ساعدنیوز
ساعدنیوز

آشنایی کامل با ساز هورن

  شنبه، 06 اسفند 1401   زمان مطالعه 9 دقیقه

در دنیای موسیقی هورن وینی بواسطه تن رنگارنگ ویژه‌اش شناخته شده است. با این وجود در روش مدرن و ارکسترال، این نوع هورن نادر است بطوریکه تنها تعداد کمی از ارکسترهای اروپایی هنوز از آن استفاده می‌کنند (به عنوان مثال ارکستر فیلارمونیک وین).

درون هورن، برخلاف سازهای برنجی دیگر مثل ترومپت، قطر لوله یا بدنه‌ی اصلی ساز به تدریج افزایش پیدا می‌کند . در موسیقی جاز یا به طور کلی دربعضی از متن‌ها ممکن است به راحتی به هر ساز بادی‌ای هورن گفته شود .

تاریخچه هورن

تا پیش از قرن نونزدهم هورن ها به سوپاپ مجهز نبودند. نمونه های قدیمی این ساز بسیار ساده تر از هورن های مدرن بودند، در حقیقت آنها لوله های برنجی با چند پیچ خوردگی و دارای یک دهانه بودند که امروزه bell (قسمت شیپوری شکل ساز) نامیده می شود. این وسیله در ابتدا به عنوان شیپور شکار مورد استفاده قرار می گرفت و در آن نت ها توسط حرکات لب ها تغییر می کردند. صدای شیپور معمولا یادآور صحنه شکار بود و بعدها سمبلی برای ارج نهادن و ستایش از اصالت اشراف زادگان و خاندان سلطنتی به شمار می رفت.
هورن های اولیه روی کلیدهای F, E, E flat, B flat و C ساخته می شدند و از آنجایی که بقیه کلیدها باید هارمونیک کلید اصلی ساز می بودند، امکان نواختن در کلیدهای دیگر وجود نداشت. تنها راه برطرف نمودن این محدودیت استفاده از میله هایی قلابی شکل با نام crook برای تغییر طول لوله این ساز بود که با قرار دادن آنها طول ساز و در نتیجه کوک آن نیز تغییر می کرد.
پیش از افزودن سوپاپ به این ساز، در ارکسترها آن دسته از هورن هایی که نت های بالاتر را اجرا می کردند دورتر از بقیه سازها قرار داده می شدند و آنهایی که نت های بم تر اجرا می کردند، داخل ارکستر جای می گرفتند. بنابراین اولین و سومین هورن به منزله ' هورن اول' با کلیدهای مربوطه بود، همین امر در مورد هورن های دوم و چهارم نیز صدق می کرد. به همین دلیل است که امروزه نیز در اجراهای ارکستر، بر خلاف بقیه سازها، اولویت نوازندگان هورن بر اساس ترتیب نشستن آنها تعیین نمی شود، بلکه اولویت اصلی با هورن 'اول و سوم' و پس از آن 'دوم و چهارم' است. به دلیل مشابه در موسیقی مدرن امروزی نیز بخش های مربوط به هورن های اول و سوم معمولا شبیه به هم هستند و این قضیه در هورن های دوم و چهارم نیز صادق است.
در اوایل قرن نونزدهم نوازندگان هورن با هدف تغییر طول این ساز، دست راست خود را نیز به کار گرفتند و از آن درون bell (قسمت شیپوری شکل ساز) استفاده کردند. این امر سبب شد امکانات بیشتری جهت نواختن نت های دیگر بوجود آید و بدین ترتیب هورن به سازی تبدیل شد که توانایی نواختن انواع ملودی ها را در اختیار نوازندگان قرار می داد.
در سال 1815 بود که برای اولین بار استفاده از پیستون در این ساز مطرح شد، در واقع این تغییر به منظور غلبه بر مشکلاتی بود که نوازندگان در طول اجرا به منظور تغییر دادن crook ها با آن روبرو بودند. بعدها به کارگیری سوپاپ ها، پنجره جدیدی را به روی قابلیت های این ساز گشود و انعطاف پذیری آن را جهت نواختن در کلیدهای مختلف افزایش داد. در حقیقت تحول بوجود آمده هورن را به سازی کاملا کروماتیک تبدیل کرد، این دگرگونی در آهنگسازی برای این ساز در قرن نونزدهم نیز تاثیر بسزایی داشت.
پس از اختراع سوپاپ ها، فرانسوی ها هورن های کوچکتری با سوپاپ های متحرک و آلمانی ها هورن های بزرگتری با سوپاپ های چرخنده ساختند. با فشار سوپاپ توسط دست چپ نوازنده، نخی که سوپاپ های مختلف را باز و بسته می کند، کشیده می شود و از این طریق تغییر نت ایجاد می شود. نوازندگان هورن به منظور تنظیم صدای ساز، دست راست خود را داخل bell (قسمت شیپوری شکل ساز) قرار می دهند.
بد نیست بدانیم سازی که در کشور آمریکا به عنوان 'هورن فرانسوی French horn ' شناخته شده، برخلاف تصور همگان، 'هورن آلمانی German horn ' است.
در آن زمان بسیاری از مدارس موسیقی و نوازندگان 'هورن معمولی natural horn ' را ترجیح می دادند و از به کارگیری هورن با سوپاپ های چرخنده یا ' هورن فرانسوی French horn' اجتناب می ورزیدند. امروزه نیز اغلب نوازندگان از هورن معمولی در اجراهای اصلی خود استفاده می کنند.

