ساعدنیوز
ساعدنیوز

آشنایی با انواع بازار رقابتی و انحصاری

  شنبه، 02 تیر 1403   زمان مطالعه 5 دقیقه
آشنایی با انواع بازار رقابتی و انحصاری
انواع بازار رقابتی چیست و بازار انحصاری چه تفاوتی با بازار رقابتی دارد؟ ارائه مثالهایی برای بازارهای رقابتی و انحصاری

انواع بازار رقابتی کدام است؟ آیا با انواع بازار انحصاری آشنا هستید؟ آشنایی با مفهوم انواع بازار در اقتصاد به فروشندگان و تولید کنندگان کمک می کند تا بتوانند سود بیشتری را از آن خود کنند. در دنیای اقتصاد و سرمایه گذاری باید به این درک برسیم که انواع بازار کدام است و چه ویژگی هایی دارد.

بازار رقابتی چیست؟

قبل از آشنایی با انواع بازار رقابتی بهتر است تا ابتدا با معنی و مفهوم کلی بازار رقابتی آشنا شویم. بازار رقابتی چیست؟ همانطور که از نامش پیداست، بازار رقابتی بازاری است که در آن فروشندگان، شرکت ها و به طور کلی صاحبان کسب و کار برای رسیدن به موفقیت و فروش بیشتر با یکدیگر رقابت می کنند. در این نوع از بازار دو یا چند شرکت یا فروشنده بر سر قیمت گذاری، تبلیغات، استراتژی های بازاریابی، کیفیت، خدمات مشتری و... با یکدیگر رقابت می کنند. این رقابت برای جلب توجه و نظر مشتری است.

آشنایی با انواع بازار رقابتی

به طور کلی بازار رقابتی به چهار دسته مختلف تقسیم می شود:

بازار رقابت کامل Perfect Competition :

در این نوع بازار معمولا تمامی رقبا محصولات یکسان و مشابهی دارند. این بازار رقابتی تعداد فروشندگان و خریداران زیادی دارد. در نتیجه مشتریان می توانند بر اساس قیمت انتخاب راحت تری داشته باشند. یکی از مهمترین ویژگی های این بازار، شفاف بودن قیمت و ویژگی های محصول است.

بازار رقابت انحصاری Monopolistic Competition :

یکی دیگر از انواع بازار رقابتی، بازار انحصاری است. در این نوع بازار شرکت های عرضه کننده، محصولاتی را به صورت کاملا انحصاری به بازار عرضه می کنند. بر خلاف بازار رقابت کامل در این بازار تعداد شرکت های عرضه کننده محصولات زیاد است اما هر یک از آنها محصولات خاص و منحصر به فرد خودشان را می فروشند.

بازار انحصار کامل Monopoly :

یکی دیگر از انواع بازار رقابتی، بازار انحصار کامل است. در این نوع بازار فقط یک سازمان و شرکت برای تولید محصول یا ارائه خدمات خاص وجود دارد. در حقیقت بازار انحصار کامل، هیچ رقیبی ندارد. در نتیجه شرکت مذکور قدرت تعیین قیمت محصول یا خدمات را دارد.

بازار انحصار چند جانبه Oligopoly :

همانطور که از نامش پیداست در بازار انحصار چند جانبه، چند شرکت یا سازمان که تعدادشان محدود است همزمان در بازار حضور دارند و با رقابت شدید فعالیت می کنند. از جمله مهمترین ویژگی های بازار انحصار چند جانبه وجود یک سری استراتژی های پیچیده از نظر بازاریابی و تعیین قیمت برای محصول یا خدمات است.

انواع بازار رقابتی

بازار انحصاری چیست؟

حالا که با انواع بازار رقابتی آشنا شدید بهتر است تا ببینیم بازار انحصاری چیست؟ در بازار انحصاری یک نوع مشخص از کالا یا خدمات توسط یک فروشنده یا تولید کننده عرضه می شود. همانطور که از نامش پیداست این بازار کاملا انحصاری است. در این بازار عرضه کننده محول، تعیین کننده قیمت است. فروشنده یا عرضه کننده محصول یا خدمات، تنها کسی است که می تواند برای محصولش قانون تعیین کند. در نتیجه چون در این بازار رقیبی برایش تعریف نشده است می تواند قیمت را بالا یا پایین ببرد.

در بازار انحصاری، فروشنده یا تولید کننده این اطمینان را دارد که پای هیچ رقابتی در میان نیست. در نتیجه می تواند قوانین مخصوص به خودش را وضع کند و حتی کیفیتی پایین تر از کیفیت مطلوب ارائه دهد. در چنین شرایطی به دلیل اینکه رقابتی وجود ندارد، دولت نیز از این عرضه کننده ها حمایت می کند.

