آشنایی با ضرب‌المثل های ترکی استانبولی

ضرب المثل های ترکی استانبولی

فرهنگ و زبان ترکیه بسیار غنی و یکی از شیرین­ترین و جذاب­ترین زبان­های خارجی برای یادگیری است. فارسی­زبان­ها چالش بزرگی برای یادگیری این زبان ندارند؛ چون بسیاری از کلمات ترکی استانبولی در زبان فارسی هم وجود دارد و با تلاش و پشتکار می­توانید این زبان را یاد بگیرید.یکی از مهم­ترین موارد در یادگیری هر زبان جدیدی این است که بتوانید مثل بومیان آن زبان صحبت کنید و یکی از بهترین راه­ها برای رسیدن به این هدف، یاد گرفتن اصطلاحات، عبارات و کلمات روزمره و عامیانه بومیان است. فرهنگ غنی ترکی استانبولی کلمات و عبارات زیادی دارد که ریشه در تاریخ و گذشته این کشور دارد. یکی از بهترین و دوست­داشتنی­ ترین مباحث در هر زبانی، ضرب­المثل­ها و باورهای مردم آن مرز و بوم است.

Gozden irak, gonulden de irak olur

از دل برود هر آنکه از دیده برفت.

معادل انگلیسی این ضرب­المثل If one is far away, one also gets far from the heart. است. یکی از ضرب­المثل­های قدیمی است و به این نکته اشاره دارد که اگر کسی برای مدتی طولانی از شما دور باشد، علاقه و محبتشان نسبت به شما به مرور زمان از بین می­رود.

Ayağını yorganına göre uzat

این جمله به انگلیسی به معنی: دست خود را بیشتر از رسیدن آستین دراز کردن است؛ که این ضرب المثل ترکی استانبولی نیز معنای بازوی خود را دراز کردن معنی می دهد.این ضرب المثل اساسا به این معنی است که بیش از آنچه که دارید، هزینه نکنید. این ضرب المثل محبوبیت خود را برای مدت طولانی حفظ خواهد کرد زیرا استفاده از کارت های اعتباری در زندگی امروزی نقش پر رنگی دارد.

این ضرب المثل به انگلیسی:

stretch your foot no further than your coverlet.

این ضرب المثل به اسپانیایی:

extienda la pierna hasta donde llegue la sábana.

اسپانیایی و ترکی به معنای واقعی کلمه یکسان هستند.

Balık baştan kokar

این ضرب المثل به انگلیسی به معنی: فساد از بالا شروع می شود یا ماهی از سر به پایین پوسیده می شود.این ضرب المثل به سادگی اشاره می کند که اگر یک کارگر، دانشجو و غیره ناموفق و بی نظم است، این به خاطر کارفرما یا استاد آنها می باشد؛ به عبارت دیگر، اگر فسادی در جامعه هر چند کوچک دیده شود، می توان این مشکلات را به اشتباه رهبران آن جامعه بازگرداند. (همان روسای جمهور یک کشور)این ضرب المثل در زبان های مختلف از جمله چینی، لهستانی، یونانی و غیره وجود دارد. منابع بسیاری را پیدا می کنید که در کشور های مختلف به صورت های مختلف ادعا می کنند.حتی اگر امروزه کاربرد عمومی ضرب المثل این است: ماهی از سر به پایین پوسیده می شود، استفاده اولیه از این عبارت در انگلیسی ” a fish stinks from the head down” است که متاسفانه، هیچ عبارت مشابهی در زبان اسپانیایی پیدا نمی شود.

Akıl akıldan üstündür

این سه ضرب المثل ترکی دارای معانی مشابه با تفاوت های ظریف هستند. این ضرب المثل به انگلیسی معنای دو دست بهتر از یکی است را دارد. همیشه بهتر است به توصیه ها و انتقاد ها گوش فرا دهید، چرا که مردم می توانند نظرات الهام بخشی داشته باشند که شما می توانید از آنها استفاده کنید.

