بلوچ ها در منطقه ای به وسعت 690000 کیلومترمربع در جنوب شرقی ایران و در همسایگی دریای عمان، افغانستان، پاکستان و کرمان زندگی می کنند؛ منطقه ای خشک و گرم با میزان بارش بسیار کم که باعث می شود قنات تنها منبع آبی مردم بلوچ باشد. آنها به واسطه همین شرایط آب وهوایی، سکونتگاه های خود را در فاصله های زیاد از هم قرار داده اند و پراکندگی جمعیت در منطقه به خوبی نمایان است. بلوچ ها بیشتر به کشت مرکبات و خرما می پردازند و شباهت های میان آب و هوای منطقه بلوچ نشین و هندوستان باعث شده تا محصولاتی چون تمبرهندی، نارگیل، انبه، موز، انجیر و ... نیز در این منطقه کشت شود.
آثار و شواهد تاریخی پیشینه این خطه را به هزاره های قبل از اسلام می رساند و در کتیبه بیستون و تخت جمشید از این خطه با نام «ماکا» یاد شده است. در گذشته باتلاق های زیادی در این منطقه وجود داشته، برخی براین باورند که از ترکیب کلمه «مکا» و «اراینا» (در زبان سانسکریت یعنی باتلاق) کلمه ای به وجود آمده که به مرور زمان به مکران تبدیل شده و سالیان سال منطقه بلوچ نشین کنونی را سرزمین «مکران» می خواندند.
گفته می شود اسکندرمقدونی در هنگام بازگشت از هندوستان، از بلوچستان عبور کرده و به خاطر وجود ریگ های روان، بیابان های خشک، بی آبی و همچنین مقاومت مردم بلوچ، بیشتر توان خود را از دست داده است. اشاره هایی به اقوام بلوچ در شاهنامه فردوسی نیز دیده می شود.
در دوره اسلامی، در زمان خلیفه دوم اعراب این نقطه را تسخیر کردند؛ اما سرسختی بلوچ ها حاکم منصوب شده را مجبور به ترک منطقه کرد. در دوره سلجوقیان نیز این منطقه توسط آنها اشغال و از توابع کرمان شد. در زمان افشاریان، بعد از نادر، حکومت تسلطی بر بلوچستان نداشت و در نهایت محمدشاه قاجار ايرانشهر را تصرف و بلوچستان زیر سلطه حکومت مرکزی قرار گرفت. امروزه بلوچستان بخشی از استان سیستان و بلوچستان به شمار می آید.
ناف بری مردم بلوچ
در خیلی از کشورها و شهرها مردم رسم و رسوم خاصی برای ازدواج دخترها و پسرهای خود دارند. اما این بار صحبت از رسم و رسوم جالب مردم بلوچستان است. مردم بلوچ برای ازدواج فرزندان خود رسوم خاصی دارند که واقعا خواندنی است.
ازدواج در نزد مردم بلوچ یکی از شرایط بلوغ اجتماعی مردان است یکی از راه های انتخاب همسر در بلوچستان همسر گزینی به طریق ناف بری است که این سنت کم و بیش در سایر نقاط هم دیده شده است هنگام تولد نوزاد ماما مبلغی از پدر بچه به عنوان مژدگانی می گیرد که اگر نوزاد او پسر باشد این مژدگانی را پدر نوزاد می دهد و اگر دختر باشد یکی از اقوام نوزاد که پسری هم سال یا کمی بزرگتر دارد پیش دستی نموده و دستور می دهد که ماما ناف دختر را به اسم پسرش ببرد و مژدگانی را که پدر نوزاد به ماما باید بدهد.
مادر یا پدر پسری که نوزاد دختر به نام او ناف بری شده است می دهد اگر ناف دختر را به نام کسی نبریده باشند یعنی دختر از روز تولد نامزد نشده باشد انتخاب دختر بدین گونه صورت می گیرد پسر دختری را انتخاب کرده برای نامزدی در نظر می گیرد بعد به وسیله ی یکی از فامیل ها ی خود به پدر خود اطلاع می دهد و او را از نیت خود آگاه می سازد مادر یا خواهر پسر دختری را به پسر پیشنهاد می دهند پدر به پسر پیشنهاد دختری را می نماید.
اگر ازدواج میان افراد خانواده یعنی خانواده ی بزرگ قدیمی که همه ی فامیل درجه یک ودو را شامل می شود صورت پذیرد تشریفات نامزدی خیلی رسمی انجام نمی شود بعد از انکه نامزدی دو طرف معلوم شد خانواده ی پسر هدایایی را برای دختر تهیه می کنند و انها را که عموما شامل این وسایل است به خانه ی عروس می فرستند 30مثقال طلا 5عدد پیراهن وشلوار بلوچی6عددروسری سه عدد چادر 4جفت کفش و ملزومات دیگر.
آشنایی با رسم حیدری خوانی و کاسم سا مردم لرستان
