آشنایی با کوه‌های مخملی لرستان + فیلم

معرفی مخمل‌کوه در لرستان

لرستان سرزمین قله‌های سربه‌فلک‌کشیده، چشمه‌های جوشان و آبشار‌های بلند است. مخمل کوه در استان لرستان، شمال شهر خرم آباد واقع شده است و با ظاهر جذاب و چشم‌نواز بخشی از دره تاریخی خایدآلو را تشکیل می‌دهد. جاده خرم آباد به الشتر از دل مخمل کوه می‌گذرد. مخمل کوه لرستان در فاصله حدودی 60 کیلومتری فرودگاه خرم آباد، 18 کیلومتری ترمینال مسافربری خرم آباد و 20 کیلومتری مرکز شهر خرم آباد قرار دارد. ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد و امکانات مناسب این منطقه کوهستانی را به مقصدی جذاب برای پیک‌نیک‌های خانوادگی و دوستانه و سفرهای یک یا چند‌روزه تبدیل کرده است. در سرزمین کوه‌های سر به فلک کشیده،‌ آبشارها و چشمه‌های خروشان کوهی به نام مخمل کوه وجود دارد که منطقه‌ای مورد علاقه برای خرم آبادی‌ها و بسیاری از مردم شهرهای اطراف است. نام مخمل کوه از گلسنگ‌های سبزرنگ و زیبایی گرفته شده که سرتاسر این کوه را پوشانده‌اند. این گلسنگ‌ها به خصوص در فصل بارندگی جلوه زیبایی همانند یک پوشش مخملی به این کوه می‌دهند. مخمل کوه خرم آباد از دو طرف به دو تنگه می‌رسد. از سمت جنوب به جاده بروجرد به خرم آباد می‌رسد و از سمت شمال به جاده خرم آباد به الشتر که به تنگه شبیخون نیز معروف است. نام تنگه شبیخون به خوبی گویای این است که در طول تاریخ این تنگه بسیار مهم و استراتژیک بوده است.

ویژگی‌های محیطی مخمل کوه

مخمل کوه از چین‌خوردگی جوان محسوب می‌شود که در دوران سنوزوئیک یا نوزیستی تشکیل شده است. کوه‌زایی‌های این دوره دلیل تشکیل رشته‌کوه البرز، زاگرس، هیمالیا، آلپ و آند است. مخمل کوه با حدود 1,900 متر ارتفاع بخشی از رشته‌کوه‌های زاگرس شرقی است و بافتی رسوبی دارد. جوانی و سرزندگی این کوه پوشیده از گلسنگ، هر تماشاگری را به وجد می‌آورد. گلسنگ موجودی ترکیبی خاصل از هم‌زیستی قارچ و جلبک است که ریشه، ساقه و برگ ندارد. این موجودات خزه‌گونه از ریسه تشکیل شده‌اند و روی خاک نمی‌رویند؛ بلکه روی تخته‌سنگ‌ها و تنه درختان دیده می‌شوند. گلسنگ در هوای آلوده از بین می‌رود و وجود آن در یک منطقه نشان‌دهنده پاکی هوا است. این قارچ خزه‌ها هنگامی که خیس و مرطوب باشند به رنگ سبز روشن در می‌آیند. گلسنگ‌ها دلیل نام‌گذاری مخمل کوه هستند. صخره‌ها و سنگ‌های این کوه در فصل بهار با بارش‌های منطقه مملو از گلسنگ‌های تازه و سبز رنگ می‌شوند و ظاهری مخمل‌گونه به خود می‌گیرند. گلسنگ‌ها در اثر تابش مستقیم و طولانی نور خورشید و عدم رطوبت، به رنگ‌های قهوه‌ای و سیاه در می‌آیند؛ به همین دلیل جانبی از کوه که در مجاورت آفتاب نیست، معمولا سبز رنگ‌تر و مخملی‌تر به‌نظر می‌رسد. طراوت و سرسبزی مخمل کوه در فصل بهار به اوج خود می‌رسد. زاویه تابش خورشید روی گلسنگ‌ها طیف‌های مختلفی از رنگ سبز را ایجاد می‌کند. این سرسبزی به مرور کم شده و در پاییز رنگ قهوه‌ای پیدا می‌کند. هنگامی که ظاهر مخمل کوه تیره و سیاه می‌شود، بومیان منطقه از آن با نام «کوه کمر سیاه» یا به زبان لری «کمرسی» یاد می‌کنند.

