون هیچ محدودیتی بر اساس فناوری های بلاک چین و وب ۳ فعالیت کنند و به راحتی کسب درآمد داشته باشند. کاهش وابستگی، توکن سازی دارایی ها و ذخیره های با ارزش جدید که توسط فناوری بلاک چین اجرایی شده است، خود به تنهایی ساختاری برای سازمان ها ایجاد کرده است تا واسطه ها را کنار بگذارند.

اگر از دیدگاه هزینه معاملات به این موضوع نگاه کنیم، یک شرکت ساختاری اقتصادی ایجاد می کند که در آن هزینه معاملات مشخص شده است، اما این هزینه معامله توسط عوامل دیگر که یکی از آن استاندارد کردن قرارداد های کارکنان و مالکیت منابع شبکه است، کاهش پیدا می کند. شرکت ها اگر بخواهند هزینه معاملات را کمتر کنند، باید هزینه بزرگی برای داخلی سازی منابع کنار بگذارند و یا قراردادهایی با سایر شرکت های تخصصی در این زمینه ترتیب دهند. اما دائو هزینه معاملات را می تواند با قراردادهای هوشمند و تأیید غیرمتمرکز توسط بلاک چین به شدت کاهش دهد و شرکت را از هزینه های تحمیلی اضافی نجات دهد.

مزایای دائو در همین جا ختم نمی شود. دائوها اکنون بخش مهمی از پلتفرم های بلاک چین لایه یک هستند. این پلتفرم های بلاک چین لایه یک از فناوری نوظهور وب ۳ (Web3) استفاده می کنند، فناوری که با غیرمتمرکز کردن محاسبات، ذخیره سازی و اتصال سازمان ها به یکدیگر فعالیت شرکت ها را آسان تر از هر زمان دیگری می کند.

آیا دائو هک شده است؟

یکی از بزرگترین ابهاماتی که تا امروز در مورد دائو وجود داشته است ماجرای هک شدن آن می باشد.ماجرای هک دائو به همان ابتدای پیدایش آن در سال ۲۰۱۶ میلادی بر می گردد. درست زمانی که این پروژه به سودهی مناسبی رسیده بود، یک هکر از فرصت ایجاد شده بهترین استفاده را کرد و تمام دارایی جمع شده توسط آن سه نفر را از سازمانشان خارج کرد. این اتفاق باعث شد تا افراد زیادی که در این پروژه سرمایه گذاری کرده بودند دچار ضرر و زیان شوند. البته علاوه بر آنها به اعتبار شبکه بلاکچین اتریوم که میزبان دائو بود ضربه سختی وارد شد.

خسارت وارده به این بلاکچین آنقدر زیاد بود که مدیران اتریوم تصمیم گرفتند یک هارد فورک بر روی شبکه بلاکچین خودشان انجام دهند ولی همه کاربران اتریوم موافق انجام هارد فورک نبودند و همین موضوع کاربران حاضر در این بلاکچین را به دو دسته اتریوم و اتریوم کلاسیک تقسیم کرد. به نوعی می توان گفت این اتفاق نقطه عطفی در بلاکچین اتریوم و پروژه دائو بوده است. البته این پروژه بعد از این اتفاق متوقف نشده و همچنان به کار خودش ادامه می دهد.

نقش بلاکچین در توانمندسازی پروژه دائو چیست؟

نقش دائوها ارتباطی مستقیم با تکنولوژی بلاکچین دارد؛ زیرا این بلاکچین ها هستند که یک دفتر کل امن، مورد اعتماد و توزیع شده را برای پایش و سنجش تراکنش های دیجیتال برای DAO فراهم می کنند. سطح تمرکززدایی مورد نیاز برای پروژه های DAO، سازگاری کاملی با اجماع توزیع شده بلاکچین ها دارد؛ زیرا باعث توافق روی داده ها در میان نودهای یک سیستم اشتراکی یا رسیدن به توافق جمعی برای یک طرح پیشنهادی می شوند.