ساز هورن

مشخصات کلی ساز هورن

هورن سازی مخروطی شکل شبیه به کورنت و ساکس هورن (نوعی شیپور برنجی) است، برخلاف ترومپت و ترومبون که استوانه شکل هستند، هورن مخروطی شکل است و قطر ثابتی ندارد.

اغلب سازهای برنجی سوپاپ دار، از سوپاپ متحرک (پیستونی) استفاده می کنند، اما در هورن های مدرن، سوپاپ های چرخنده به کار می رود؛ هر چند در نمونه های قدیمی تر این ساز که در استرالیا و فرانسه وجود دارند، کماکان از پیستون استفاده می شود.

هر سوپاپ در اندازه طول لوله ساز تاثیر دارد و نتیجتا تغییر نت نیز ایجاد می کند. در عین حال از تغییر طول ساز جهت کوک کردن آن نیز استفاده می شود. طول لوله هورن های دوبل مدرن که امروزه به کار گرفته می شوند، در مجموع به 21 فوت معادل 6٫4 متر می رسد.

در مقایسه با سازهای برنجی دیگری که در ارکستر به کار می روند، عموما هورن یک اکتاو بالاتر از بقیه سازهای هم ردیف خود است، سرساز یا دهنی کوچک این ساز در این امر بی تاثیر نیست.

معمولا هورن را با فاصله یک پنجم پایین تر نسبت به نت نوشته شده اجرا می کنند، محدوده صدای ساز از نت Bb زیر کلید فا شروع می شود و تا نت F بالای کلید سل ادامه می یابد.

هرچند در اجراهای کلاسیک معمولا از همین محدوده استفاده می شود، اما تعداد کثیری از نوازندگان نت های بسیار دیگری خارج از این محدوده را نیز استفاده می کنند، چه نت های بالاتر و چه پایین تر.

ویژگی‌های ساز هورن وینی (Viennese Horn)

در فاز اولیه تولید صدا هورن وینی نسبت به هورن دوبل به انرژی بیشتری نیاز دارد در حقیقت ستون هوایی که باید به ارتعاش درآید، دوبرابر طولانی‌تر از هورن در f بالا است (هورن ترپل در F/Bb/high f). بنابراین پاساژهایی با شمار زیادی از نت‌های استاکاتو مورد نیاز هستند. در رجیستر بالا باید در اعمال فشار لبها نسبت به سایر هورن ها دقت شود تا از اتلاف انرژی جلوگیری شود.

فضای داخلی در ساز هورن وینی (Viennese Horn)؛

در مقایسه با هورن دوبل، هورن وینی فضای داخلی باریک‌تری دارد: قسمت استوانه‌ای فضای داخلی قطری در حدود 10.8 میلی‌متر در مقایسه با 11.5 تا 13 میلی‌متر روی هورن دوبل دارد. بل و محل اتصال بل نیز باریک‌تر هستند. نتیجه، همانطور که در بالا اشاره شد، تعداد زیاد هارمونیک‌ها است. هارمونیک‌های بالای هورن وینی خیلی سریع‌تر از دوبل هرون افزایش می‌یابد حتی در پاساژهای کرسندوی سریع، که به معنای آن است که نوازنده محدوده وسیع‌تری از رنگ‌های تن در اختیار دارد.

