تقویت مهارت های کلامی همواره در اولویت آموزش های یک سخنران حرفه ای قرار می گیرد. اگر صدایی قدرتمند داشته باشید، اثر کلام شما بسیار بیشتر خواهد شد. بخشی از ظرفیت های صدای سخنرانی بستگی به کیفیت و سلامت حنجره و تارهای صوتی او دارد. آنچه سلامت تارهای صوتی و حنجره را تضمین می کند، روش تغذیه مناسب و استفاده از موادی است که بصورت روزانه با تارهای صوتی انسان بصورت غیرمستقیم در تماس هستند.
خوش صدا شدن و خوراکی مفید برای آن
خوش صدا شدن نیاز به خوراکی خوب دارد و بهترین خوراکی برای خوش صدا شدن آب است.
شاید تعجب کنید اما آب حکم روغن برای تارهای صوتی ما را دارد.
یعنی همانطور که یک ماشین برای کارکرد منظم خود نیاز به روغن کاری دائمی دارد، تارهای صوتی هم نیاز به آب دارند تا درست کار کنند.
خوش صدا شدن وابستگی شدیدی به کارکرد درست تارهای صوتی دارد.
تارهای صوتی به هنگام غذا خوردن راه عبوری نای و ریه ها را می بندند تا غذا فقط وارد معده شود.
به همین دلیل تارهای صوتی تماس مستقیم با تمام مواد خوراکی و مایعات خواهند داشت.
یعنی هر چیزی که میخوریم قبل از رسیدن به معده روی تارهای صوتی تأثیر می گذارد.
موقع ترس سیستم هضم و گوارش ما به کلی از کار می افتد و به همین دلیل است که بزاق ترشح نمی شود!
موضوع مهم این است که به عنوان اولین گام بهتر است بدانید که نوشیدن آب در لحظه سخنرانی کار خاصی برای شما انجام نمی دهد و حداکثر دهان شما را برای چند لحظه دیگر مرطوب نگه می دارد و آن آبی که از شب قبل از برنامه تا یک ساعت قبل از سخنرانی یا صحبت نوشیده اید بر روی صدای شما اثرگذار است.
وقتی از خواب بلند می شوم صدایم گرفته و خشن است چه کار کنم؟
روزهایی که با صدای گرفته و خش دار از خواب بلند می شوید و این گرفتگی بیش از یک ساعت طول می کشد در این صورت ممکن است دچار تورم تارهای صوتی شده باشید که از درست به کار نبردن صدا ( مثلاً فریاد زدن) ناشی می شود. حال علت هرچه باشد مسئله با تمرین قابل حل است.
لحن هوا دار یا پچ پچی نداشته باشید و تنفس دیافراگمی را حتماً مدنظر قرار بدید.
در این شرایط از شربت عسل و آب لیمو جهت کاهش گرفتگی صدا کمک بگیرید؛ به عبارت دیگر یک قاشق عسل را در یک لیوان آب داغ حل کرده و بعد از چند دقیقه چند قطره آب لیمو به آن اضافه کنید، استفاده از عسل طبیعی و لیموی تازه، اثرات بهتری را به دنبال خواهد داشت.
گاهی می توانید مقداری نشاسته را در آب یا شیر سرد حل کرده و بعد از گرم کردن مخلوط و افزودن مقدار کمی شکر و نوشیدن، گرفتگی صدا را رفع کنید.
سبزیجات و میوه های مناسب برای خوش صدا شدن
سبزیجات و میوه ها با تامین آب مورد نیاز بدن، ویتامین ها و املاح ضروری و همچنین فیبر کافی می توانند عملکر کل بدن انسان و همچنین تارهای صوتی را تحت تاثیر قرار دهند. بطور کلی مصرف روزانه میوه ها و سبزیجات را در برنامه غذایی خود بگنجانید.
اما برخی میوه ها و سبزیجات هستند که تاثیر دوچندانی برای بهبود کارایی تارهای صوتی دارند. مثلا هندوانه باعث می شود که گلو بهتر و سریع تر مرطوب شود و شکر طبیعی آن رطوبت را به مدت طولانی تری در گلو حفظ می کند، در نتیجه شما صدای رساتری خواهید داشت.