دیدنی‌های مخمل‌کوه

1. هفت حوض: هفت حوض در مسیر خرم آباد به الشتر و نزدیکی مخمل کوه قرار دارد. حوضچه‌های متعدد بزرگ و کوچک از وجود رودخانه‌ای در این منطقه شکل گرفته‌ و زیبایی ویژه‌ای به آن بخشیده‌اند. اگر در روزهای گرم فصل تابستان به هفت حوض سفر کنید، می‌توانید در این حوضچه‌ها آبتنی کنید.

2. دره کهمان: یکی از معروف‌ترین دیدنی‌های اطراف خرم آباد منطقه کهمان است. دره زیبای کهمان که در این منطقه قرار دارد، دارای طبیعتی سرسبز و خوش آب و هوا بوده و گردش در آن بسیار روح نواز است. این منطقه چشمه‌ها، یخچال‌های دائمی، غارهای متعدد و ارتفاعات جذابی دارد که برای هر طبیعت دوستی می‌تواند جالب باشد. پوشش گیاهی دره کهمان شامل درختان گردو، بلوط، انجیر،‌گلابی کوهی، زازالک، چنار، صنوبر، سپیدار، سبی، آلو و... است. همچنین در این منطقه زیبا انواع حیوانات مانند پلنگ، خرس، کفتار،‌ روباه، شغال، گورکن، سنجاب، سمور، بز، قوچ، خوک، کبک، قرقاول، بلدرچین و... را هم می‌توانید ببینید.

3. رودخانه کهمان: رودخانه کهمان را می‌توانید در پایین دست دره کهمان پیدا کنید. این رودخانه زیبایی و طراوت بسیاری به دره و مناطق اطرافش داده است. گردش در اطراف رودخانه و استفاده از هوای پاک و خنک آن قطعا به یکی از خاطرات فراموش نشدنی تبدیل خواهد شد. به علاوه، مردم محلی از آب رودخانه برای کشاورزی و پرورش ماهی استفاده می‌کنند. به طوری یکی از مجهزترین مراکز شیلات خرم آباد به لطف رودخانه کهمان در این منطقه ساخته شده است.

4. آبشار کاکا‌رضا: در روستایی در نزدیکی مخملکوه آبشاری خروشان وجود دارد که به آبشار کاکا رضا معروف است. مردم محلی به آن آبشار گل هو نیز می‌گویند. ارتفاع آبشار کاکا رضا یا گل هو به 20 متر هم می‌رسد. این آبشار مسیر خود را به صورت رودخانه‌ای باشکوه از میان صخره‌ها و سنگ‌ها ادامه می‌دهد. در اطراف آبشار درختان انبوه سرو و بلوط به چشم می‌خورد که زیبایی آن را دو چندان کرده‌اند. برای رسیدن به این آبشار باید مسیری را پیاده طی کنید. در این مسیر می‌توانید سیاه چادرها و رمه‌های بزرگ عشایر را ببینید که دامنه‌های سرسبز زاگرس پرشکوه را جلوه‌ای فراموش نشدنی بخشیده‌اند.

5. پل شاپوری کاکا‌رضا: روی رودخانه کاکا‌رضا پلی تاریخی وجود دارد که قدمت آن به دوران ساسانی بازمی‌گردد. این پل در میانه مسیر الشتر به خرم آباد واقع شده است. بخش زیادی از پل تاریخی کاکا رضا تخریب شده و تنها بخش کوچکی از آن قابل رویت است. شواهد نشان می‌دهد این پل در زمان حیاتش طولی 130 متری و ارتفاعی 30 متری داشته که از سنگ‌های برش خورده و ساروج شاخته شده بود.

بهترین زمان برای بازدید از مخمل کوه لرستان

مخمل کوه منطقه‌ای ییلاقی و کوهستانی است و تابستان‌های خنک و زمستان‌های نسبتا سختی دارد. بارش‌های بهاری و آب شدن برف‌های باقی مانده در ارتفاعات جان دوباره به گلسنگ‌های مخمل کوه می‌دهند، آبشار را پرآب می‌کنند و طراوت و سرسبزی به ارمغان می‌آورند. ازاین‌رو، فصل بهار بهترین زمان برای حضور در طبیعت مخمل کوه لرستان است و این زیبایی در نیمه اردیبهشت به اوج خود می‌رسد. در این موقع از سال روزهای پایانی هفته منطقه شلوغ و پرتردد می‌شود. اگر به قصد آبتنی راهی مخمل کوه و تنگه شبیخون می‌شوید، با توجه به دمای هوا فصل تابستان بهترین زمان است. در پاییز طبیعت منطقه رنگ و بویی خاص دارد و حضور گردشگران کم‌رنگ می‌شود.