ساز هورن وینی (Viennese Horn) و کروک F قابل جدا شدن

کروک قطعه‌ای لوله مارپیچی است که روی هورن وینی قابل جداشدن است ولی روی دوبل هورن ثابت است. با تغییر کروک که تقریباً یک سوم طول کلی لوله است مشخصه ساز یا به عبارت دیگر پاسخ، تن و زیر و بمی می‌تواند، تغییر کند.

دریچه‌ها در ساز هورن وینی (Viennese Horn)

دریچه وینی یک دریچه دو پیستونی است. مکان دریچه‌ها روی قسمت دریچه پیستون به شکل‌گیری دلنشین نت‌های لگاتو کمک می‌کند که خیلی به نرمی جریان می‌یابد و تغییر می‌کند. در حقیقت در پاساژهای لگاتوی سریع نت‌ها کمی صدای مبهم دارند. در سازهای با دریچه‌های گردان یک فاصله کوتاه صدایی نت‌های تک را از هم جدا می‌کند.

 ساز هورن

طرز تولید صدا ساز هورن وینی (Viennese Horn)

محدوده صدایی هورن F با هارمونیک دوم شروع می شود و تا هارمونیک 16ام افزایش می‌یابد، اگرچه نواختن هارمونیک‌های 12 تا 16 خیلی سخت است. سری‌های هارمونیک طبیعی می‌توانند تا شش پرده با فعال‌سازی دریچه‌ها پائین آورده شوند به عبارتی افزایش طول لوله پرده به پرده. هر فعال سازی یک دریچه سری‌های هارمونیک طبیعی پائین‌تر تولید می‌کند، بنابراین نوازنده هورن در مجموع هفت سری هارمونیک طبیعی در اختیار دارد که او می تواند هر زیر و بمی کروماتیک را با استفاده از overblowing ایجاد کند. فعال سازی دریچه دوم به عنوان مثال زیر و بمی هورن را به اندازه نیم‌پرده کاهش می‌دهد و آن را تبدیل به هورنی در E می‌سازد و با فشردن دریچه اول نوازنده یک هورن Eb دارد.


انگشت‌گذاری در ساز هورن وینی (Viennese Horn)

همانند ترومپت سه نوع انگشت‌گذاری متفاوت روی هورن وجود دارد. هر انگشت‌گذاری سری‌های هارمونیک طبیعی را به اندازه نیم پرده پائین می‌آورد. زمانیکه پائین‌ترین نت نواخته می‌شود (زیر و بمی B1 = انگشت‌گذاری هفتم) طول لوله هورن از 3.86 متر تا 5.5 متر افزایش می‌یابد. این حقیقت که یک ستون هوای 5.5 متری باید مرتعش شود تا این نت را به صدا درآورد به معنای آن است که پاسخ در رجیستر پائین‌تر نسبت به رجیسترهای میانه و بالا سخت‌تر است. نت‌های پائین فرکانسی پائین و در نتیجه ارتعاشات طولانی دارند. در لوله باریک دامنه نمی‌تواند به نسبت ارتعاشات طولانی تولید شود که به نت‌های اجباری در رجیستر پائین صدایی نسبتاً خشن‌تر می‌دهد.

جهش‌ها تا محدوده صدایی بالاتر می‌توانند مشکل ساز باشند چرا که نت‌های سری‌های هارمونینت‌نویسی در ساز هورن وینی (Viennese Horn)؛

هورن یک ساز انتقالی است و برخلاف ترومپت صدایی عمیق‌تر نسبت به نت‌ها در تمام کوک‌ها ایجاد می‌کند. هورن مدرن در f نوشته می‌شود؛ در کلید باس و کلید تربل آن یک پنجم بالاتر از آن است که صدا تولید می‌کند.


نت نویسی کنسرت برای ساز هورن وینی (Viennese Horn)

از دهه 1920 روش نوشتن در نت‌نویسی کنسرت برای تمامی سازها بطور گسترده‌ای مورد قبول واقع شد، بطور قابل توجهی در کارهای مدرسه وین (آرنولد اسچوئنبرگ، آلن برگ، آنتون ون وبرن) و در سریالیزم. این روش برای آسان‌تر ساختن خواندن پارتیتورهای پیچیده معرفی شد و مثال‌های زیادی در ادبیات قرن 20‌ام برای آن وجود دارد. تولیدات سبکی که به موقعیت برابر تمام دوازده تن‌های کروماتیک کمک کرد و ممکن است به خوبی فاکتورهای بیشتری باشند که منجر به استفاده از نت‌نویسی یکسان برای تمامی سازها شده باشند.