یک مثال برای بازار رقابتی و انحصاری این است که در صنعت خودرو سازی ایران، تولید کننده بدون رقابت با بازارهای جهانی اقدام به تولید خودروی داخلی می کند. در چنین شرایطی حتی اگر کیفیت خودروی عرضه شده پایین باشد، باز هم دولت از آن حمایت کرده و این خودروها را به بازار عرضه می کند. این در حالیست که بسیاری از خودروسازان خارجی به دلیل بازار رقابتی که برایشان مطرح است، کیفیتی بالاتر به مشتریان و خریداران ارائه می دهند. در نتیجه به کیفیت و قیمتی که تعیین می کنند، توجه کافی دارند.

این عرضه کنندگان می توانند با بالا بردن تخصص خود در زمینه بازاریابی و برندسازی، نظر مشتریان را به خودشان جلب کنند. https://ariaparsa.com/ منبعی است که اطلاعات مفیدی در این زمینه در اختیارتان قرار می دهد.

انواع بازار انحصاری

پس از آشنایی با انواع بازار رقابتی، بهتر است تا با انواع بازار انحصاری نیز آشنا شوید:

انحصار قانونی Legal Monopoly :

در انحصار قانونی دولت تعیین می کند که چه شرکتی اجازه فعالیت دارد. در صورتی که شرکت یا سازمان دیگری بخواهد آن کار را انجام دهد، از نظر قانونی توبیخ می شود. یک مثال برای بازار رقابتی و انحصاری اینترنت است. تنها شرکت ارتباطات زیر ساخت اجازه ارائه اینترنت را دارد که این بازار انحصار قانونی می باشد.

انحصار دولتی Governmental Monopoly :

یکی دیگر از انواع بازار انحصاری، بازار انحصار دولتی است. در این بازار، دولت به صورت واضح و کاملا آشکار در کار عرضه کننده دخالت می کند. به عنوان مثال شرکت نفت یک شرکت دولتی است؛ اما کشور اجازه تشکیل شرکت های خصوصی در این زمینه را نمی دهد. همچنین شرکت نفت نمی تواند به صورت انحصاری فعالیت کند و دولت در تمام مراحل دخیل است.

انواع بازار انحصاری

انحصار طبیعی Natural Monopoly :

در صورتی که پشت انحصار یک دلیل طبیعی وجود داشته باشد، بازار انحصار طبیعی شکل می گیرد. شرکت های ساخت شبکه های ارتباطی مثل شرکت گاز، برق، آب و... نمونه بارز این بازارها هستند.

انحصار دو جانبه Duopoly Monopoly :

در بازار انحصار دو جانبه همانطور که از نامش پیداست عرضه محصول یا ارائه خدمات تنها به دو شرکت تعلق دارد. در نتیجه اگر عرضه کننده دیگری به میدان بیاید، سهم کوچکی دارد که اصلا به چشم نمی آید.

انحصار چند جانبه Oligopoly :

انحصار چند جانبه مانند انحصار دو جانبه است؛ با این تفاوت که در این نوع بازار انحصاری پای چند عرضه کننده در میان است. به طور مثال اپراتورهای ایرانسل، همراه اول و رایتل.

سخن پایانی

در این بخش با انواع بازار رقابتی و بازار انحصاری آشنا شدید. ویژگی های هر یک از این بازارها را بیان کردیم تا با جایگاه آنها در اقتصاد آشنا شوید. انحصار و رقابت هر کدام جایگاه و مزایا و معایب خودشان را دارند. در هر صورت می توان با بالا بردن اطلاعات و دانش در این زمینه، در هر یک از این بازارها موفق عمل کرد. با مطالعه اطلاعاتی که در لینک https://ariaparsa.com/ قرار دارد می توانید آگاهی و دانشتان در این زمینه را افزایش دهید.