مفهوم و فرمت پروژه های دائو همچنین به اعضا کمک می کند که دستکاری ها را بهتر کنترل کنند و موانع بروکراسی رایج در سازمان های سنتی را کاهش دهند. بلاکچین اتریوم اغلب پروژه های دائو را توانمند کرده است. مکانیزم اجماع توزیع شده این شبکه بلاکچین، بسیار امن است و برای اتکای کسب وکارها به شبکه آن، به اندازه کافی پیشرفته و معتبر است.لازم به ذکر است که DAO های بومی اینترنت نباید با پروژه The Dao که اولین سازمان این چنینی بود، اشتباه گرفته شود. در ژوئن سال 2016 و زمانی که اتریوم هنوز در سال های اولیه حیات خود قرار داشت و به اندازه کافی امن نبود، کاربران در کد The Dao یک آسیب پذیری پیدا کردند. هکرها با استفاده از همین آسیب پذیری، یک سوم از سرمایه این پروژه را که 3.6 میلیون واحد با ارزش تقریبی 50 میلیون دلار بود، به سرقت بردند.

هدف از خلق پروژه های دائو چیست؟

یک دائو با دادن حق رأی و تعیین مسیر حرکت سازمان، به اعضای جامعه خود قدرت می دهد و همچنین به سرمایه گذاران خود اجازه ارسال، دریافت و ذخیره ارزش را به صورت جهانی، خودکار و ناشناس، اعطا می کند.برای سال های متمادی سیستم های خودکار به عنوان راهی برای کاهش موانع آزاردهنده و وقت گیر مثل سیستم های اداری سنتی و کند به کار گرفته می شدند. هدف یک پروژه دائو در درجه اول کمک به حل این مشکلات و تشویق انسان ها برای تمرکز روی کاربردهای بهتر و دیگر جنبه های مفید یک سازمان است.

پروژه های DAO در وب 3 چیست؟

طراحی شبکه پروژه های دائو به طور کامل با پایه و اساس وب 3 ترکیب می شود و به شکل دهی به یک اقتصاد مولد و آینده دار کمک می کند. DAO همین حالا به عنوان شکلی از وب 3 شناخته می شود؛ البته اگر بخواهیم تمرکززدایی را به عنوان یکی از ارکان اصلی این اینترنت جدید بدانیم. به عنوان مثال، دیفای برای تمرکززدایی کامل پلتفرم ها از دائو استفاده می کند. صرافی های غیر متمرکزی مثل صرافی Uniswap و صرافی Sushiswap از جمله نمونه های برجسته پروژه های DAO در وب 3 هستند.

وب 3 باعث خلق توکن های غیر مثلی یا همان توکن NFT، سازمان های خود گردان غیر متمرکز (دائو) و متاورسی شد که همگی در یک مجموعه قرار می گیرند. همه این موارد تشابهاتی دارند؛ مثل: حاکمیت کاربران و مالکیت دارایی از طریق استفاده از ارز دیجیتال، حاکمیت جوامع و جذب سرمایه به روشی غیرمتعارف و بدون نیاز به مداخله VC های سنتی.

مزایای دائو Dao

طبیعتاً پروژه بزرگی مثل دائو مزایای زیادی هم دارد. برخی از این مزایا را با هم بررسی می کنیم:

• خودکار بودن:اولین مزیت مهم این پروژه خودکار بودن آن است. در واقع فرایند ها در این سازمان به صورت کاملا اتوماتیک انجام می شود و تمامی آنها از قبل تعیین شده اند. در این ساختار سیستم به صورت یکپارچه عمل می کند و به راحتی می توان با اندکی دانش تحلیلی همه اتفاقات را پیش بینی کرد.

• دموکراسی:شاید کشورهای مختلف و ساختارهای سیاسی گوناگون ادعا را داشته باشند که دموکراسی در آن ها در بالاترین سطح انجام می شود اما قطعاً هیچ کدام از آنها در این زمینه به پای سازمان خودگردان غیر متمرکز نمی رسند. در این سازمان همه چیز بر اساس رای و نظر تمام کاربران و سرمایه گذاران رقم می خورد و همه در اتفاقات مثبت و منفی سهیم هستند.