عدم وجود امضای کلید در ابتدای خطوط حامل در ساز هورن وینی (Viennese Horn)

برخلاف سایر سازهای انتقالی همانند کلارینت، قسمت هورن-همراه با ترومپت‌ها و تیمپانی‌ها- همواره بدون امضای کلید در شروع خطوط حامل نوشته می‌شوند. این سنت به شروع موسیقی ارکسترال بر می‌گردد و هنوز هم مورد استفاده است. اکسیدنتال بسیار نادر بودند و در پارتیتور نوشته می‌شوند. یکی از خواص نت‌نویسی هورن علائمی است که برای مشخص کردن نت‌های باز و استاپد مورد استفاده قرار می‌گیرد: o=باز، +=استاپد.

به دلیل اینکه هورن‌ها خیلی خوب با سازهای بادی ترکیب می‌شوند، بخش هورن فوراً در زیر سازهای بادی چوبی در اسکور قرار می‌گیرد، جائیکه از نظر منطقی با ترومپت به عنوان ساز سوپرانو در بخش سازهای برنجی مورد استفاده قرار می‌گیرد. طبیعی بسیار به هم در این سطح نزدیک هستند، بنابراین حتی کوچکترین تغییر در تنش لب‌ها زیر و بمی را تغییر می‌دهد (تولید صدا همچنین توسط عواملی همچون دمای ساز یا سیال داخل لوله تحت تاثیر قرار می‌گیرد). برای نوازنده هورن اتک کردن یک نت خیلی بالا به صورت ناگهانی راحت‌تر از جهش از یک نت پائین به یک نت بالا است.

خلاصه

ساز هورن، فرانسوی ها آن را “هورن آلمانی” می نامیدند، در سال 1960 انجمن بین المللی هورن، نام رسمی این ساز را “هورن horn ” اعلام نمود.در حال حاضر نیز اغلب موسیقی دانان این ساز را “هورن” می نامند. سازهای خانواده‌ی هورن، سازهایی هستند که از یک لوله (tube) ساخته شدند که معمولا از جنس فلز است و به شکل‌های مختلفی خم شده است و یک انتهای باریک دارد که نوازنده در ان می‌دمد و یک انتهای بزرگ‌تر که صدا ازآن قسمت خارج می‌شود.