دیدگاه ها

  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
رهبر معظم انقلاب: از وقتی که رهبر شده‌ام آجیل نخوردم؛ چون رهبر باید مثل فقرا زندگی کند! (506 نظر) 10 اقدامِ منجر به گرانی در 100 روز (254 نظر) 10 ایده تبلیغات مؤثر برای کسب‌وکارهای کوچک (246 نظر) (تصاویر) سفر به عصر قاجار؛ منظره‌های «کلاردشت»، 158 سال قبل (244 نظر) داریوش ارجمند: زنی که وزنه برداری می کند نه رَحِم دارد و نه تخمدان ریش درآورده نه می‌تواند شوهر کند و نه می‌تواند بچه داشته باشد! (243 نظر) مهران مدیری: من رفتم مسافرت و بهترین هتل اون شهر رو پیدا کردم ولی من رو نشناخت و گفت اتاقامون پُره، من هنوزم که هنوزه فکر میکنم دارم خواب میبینم+ویدیو (203 نظر) الهام چرخنده: من برای همه کسانی که کتکم زدند، باعث بیماری قلبی شدند نفرین ندارم اما الهی که به درد من دچار بشید+ویدیو (68 نظر) بهاره رهنما: من کاهل نماز بودم که بعد از شرط گذاشتن همسر دومم درباره نماز خواندن الان نمازم را میخوانم و دیگه کاهل نماز نیستم (64 نظر) رونالدو: برای اولین بار جورجینا را برای شام دعوت کردم متعجب بود چون باورش نمی شد که به جای اتوبوس با بوگاتی به خانه برمی گردد+فیلم (58 نظر) مازیار لرستانی: ای کاش به جای روز زن و روز مرد، روز شرف و انسانیت داشتیم+عکس (52 نظر) شعرخوانی زیبا و دلنشین رهبر معظم انقلاب: ای تکیه گاه و پناه زیباترین لحظه های پرعصمت و پر شکوه تنهایی و خلوت من+ویدیو (46 نظر) خلاقیت خنده دار پدر ایرانی با طراحی سینما در توالت خانه اش حماسه آفرید+عکس/ هنر نزد ایرانیان است و بس😂 (41 نظر) تعجب بازیگر مطرح ترکیه با دیدن خونه زندگیِ شاه‌نشین پوریا پورسرخ، آرش سریال کیمیا+ ویدیو/ میزبانی درجه یک در خانه‌ای درجه یک👌 (40 نظر) پریناز ایزدیار؛ هرچقدر هم شلوغ باشم بازم وقت دارم که به ازدواج فکر کنم، شرایط خانواده‌مون این مدلی نیست که ازدواج حتما باید سنتی باشه یا نباشه، ولی خودم دوست دارم همسرم رو انتخاب کنم (39 نظر) مهران مدیری: شایعه نیست؛ هواپیمای شخصی دارم سوئیچ رو هم دادم به بچه‌های پشت صحنه! / برشی از برنامه تلویزیونی جذاب «دورهمی» با اجرای بی‌نظیر مهران مدیری (39 نظر)
پربازدیدترین ویدئوهای روز   
تیتر امروز   
تذکر جدی علی دایی به اعجوبه طنز ایران: دفعه آخرت باشد که ادای من را درآوردی!
فال قهوه با نشان روز شنبه 3 آذر ماه 1403
فال انبیاء روزانه شنبه 3 آذر 1403
فال روزانه امروز شنبه 3 آذر ماه 1403
فال شمع روزانه امروز شنبه 3 آذر 1403
فال حافظ با تفسیر امروز شنبه 3 آذر 1403+فیلم
فال ابجد روزانه شنبه 3 آذر 1403
رونمایی از سند ازدواج در زمان قاجار؛ آداب عجیب خواستگاری رفتن بدون خبر دادن به صاحبخانه+ عکس
یک فیلم ایرانی نداریم که مردها در آن نرقصند!
بشار اسد و نبیه بری به پیام رهبر انقلاب چه جوابی دادند؟
واکنش ایران به قطعنامه ضد ایرانی شورای حکام چیست؟
تصویب قطعنامه ضدایرانی کشورهای غربی در آژانس اتمی
ابلاغیۀ رئیس جمهور مبنی بر اصلاح مصوبۀ ماده واحدۀ تأسیس سازمان ملی هوش مصنوعی
ویدیو | فلسفۀ زندگی از نگاه حسین پناهی: عشق یک جفت النگو، عدالت نیم کیلو سیب‌زمینی!
معنا و مفهوم ضرب المثل «هر چی سنگه، مال پای لنگه» در ادبیات فارسی / ضرب المثل در حقیقت یک باور هست، و هر باور یک ماتریکس!
منتخب روز   
دورهمی پارسا پیروزفر و پریناز ایزدیار در یک کافه شیک و دلباز/ دو بازیگر خوش استایل و دوست‌داشتنی در یک قاب هدیه‌ دست‌ساز مادران سرزمین آفتاب، سیستان و بلوچستان به مسعود پزشکیان+ویدیو استفاده از ویروس کووید 19 برای مبارزه با سرطان! تب دنگی خطرناک شد؛ شیوع در جنوب شرقی ایران! سردار آزمون: وقتی دو تا گل میزنیم فکر میکنیم بازی رو بردیم و این ایراد بزرگ ماست/ناراحتی سردار آزمون بعد از بازی با قرقیزستان جزئیات پرونده آزار و اذیت دختر 16 ساله مشهدی از طرف 2 برادر ناتنی و پناه بردن او به کلانتری / از چند سال قبل که 2 برادر ناتنی ام به مصرف شیشه اعتیاد پیدا کردند مدام مرا کتک می زدند... مرگ پسر جوان بعد از خوردن الکل ضدعفونی اولین تمرین تیم ملی در استادیوم شهر بیشکک/ماشالله به این انرژی گروگانگیری افغان‌ها در تهران توسط 3 پاکستانی اخاذ اندروید 15 برای شیائومی و سامسونگ کی میاد؟ /لیست کامل تبلت‌هایی که اندروید15 سامسونگ را دریافت می‌کنند سلیقه‌ی خاص همسر پوریا پورسرخ برای سوپرایز تولد شوهر خوش‌تیپش با دیزاین شیک و کیک روکش طلا/ چه تیپ خفنی زده شادوماد! تصاویری از اولین تمرین ستاره های همیشه درخشان تیم ملی ایران، از طارمی گرفته تا بیرانوند و... در بیشکک قبل از بازی با قرقیزستان/به امید پیروزی✌