به عنوان مثال:

Insanlara yukarıdan bakmamanı tavsiye ederim, insanların fikirlerini dinle, akıl akıldan üstündür؛

یعنی: من به شما توصیه می کنم که به مردم به دید حقارت نکنید، به نظرات مردم گوش فرا دهید، زیرا دو عقل بهتر از یکی است.ترجمه این جمله به زبان انگلیسی می شود:

I suggest you not to look down on people with contempt, listen to the ideas of people, ‘akıl akıldan üstündür’.

Bir elin nesi var, iki elin sesi var

این ضرب المثل به انگلیسی به معنی: یک دست، دست دیگر را می شوید و با هم صورت را می شویند.همچنین می توان گفت که Yalnız taştan duvar olmaz یعنی با یک تکه سنگ، دیوار نمی شود که در اینجا، تمرکز بر همکاری بیشتر است.این ضرب المثل به اسپانیایی: Más valen cuatro ojos que dos که در اسپانیایی به معنای واقعی کلمه می شود: دو چشم بهتر از یک چشم پیش بینی می کنند.

Ne ekersen, onu bicersin

از هر دست بدی، از همان دست می­گیری

در زبان انگلیسی You harvest what you sow معادل ضرب­المثل بالاست و به این معنی که هر چیزی که بکارید همان را درو خواهید کرد. در واقع هر کاری که انجام بدهید، نتیجه­اش را می­بینید. همچنین به این مسئله اشاره دارد کارها و رفتارهای فرد در گذشته، می­تواند در حال و آینده­اش تاثیر بگذارد.یادگیری ضرب­المثل­ها یکی از بهترین راه­های شناخت ارزش­ها و عقاید مردم ترکیه است.پند و نصیحت­ هایی که در ضرب ­المثل ­ها نهفته است، ریشه در فرهنگ این کشور دارند و بسیاری از مواقع می­توانند در زندگی به ما کمک­ های فراوانی کنند.

Bekara karı boşamak kolaydır

این ضرب المثل به انگلیسی به معنی: جدا شدن برای یک مرد مجرد آسان است.معنی این ضرب المثل را می توان از معنای واقعی آن درک کرد و با این عبارت در انگلیسی بسیار مترادف می باشد که گفتن آن راحت تر از انجام دادن آن است. با اینکه این جمله کاملا یکسان نیست، اما از نظر معنایی بسیار مشابه است.

این ضرب المثل به انگلیسی:

One never knows what exactly you re suffering unless she/ he suffers from the same thing

که به معنی آن است، هیچ کس نمی داند شما دقیقا چه رنجی تحمل می کنید، مگر اینکه او از همان چیز رنج ببرد.اگر کسی از عواقب حادثه تاثیر نپذیرد، به اندازه کافی به آن اهمیت نمی دهد. علاوه بر این، ضرب المثل دیگری نیز وجود دارد که معنای مشابهی دارد:

Davulun sesi uzaktan hoş gelir

(فاصله کم باعث می شود که صدای طبل بهتر شنیده شود).

از ضرب المثل bekara karı boşamak kolaydır در مواقعی که نیاز به تصمیم گیری مهم است و اگر یکی از افراد نسبت به این تصمیم بی احتیاط باشد، استفاده می شود. TDK (انجمن زبان ترکی) این عبارت را چنین توصیف می کند: این عبارت به معنای کسانی که در آن دخیل نیستند، فکر می کنند آسان یا سودآور است؛ استفاده می شود.

Dost acı söyler

بی­رحم باش تا مهربان باشی.

معادل فارسی این ضرب­ المثل در زبان فارسی «جنگ اول به از صلح آخر» است.

ترجمه تحت­ الفظی این ضرب ­المثل این است که «یک دوست به تو حقایق تلخی را می گوید.»

نزدیک­ترین معادل این عبارت در زبان انگلیسی ".Be cruel to be kind"است.اگر می­خواهید برای کسی دوست خوبی باشید، باید حقیقت را به او بگویید، حتی اگر شنیدن این حقایق او را آزرده کند.اما بیان حقایق و توضیح دادن شرایط به کسی به نفع او است، چون بهتر می­تواند فکر کند و تصمیمی که می­گیرد عاقلانه و منطقی است.

آشنایی با ضرب المثل مرگ می خواهی برو گیلان