ضرب المثل رمال اگر غیب می دانست، خود گنج پیدا می كرد
داستان ضرب المثل:
روزی روزگاری، رَمالی بود که با چرب زبانی و چاپلوسی برای افراد ساده لوح، روزگار می گذراند . روزی مرد رمال سراغ تاجر ثروتمندی رفت که خیلی به فکر مال اندوزی بود. رمال از این ویژگی تاجر استفاده کرد، و به تاجر گفت: اگر بخواهی می توانم نقشه ی گنج بزرگی را به تو بدهم. تاجر گفت: در ازاء چه چیزی حاضری نقشه را به من بدهی؟ رمال گفت: اگر به من پنج کیسه ی پر از طلا بدهی من حاضرم نقشه ی گنجی بزرگ که شامل صدها کیسه طلا است را به تو بدهم. تاجر خیلی خوشحال شد و سه روز مهلت خواست تا این مقدار پول را تهیه کند و به مرد رمال بدهد.
فردای آن روز مرد تاجر به دکان یکی از تجار فهمیده و شریف شهر رفت تا پول جنس هایی که به او فروخته بود را زودتر طلب کند و بتواند پول برای رمال فراهم کند. دوستش که انتظار وصول طلب را پیش از موعد نداشت گفت اتفاقی افتاده که به پول نیازمند شده ای، مرد تاجر از وعده ای که مرد رمال به او داده بود صحبت کرد. تاجر فهمیده گفت: تو نباید حرف های او را باور کنی و دارایی خود را به باد بدهی. اگر گنج به این بزرگی وجود داشت و او از مکان آن مطلع بود خودش می رفت و آن را پیدا می کرد. چرا باید نقشه چنین گنجی را در مقابل پنج کیسه ی طلا به تو بدهد.
ولی تاجر ساده لوح که فقط به گنج و طلا فکر می کرد، صحبت های دوستش را نپذیرفت گفت: بالاخره من طلبم را تا فردا می خواهم، من نمی توانم این فرصت ثروتمند شدن را از دست بدهم.
تاجر که نمی توانست در آن فرصت کم طلب او را مهیا کند، به فکر فرو رفت و بعد از کلی فکر کردن راه حلی به ذهنش رسید. غروب به خانه ی تاجر ساده لوح رفت و برای فردا نهار او و دوست رمالش را دعوت کرد. و گفت: اگر لازم شد من طلب شما را همان جا پرداخت خواهم کرد.
مرد رمال وقتی خبردار شد که فردا نهار خانه تاجر دیگری دعوت شده است، بی نهایت خوشحال شد و گفت حتماً او را هم می توانم متقاعد کنم که در ازاء چند کیسه ی طلا مانند دوستش یک نقشه گنج دیگر از من بخرد.
فردای آن روز مرد تاجر نهار مفصلی تدارک دید و سفره ی مجللی ترتیب داد. همه چیز برای خوراک آن سه نفر حاضر بود که غذای اصلی را خدمتکار خانه آورد. طبق دستور یک بشقاب پلو با ران مرغ تزیین شده بود برای مرد رمال آورده شد. مرد صاحب خانه تعارف کرد که بفرمایید و غذای خود را میل کنید. رمال که فکر می کرد اشتباهی شده و باید اعتراض کند که چرا پلوی او گوشت ندارد کمی صبر کرد.
اما وقتی دید صاحب خانه و دوست تاجرش مشغول خوردن و صحبت کردن شده اند، گفت: فکر می کنم خدمتکار اشتباهی کرده و گوشت غذای مرا نیاورده و با دست به پلو اشاره کرد. مرد صاحب خانه که منتظر این لحظه بود، خدمتکار را صدا کرد و با لبخند گفت: گوشت غذای آقا را نشانش بده و خدمتکار گوشت را از زیر پلوها خارج کرد و نشان رمال داد. تاجر با مسخرگی گفت: رفیق تو گوشت زیر پلو را نمی بینی، پس چطوری نقشه ی گنج به این دوست ساده لوح من می فروشی؟
رمال که توقع این همه زرنگی و ذکاوت را نداشت از جایش بلند شد و با عصبانیت خانه ی تاجر را ترک کرد.
تاجر فهمیده رو به دوستش که مات و متحیر آنها را نگاه می کرد کرد و گفت: باز هم می خواهی طلبت را از من پیش از موعد وصول کنی و به دست رمال بدهی تا نقشه ی گنج را به تو بدهد؟
کاربرد مثل:
در مورد افرادی به كار می رود كه ادعا می كنند از گذشته و آینده خبر دارند.
لغات:
مترادف رمال: دعانویس، ساحر، طالع بین، عراف، فالگیر، کاهن، کف بین
برابر پارسی: مهره انداز، فال بین، کف بین
شعر در باب رمال ها
رمال. [ رِ ] (ع اِ) ج ِ رَمْل. ریگها. (منتهی الارب ) (اقرب الموارد).ج ِ رَمْلة. (دهار). رجوع به رَمْل شود :
فرازگشت نشیب و نشیب گشت فراز
رمال گشت رماد و رماد گشت رمال.
قطران تبریزی.
ایشان چو روز روشن و بدخواهشان چو شب
ایشان سحاب رحمت و گیتی همه رمال.
ناصرخسرو.
از چه کند دهر جز از سنگ سخت
ایدون این نرم و رونده رمال.
ناصرخسرو.
آن را نبرم مال همی ظن که خداوند
در سنگ نهاده ست و در این خاک و رمالش.
ناصرخسرو.
و عدد سکان بلاد فزون تر از رمال و حصی. (جهانگشای جوینی ).
گفت توچون بار کردی این رمال
گفت تا تنها نماند آن جوال.