ضرب المثل سنگ مفت، گنجشک مفت
داستان ضرب المثل
ضرب المثل سنگ مفت گنجشک مفت , در گذشته های دور، زن و شوهری سالیان سال در کنار هم زندگی می کردند تا پیر شدند. بچه های آنها ازدواج کرده و از پیش آنها رفته بودند و به همین دلیل آن دو کاملاً تنها بودند و تمام روز تنها صدایی که در خانه آنها به گوش می رسید صدای جیک جیک دسته ی گنجشک هایی بود که روی درخت وسط حیاط آنها زندگی می کردند. پیرزن هر روز اضافه ی غذا را گوشه ی باغچه می ریخت تا گنجشک ها از آن بخورند.
تا اینکه پیرزن مریض شد و در اثر بیماری نیاز به استراحت بیشتری پیدا کرد و صدای دائم جیک جیک گنجشک ها برایش آزاردهنده شده بود . پیرزن به پیرمرد غر می زد که این گنجشک ها را بگو تا از اینجا بروند. ولی پیرمرد نمی دانست گنجشک هایی که سالیان سال به درخت خانه ی آنها عادت کرده اند را چه طوری فراری دهد. هر بار که سنگی برمی داشت تا به آنها بزند یا نمی توانست و یا اگر هم به سوی آنها پرتاب می کرد آنها می رفتند و دوباره برمی گشتند. یکبار که زن داشت از صدای جیک جیک گنجشک ها شکایت می کرد مرد گفت: تو بگو من چه کار بکنم. هر بار که به آنها سنگ می زنم می روند و دوباره بازمی گردند. زن جواب داد: سنگ مفت گنجشک هم مفت آنقدر بزن تا بروند.
معنی سنگ مفت، گنجشک مفت
از فرصت های ایجاد شده استفاده کن که شاید بخت یارت باشد اگر هم فایده ای نداشت هیچ ضرری برای تو ندارد.
مفهوم کلی یعنی اینکه فردی کاری را انجام میدهد که انجام دادنش هیچ هزینه و ضرری برایش نداشته ولی احتمال دارد که سودی برایش حاصل شود.
در مورد اشخاصی این ضرب المثل زده می شود که از انجام دادن کاری می ترسند با اینکه که آن کار اصلاً ضرری ندارد.
حدیث در باب فرصت
امام على عليه السلام :
اِنتَهِزُوا فُرَصَ الخَيرِ ؛ فإنّها تَمُرُّ مَرَّ السَّحابِ .
فرصتهاى خوب را دريابيد؛ زيرا فرصتها همچون ابر مى گذرند.
( غرر الحكم : ۲۵۰۱ )
امام على عليه السلام :
الفُرصَةُ تَمُرُّ مَرَّ السَّحابِ ، فانتَهِزُوا فُرَصَ الخَيرِ .
فرصت، چون ابر مى گذرد. پس، فرصتهاى كار خوب را غنيمت شمريد.
( نهج البلاغة : الحكمة ۲۱ )
امام على عليه السلام :
الفُرصَةُ سَريعَةُ الفَوتِ ، و بَطِيئَةُ العَودِ .
فرصت، زودگذر است و ديرياب.
( غرر الحكم : ۲۰۱۹ )
امام على عليه السلام :
الفُرصَةُ خُلْسَةٌ .
فرصت، شكار است [و با سرعت از دست مى رود].
( بحار الأنوار : ۷۸/۷۹/۶۱ )
امام على عليه السلام :
الفُرصَةُ غُنمٌ .
فرصت، غنيمت است.
( غرر الحكم : ۱۹۴ )
ترغيب به غنيمت شمردن فرصتها
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
و اللّه ِ ما يُساوى ما مَضى مِن دُنياكُم هذهِ بأهدابِ بُردِي هذا . ، و لَما بَقِيَ مِنها أشبَهُ بما مَضى مِن الماءِ بالماءِ ، و كُلٌّ إلى بَقاءٍ وَشِيكٍ و زَوالٍ قَريبٍ ، فبادِرُوا العَمَلَ و أنتُم في مَهْلِ الأنفاسِ ، و جِدَّةِ الأحلاسِ . ، قبلَ أن تُؤخَذوا بِالكَظَمِ . فلا يَنفَعُ النَّدَمُ .
به خدا سوگند كه آنچه از دنياى شما گذشته است با پرزهاى اين بُردِ من برابرى نمى كند و آنچه از آن مانده به آنچه از آن گذشته شباهتش بيشتر از شباهت آب به آب است. همه، اندكى مى مانند و بزودى از بين مى روند. پس، هنوز كه فرصت نفَس كشيدن داريد و پشم آگندها . نو است و پيش از آن كه خِرخِره شما فشرده شود و پشيمانى سودى نداشته باشد، به سوى كار و عمل بشتابيد.
( بحار الأنوار : ۷۷/۱۸۳ ، ۱۸۴ )
امام على عليه السلام :
أيُّها الناسُ ألآنَ ، ألآنَ ! مِن قَبلِ النَّدَمِ ، و مِن قَبلِ «أنْ تَقولَ نَفْسٌ يا حَسْرَتى عَلى ما فَرَّطْتُ في جَنْبِ اللّه ِ و إنْ كُنتُ لَمِنَ السّاخِرِينَ * أو تَقولَ لَو أنَّ اللّه َ هَدانِي لَكُنْتُ مِن المُتَّقِينَ * أو تَقولَ حِينَ تَرَى العَذابَ لَو أنَّ لي كَرَّةً فَأكُونَ مِن المُحْسِنِينَ» (الزمر : ۵۶ ـ ۵۸).
اى مردم! اينك ، اينك ! [فرصت را دريابيد]! پيش از آن كه پشيمان شويد و پيش از آن كه «هر كسى گويد: دريغا بر آنچه در حضور خدا كوتاهى ورزيدم و بى ترديد من از ريشخند كنندگان بودم. يا گويد: اگر خدا هدايتم مى كرد، هر آينه از پرهيزگاران بودم. يا چون عذاب را ببيند، گويد: كاش مرا برگشتى بود تا از نيكوكاران باشم».
( الأمالي للطوسي : ۶۸۵/۱۴۵۶ )
آشنایی با ضرب المثل بزک نمیر بهار میاد کمبزه با خیار میاد