• منبع باز:این نرم افزار ها منبع باز یا به عبارت دیگر متن باز هستند. نرم افزار هایی که در آنها تمام کاربران بتوانند کد منبع را مشاهده کرده و نسبت به ویرایش و توسعه آن اقدام کنند نرم افزار متن باز نامیده می شوند. این مزیت از این نظر حائز اهمیت است که شفافیت پروژه را در بالاترین سطح خودش قرار می دهد.

دموکراسی دائو آیا خطر هم دارد؟

تقریبا می توان گفت هر چیزی که در دنیا وجود دارد، از یک طرف دارای سود و از طرف دیگر ضرر است. بر اساس میزان سود و زیان، انسان ها باید تصمیم گیری های مهم انجام دهند و به سراغ چیزهایی بروند که کفه سود در ترازوی آنها سنگینی می کند. در فرایند دائو نیز دموکراسی از نظر اینکه همه را در تصمیم گیری ها مشارکت می دهد و هیچ قدرت مطلقی برای اینکه صرفاً منافع خودش را تامین کند وجود ندارد، مفید و مناسب است.

اما اگر بخواهیم از نگاهی دیگر همین دموکراسی موجود در پروژه Dao را بررسی کنیم، باید بگوییم نقص امنیتی موجود در سیستم تا زمانی که مورد تایید اکثریت واقع نشود، امکان برطرف شدن ندارد و این موضوع می تواند خطرات امنیتی زیادی برای سرمایه کاربران ایجاد کند. به عبارت بهتر اگر یک باگ امنیتی در ساختار دائو دیده شود اما کاربران به دلایل مختلف برای رفع آن رای مثبت ندهند، سیستم آسیب پذیر می شود و در معرض حملات هکرها قرار می گیرد. همین مشکل باعث شد که در سال ۲۰۱۶ آن اتفاق تلخ برای توسعه دهندگان این پروژه رقم بخورد. به نظر می رسد برای شرایط اضطراری در تمام برنامه های غیرمتمرکز نه فقط دائو باید پیش بینی های مناسب تری انجام شود تا از بروز مشکلات جلوگیری به عمل آید.

نمونه هایی از پروژه های دائوی موفق

در سال های اخیر تعداد پروژه های دائو به خاطر مدل دموکراتیک این سازمان ها و همچنین افزایش محبوبیت آنها در میان استارتاپ ها، افزایش قابل توجهی داشته است.شبکه بیت کوین (BTC) می تواند به عنوان اولین نمونه یک DAO معرفی شود؛ زیرا این شبکه به کمک توافق جمعی و از طریق اجماع توزیع شده و مستقل در میان مشارکت کنندگانی مثل ماینرها و نودهای شبکه فعالیت می کند.البته با استانداردهای کنونی می توان دش (DASH) را اولین پروژه دائو واقعی دانست؛ زیرا مکانیزم حاکمیتی این پروژه به سهام داران خود اجازه می دهد که برای مصرف خزانه تصمیم گیری کنند؛ چیزی که در شبکه بیت کوین شاهد آن نیستیم. در ادامه برخی از نمونه های برجسته سازمان های خودگردان غیرمتمرکز را خواهیم دید:

• MakerDAO یک پروتکل اعتباری وام دهی بر بستر اتریوم است که با استفاده از توکن DAI به کاربران اجازه وام دهی و وام گیری را می دهد. استیبل کوین DAI نرخ سود وام و اقساط آن را تعیین می کند.
• BanklessDAO نیز یک جامعه غیر متمرکز با هدف کمک به بی نیاز شدن دنیا از بانک ها و آموزش بیشتر پیرامون وب 3 است.
• Opolis یک دائوی کاریابی دیجیتال است که مزایا و خدمات اشتراکی را به کارکنان مستقل ارائه می کند.
• Kleros به عنوان یک پروتکل عدالت و سرویس داوری غیرمتمرکز برای اختلافات حقوقی در اقتصاد جدید تعریف می شود. جامعه همتا به همتای این پروتکل به عنوان هیئت منصفه عمل می کند و تکنولوژی رمزنگاری آن هم امکان تصمیم گیری های سریع، عادلانه و معتبر را فراهم می آورد.