دیدگاه ها

  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
رهبر معظم انقلاب: از وقتی که رهبر شده‌ام آجیل نخوردم؛ چون رهبر باید مثل فقرا زندگی کند! (517 نظر) داریوش ارجمند: زنی که وزنه برداری می کند نه رَحِم دارد و نه تخمدان ریش درآورده نه می‌تواند شوهر کند و نه می‌تواند بچه داشته باشد! (255 نظر) 10 اقدامِ منجر به گرانی در 100 روز (255 نظر) 10 ایده تبلیغات مؤثر برای کسب‌وکارهای کوچک (246 نظر) (تصاویر) سفر به عصر قاجار؛ منظره‌های «کلاردشت»، 158 سال قبل (244 نظر) مهران مدیری: من رفتم مسافرت و بهترین هتل اون شهر رو پیدا کردم ولی من رو نشناخت و گفت اتاقامون پُره، من هنوزم که هنوزه فکر میکنم دارم خواب میبینم+ویدیو (219 نظر) الهام چرخنده: من برای همه کسانی که کتکم زدند، باعث بیماری قلبی شدند نفرین ندارم اما الهی که به درد من دچار بشید+ویدیو (88 نظر) مازیار لرستانی: ای کاش به جای روز زن و روز مرد، روز شرف و انسانیت داشتیم+عکس (69 نظر) بهاره رهنما: من کاهل نماز بودم که بعد از شرط گذاشتن همسر دومم درباره نماز خواندن الان نمازم را میخوانم و دیگه کاهل نماز نیستم (64 نظر) رونالدو: برای اولین بار جورجینا را برای شام دعوت کردم متعجب بود چون باورش نمی شد که به جای اتوبوس با بوگاتی به خانه برمی گردد+فیلم (61 نظر) شعرخوانی زیبا و دلنشین رهبر معظم انقلاب: ای تکیه گاه و پناه زیباترین لحظه های پرعصمت و پر شکوه تنهایی و خلوت من+ویدیو (50 نظر) تعجب بازیگر مطرح ترکیه با دیدن خونه زندگیِ شاه‌نشین پوریا پورسرخ، آرش سریال کیمیا+ ویدیو/ میزبانی درجه یک در خانه‌ای درجه یک👌 (43 نظر) خلاقیت خنده دار پدر ایرانی با طراحی سینما در توالت خانه اش حماسه آفرید+عکس/ هنر نزد ایرانیان است و بس😂 (41 نظر) پریناز ایزدیار؛ هرچقدر هم شلوغ باشم بازم وقت دارم که به ازدواج فکر کنم، شرایط خانواده‌مون این مدلی نیست که ازدواج حتما باید سنتی باشه یا نباشه، ولی خودم دوست دارم همسرم رو انتخاب کنم (39 نظر) مهران مدیری: شایعه نیست؛ هواپیمای شخصی دارم سوئیچ رو هم دادم به بچه‌های پشت صحنه! / برشی از برنامه تلویزیونی جذاب «دورهمی» با اجرای بی‌نظیر مهران مدیری (39 نظر)
پربازدیدترین ویدئوهای روز   
تیتر امروز   
اروپا با ایران سر اوکراین تسویه حساب خواهد کرد!
2 وزیر سابق در اولین جلسه دادگاه فساد چای دبش / در دادگاه چه گذشت؟
فال شمع روزانه امروز یکشنبه 4 آذر 1403
فال قهوه با نشان روز یکشنبه 4 آذر ماه 1403
فال روزانه امروز یکشنبه 4 آذر ماه 1403
جریمه سنگین قهرمان سرشناس به خاطر دست درازی به یک زن
فال ابجد روزانه یکشنبه 4 آذر 1403
فال انبیاء روزانه یکشنبه 4 آذر 1403
دارندگان سهام عدالت بخوانند؛ وراث منتظر واریزی سود باشند
فال حافظ با تفسیر امروز یکشنبه 4 آذر 1403 + فیلم
عبور از این 7 مرحله برای تبدیل شدن به یک تریدر حرفه‌ای؛ نقشه راه تریدر شدن
بنزین هواپیما 10 برابر گران می شود: لاکچری سوارها کیسه ها را شل خواهند کرد
این شغل دوم بین چهره های مشهور فوتبالی اپیدمی شد/ دستمزدهای میلیاردی فوتبالیست ها در تجارت رستوران از علی دایی تا بیرانوند و...+عکس
تنش زدایی با قدرت های هسته ای در دستور کار دولت جدید آمریکا: ترامپ مذاکره‌کننده پیشین اتمی با کره‌شمالی را در دستگاه امنیتی آمریکا جایگاه داد
18 ترفند طلایی برای درمان فوری سرما خوردگی شدید
منتخب روز   
جریمه سنگین قهرمان سرشناس به خاطر دست درازی به یک زن 5 منطقه گردشگری پاییزی اطراف تبریز/ جون میدن واسه گرفتن عکسهای جذاب پاییزی قتل در پارک قیطریه بخاطر متلک انداختن به نامزد مقتول مهران مدیری: بدترین 4 سال زندگیم حتی پول نان و پنیر نداشتم! پسرم فرهاد از گرسنگی بیهوش شد/عین جنازه شده بودم عوضش الان بادیگارد دارم+فیلم حضور پرانرژی قهرمانان جوکر، ناهید مسلمی و عمو رشید در وی‌آی‌پی کنسرت سهراب پاکزاد/ یویو گفتن ناهید مسلمی رو وسط کنسرت از دست ندید👌 می‌گویند پزشکیان برف تهران را هم نخواهد دید! / تأخیر در پرداخت یارانه پاس گل به مخالفان دو آتیشه رئیس جمهور بود دورهمی پارسا پیروزفر و پریناز ایزدیار در یک کافه شیک و دلباز/ دو بازیگر خوش استایل و دوست‌داشتنی در یک قاب هدیه‌ دست‌ساز مادران سرزمین آفتاب، سیستان و بلوچستان به مسعود پزشکیان+ویدیو استفاده از ویروس کووید 19 برای مبارزه با سرطان! تب دنگی خطرناک شد؛ شیوع در جنوب شرقی ایران! سردار آزمون: وقتی دو تا گل میزنیم فکر میکنیم بازی رو بردیم و این ایراد بزرگ ماست/ناراحتی سردار آزمون بعد از بازی با قرقیزستان جزئیات پرونده آزار و اذیت دختر 16 ساله مشهدی از طرف 2 برادر ناتنی و پناه بردن او به کلانتری / از چند سال قبل که 2 برادر ناتنی ام به مصرف شیشه اعتیاد پیدا کردند مدام مرا کتک می زدند...