میوه های آبدار دیگر همچون طالبی و گلابی های رسیده و توت نیز اثرات مشابهی روی صدا دارند. سایر میوه ها و سبزیجات را هم می توانید بصورت آبمیوه مصرف کنید، مثلا آب کرفس، خیار، گشنیز و… استفاده از سبزیجات برگ دار همچون کاهو و اسفناج هم فیبر و رطوبت زیادی را وارد بدن می کند.
برای داشتن فن بیان خوب و صداسازی چه چیزهایی نخوریم؟
برخی مواد غذایی هم برای عملکرد تارهای صوتی و حنجره مضر هستند و هم برای سلامتی کل بدن انسان نامناسب به شمار می روند. افرادی که می خواهند یک سخنران حرفه ای باشند باید تا حد امکان از مصرف چنین خوراکی هایی خودداری کنند.
بدیهی است که هیچگاه نمی توان مصرف این مواد غذایی را از رژیم روزانه خود حدف کنید، اما می توانید مصرف آنها را کنترل و مدیریت کنید و حداقل در روزهای منتهی به سخنرانی آنها را مصرف نکنید.
- غذاهایی که ترشح موکوس موجود در مجاری گوارشی را تحریک می کنند از جمله مواد غذایی ممنوعه هستند. تمام محصولات لبنی از جمله بستنی و شیر چنین حالتی را حین بلع و هضم ایجاد می کنند. ترشحات موکوسی در مسیر خروج صدا از حلق به سمت دهان قرار دارد.
- غذاهایی که حلق و گلو را خشک می کنند هم از جمله مواد ممنوعه هستند. همان طور که گفته شد افزایش آب بدن در صداسازی و فن بیان نقش به سزایی دارد. از این رو مصرف مرکبات، الکل، چای و…پیش از سخنرانی و شروع گفتگو توصیه نمی شود.
- غذاهایی که محرک گلو و حلق هستند. غذاهای تند و تیز یا حتی قهوه که حاوی کافئین است گلو را تحریک می کنند و بنابراین نباید مصرف شوند.
- آبی که مصرف می شود قطعا باید هم دما با محیط باشد. آب خنک هم گاهی دردسر ساز است. مطمئن شوید که در نوشیدنی ها از یخ استفاده نشده باشد.
- نوشیدنی های گازدار پیش از شروع گویندگی، اجرا و مثلا شروع کلاس درس یا کنفرانس توصیه نمی شود. گاز موجود در این نوشیدنی ها نفخ آور است.
- خوردن تا مرز سیر شدن پیش از رخدادهای مهمی مثل سخنرانی اصلا ضروری نیست. همین که بتوانید با مقدار کافی غذا انرژی مورد نیاز خود را تامین کنید کافی است.
رعایت خط قرمزها در مصرف کافئین
کافئین یک ماده دیورتیک است. به این معنا که با جذب آب بدن میزان دفع ادرار را افزایش می دهد. به جز جذب آب و ایجاد تنش های آبی در طول سخنرانی میزان اسید های مختلفی که در قهوه یا محصولات کافئین دار وجود دارد باعث خارش تارهای صوتی می شود. از این رو بعد از صرف مقادیر مختلف قهوه باید حتما گلو را شستشو داد تا تحریک حاصل از آن روی کیفیت فن بیان و صداسازی اثر نگذارد.
مواد غذایی اسیدی
مهمترین ماده اسیدی که در عادت های غذایی اغلب ایرانی ها وجود دارد، ترشیجات هستند. میزان پی هاش سرکه موجود در ترشیجات صدمات جدی را به تارهای صوتی وارد می کند.
نوشابه های گازدار هم درصد بسیار بالایی خاصیت اسیدی دارند و مصرف آنها برای تارهای صوتی مضر است. از آن گذشته، چنین خوراکی هایی تأثیر نامطلوبی هم روی تراکم استخوانی انسان دارند. بنابراین مصرف خوراکی هایی همچون ترشیجات، زیتون پروده، لواشک و ترشک و آبلیمو را در رژیم غذایی خود مدیریت کنید.
آشنایی با فن بیان و راه های تقویت آن
