آشنایی با زندگینامه عایشه همسر پیامبر

عایشه کیست؟

عایشه دختر ابوبکر (درگذشت ۵۸ق) سومین همسر پیامبر اسلام(ص) است که پس از وفات خدیجه کبری و پس از سوده به همسری پیامبر اکرم درآمد. کـیـنـه او (ام عـبدالله) بود به نام عبدالله بن زبیر فرزند خواهرش اسماء پیامبر بعد از وفـات خـدیـجـه او را به عقد خود درآورد در حالى که او شش یا هفت ساله بود و بعد از هجرت ، وقتى که نه سال او تمام شداو را به خانه خود برد. عایشه با مادر و خواهرش کمى بعد از هـجـرت پیامبر، به مدینه هجرت کرد. او یکى از زنان باهوش ، خطیب ، فصیح ، بلیغ و حافظ حدیث بود و در کتب اهل سنت حدود دو هزار و دویست و ده حدیث از او روایت شده است . و مردان و زنان بـسـیارى از او حدیث شنیده و نقل کرده اند سخنرانیهاى او در مکه و بصره در تشجیع مردم براى شرکت در جنگ جمل و اثرات شگفت آور آنها گواه بر بلاغت و فصاحت فوق العاده اوست .او در حـال حیات رسول گرامى اسلام در مسایل سیاسى نقشى نداشت اما بعد از وفات پیامبر در دوران خـلافـت پـدرش ابـوبکر و عمر و اوایل خلافت عثمان ، با حکومت همراه و از پشتیبانان محکم هـیـئت حاکمه بود. در اواخر خلافت عثمان با او در افتاد و مردم را برضد او تحریک کرد. بعد از کـشته شدن عثمان و جانشینى امام على ، مدعى شد که عثمان توبه کرده و مظلوم کشته شده و به خـونـخـواهـى او عـلم مـخـالفت با حکومت را برداشت و با پشتیبانى طلحه و زبیر و بنى امیه جنگ جمل رابه راه انداخت . در سال پنجاه هفت یا هشت هجرى وفات کرد و بنا به وصیت خودش در بقیع دفن شد. و ابوهریره جانشین مروان حکم فرماندار مدینه ، بر او نماز گذارد.

سن عایشه هنگام ازدواج با پیامبر

در مورد سن ازدواج او با پیامبر اختلاف وجود دارد، به گونه ای که سنّ هنگام ازدواج و زفاف او را بین ۶ تا ۱۸ سال بیان کرده اند.بنابر نقل مشهور منابع تاریخی، عایشه در هنگام ازدواج با پیامبر(ص) حدود شش یا هفت سال داشته، اما زفاف وی پس از مهاجرت به مدینه و بعد از جنگ بدر صورت گرفت؛ زمانی که عایشه سنی بالاتر از نُه سال داشت. بر این اساس او مدت هشت سال و پنج ماه در خانه پیامبر بوده است.با این حال برخی پژوهشگران معتقدند بررسی گزارش های مختلف از منابع تاریخی، روشن می کند که عایشه در هنگام ازدواج با محمد(ص)، ۱۸ سال داشته است. اینان معتقدند عایشه از نخستین مسلمانان به شمار آمده و در ابتدای بعثت پیامبر، کودکی بیش نبوده است. به باور اینان، اگر عایشه در زمان بعثت حداقل هفت سال داشته باشد، در هنگام ازدواج با پیامبر ۱۷ ساله بوده است.سید جعفر مرتضی عاملی، سن پایین عایشه را نمی پذیرد و سن سیزده تا هفده سالگی او را به هنگام عقد صحیح می داند. وی به نقل از ابن اسحاق، عایشه را در شمار کسانی آورده که در ابتدای بعثت و پس از هجده نفر مسلمان شد؛ یعنی نوزدهمین نفری بود که آیین مسلمانی را برگزید. جعفر مرتضی در ادامه این گونه می آورد که اگر عمر وی به هنگام بعثت به طور مثال هفت ساله بوده، به هنگام عقد هفده سال و موقع هجرت بیست سال سن داشته، مگر این که بگویند وقتی مسلمان شد، کمتر از هفت سال سن داشت.

اتهام زنای محصنه به عایشه

طی دیدگاه اهل سنت گفته شده در سال 627 میلادی عایشه حضرت محمد (ص) را در غزوه بنی المصطلق همراهی کرد ولی ایشان به دنبال گردنبند گمشده می گشت که به صورت تصادفی از گروه جدا افتاد.

مدتی بعد، هنگامی که توسط صفوان بن معطل (یکی از سربازان حضرت محمد (ص)) که او را در صحرا پیدا کرده بود، به مدینه بازگردانده شد، عده ای ادعا کردند که عایشه و صفوان با هم زنا کرده اند. حسان بن ثابت، اسامة بن زید فرزند زید بن حارثه، همانه بین جهش (خواهر زینب بن جهش ، یکی دیگر از همسران محمد (ص)) و عده ای دیگر از عایشه دفاع کردند.