آینده DAO

وب ۳ به عنوان یک الگوی فناوری فعالیت می کند و هدف آن ارائه مسیرهای ساده و پرسرعت برای توکنیزاسیون و جابجایی دارایی ها است. وب ۳ راه را برای مبادله توکن یا سایر دارایی های توکن شده قابل تغییر هموار می کند و سازندگان را قادر می سازد تا از تلاش های کاری خود کسب درآمد کنند. این تلاش های کاری می تواند شامل ایجاد محتوا، موسیقی، بازی و سایر کارهایی باشد که قابلیت توکنیزاسیون دارند و در این اکوسیستم فعال هستند.در آینده ای که شرکت های پویا و فرامرزی بدون هیچ محدودیتی می توانند پیشرفت کنند، تصور ارائه خدمات با شبکه های به هم پیوسته، مبادلات و راه های ارتباطی بین اکوسیستم ها بسیار واقع گرایانه تر است. مبادلات غیرمتمرکز به وسیله راه های ارتباطی نه تنها مبادله برای طبقات مختلف جامعه را فراهم می کند، بلکه باعث گردش این دارایی ها در جهان می شود.

این نوآوری مبتنی بر مدل های اقتصادی غیرمتمرکز با هدف ارائه تجربه عالی و شفاف به کاربر و از جمله شرکت ها است، صرفه جویی در هزینه و دیگر مزایای رقابتی می تواند باعث پیشرفت بسیاری از شرکت های استفاده کننده از این نوآوری شود. دائو با NFT، دیفای و پروژه های مختلف متاورس در ارتباط است و این مکان هایی است که ایده های مختلف ظهور و توسعه پیدا می کنند. این همان مشارکت معناداری است که بسیاری در زندگی به دنبال آن هستند، مشارکتی که هر دو شخص مصرف کننده و توسعه دهنده سود خواهند کرد.دائو نشان دهنده روند در حال ظهوری است که تحول عمیقی در کار و زندگی ما ایجاد می کند. این فناوری باعث جذب سرمایه گذار از دیگر پروژه ها در سراسر جهان می شود و تجربه ای برای شرکت ها ایجاد می کند که منجر به پیشرفت و جذب نیروی کای بیشتر توسط این شرکت ها می شود. به طور کلی، این فناوری برای مردم و شرکت ها بسیار سودمند است و مبارزه با این فناوری مبارزه با موج دریا است.

سخن پایانی

با توجه به ساختار اداری غیرمتعارف پروژه های دائو (DAO) احتمال اینکه استارتاپ های کوچک بیشتر از شرکت های بزرگِ موجود آن را به کار بگیرند، بسیار بالاتر است. دلیل آن هم نیاز به صرف منابع مالی و انسانی زیاد برای ایجاد این تغییر در شرکت های بزرگ است.روش ساده، امن و شفاف جمع آوری سرمایه از طریق صندوق هایی که از مکانیزم DAO استفاده می کنند، به سرمایه گذاران فرصتی را برای حمایت از پروژه های استارتاپی نوظهور، در عین به اشتراک گذاری ریسک و سود به صورت جمعی، می دهد. به همین خاطر است که پروژه های دائو برای کسب وکارهای نوپا مناسب تر است.

علاوه بر این، استارتاپ ها با این تکنولوژی می توانند کسب وکار خود را به روشی کم هزینه و کاربردی گسترش دهند. آنها با کمک تکنولوژی DAO می توانند از سراسر جهان سرمایه جذب کنند و همچنین کارکنان جدید و متخصصانی را به خدمت بگیرند و در نتیجه با گسترش کار خود در مقیاس جهانی، به سود بیشتری هم برسند. به همین خاطر است که نقش پروژه های DAO در وب 3 بسیار مهم و حیاتی است.

آشنایی با مراحل چرخه توسعه بلاکچین