علی ابن ابی طالب به حضرت محمد (ص) گفت: «زنان فراوانند و شما می توانید به راحتی یکی را بر جای دیگری برگزینی.» حضرت محمد (ص) آمد تا در مورد شایعات مستقیماً با عایشه صحبت کند. او هنوز در خانه او نشسته بود که اعلام کرد وحی دریافت کرده است خداوند بی گناهی عایشه را تأیید می کند، مجازات 80 ضربه شلاق برای متهمان عایشه انجام شد.

سوره 24 قرآن، سوره ی نور جزئیات قوانین و مجازات اسلامی راجع به زنا و تهمت را بیان می کند.

حضرت محمد (ص) در زمان بیماری و هنگام فوتش در خانه ی عایشه بودند و در آنجا فوت کردند. هنگامی که حضرت محمد (ص) در سال 632 درگذشت، عایشه حدود 18 سال داشت. او در سن 18 سالگی یک بیوه بدون فرزند باقی ماند، اگرچه برخی منابع او را بزرگتر می دانند.

او بقیه روزهای خود را در آنجا به صرف صدقه، انتقال حدیث (سخنان پیامبر) و تفسیر قرآن سپری کرد.

پدرش، ابوبکر، اولین خلیفه ای بود که جانشین حضرت محمد (ص) شد و پس از دو سال عمر جانشین وی شد. در زمان خلیفه سوم عثمان، عایشه سهم عمده ای در مخالفت هایی داشت که علیه او افزایش یافت، اگرچه نه با کسانی که مسئول ترور وی بودند و نه با حزب علی (ع) موافق نبود.

در زمان امام علی (ع)، او می خواست انتقام مرگ عثمان را بگیرد، که تلاش کرد در جنگ شتر انجام دهد. او با سخنرانی و رهبری نیروها در پشت شتر خود در جنگ شرکت کرد. او سرانجام در جنگ شکست خورد، اما درگیری و عزم راسخ او تأثیر ماندگاری بر جای گذاشت. پس از آن، وی بیش از بیست سال در مدینه ساکت و آرام زندگی کرد، در سیاست مشارکت نکرد، با علی آشتی کرد و با خلیفه معاویه مخالفت نکرد.

زندگی سیاسی عایشه

عایشه در بیشتر جریانات سیاسی و اتفاقات بعد از رسول اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) به نوعی دخیل بوده است.از جمله این موارد می توان به حدیث سازی عایشه در جهت منافع خلفای سه گانه اشاره کرد که این حدیث سازی ها در ترغیب مردم جهت بیعت با ابوبکر بی تاثیر نبوده است؛ عایشه می گوید: چون بیماری رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) شدت یافت، به "عبدالرحمان" فرزند ابوبکر گفت: استخوان کتف یا لوحی برایم بیاورید تا مطالبی در مورد ابوبکر و سفارش او به اسم بنویسم تا کسی به مخالفت با او برنخیزد؛ اما همین که عبدالرحمان رفت تا دستور پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) را اجرا کند، رسول اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) در ادامه ی سخنانش فرمود: ای ابوبکر خداوند و مؤمنان هرگز اجازه نخواهند داد تا در حق تو اختلافی رخ دهد و باز عایشه می گوید: هنگامی که رسول اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) در بستر بیماری بود، به من فرمود: پدر و برادرت را بگو که بیایند، می خواهم وصیتی بنویسم؛ زیرا از آن می ترسم که بعضی طمع و آرزو کنند و یا کسی بگوید که من به خلافت سزاوارترم، در حالی که خدا و مؤمنین جز ابوبکر کس دیگری را شایسته آن نمی دانند.همچنین او کسی بود که عمر را به تعیین جانشین بعد از خودش تشویق کرد. وقتی عمر احساس کرد زمان چندانی از عمرش باقی نمانده، فرزندش "عبدالله" را به نزد عایشه فرستاد و گفت: سلام مرا به عایشه ابلاغ کن و از او تقاضا کن تا اجازه دهد، مرا نزد رسول اکرم (صلی الله علیه و آله وسلّم) دفن کنند. عبدالله نزد عایشه آمده و پیام عمر را به او ابلاغ کرد. عایشه با خواسته عمر موافقت کرده و آن را برای خود نوعی برتری به حساب آورد و گفت: سلام مرا به عمر برسان و بگو که: امت محمد (صلی الله علیه و آله وسلّم) را بدون سرپرست رها مکن و کسی را به عنوان خلیفه برای آنان قرار بده.

مرگ عایشه

عایشه در 17 رمضان 58 هجری قمری (16 ژوئیه 678) در خانه خود در مدینه درگذشت. او 67 ساله بود. برخی می گویند که وی توسط معاویه به قتل رسیده است. ابوهریره، یار حضرت محمد (ص)، نماز تشییع جنازه او را پس از نماز تهجد (شبانه) اقامه کرد و وی را در قبرستان بقیع به خاک سپرد.

آشنایی با زندگینامه مختار ثقفی و کشف مزار مخفی او