به گزارش پایگاه خبری-تحلیلی ساعدنیوز، دکتر سید جعفر قنادباشی کارشناس مسائل خاورمیانه در گفتگوئی اختصاصی با ساعدنیوز و در واکنش به توافق خبرساز ایران و عربستان در پکن برای احیای روابط دیپلماتیک خود گفت: به نظر من، این توافق در چارچوب سیاست اصولی جمهوری اسلامی ایران صورت گرفته است و دارای سه بعد مهم و عمده است. یک بُعد این توافق در واقع مسأله تکمیل کردن حلقه گسترش روابط با همسایگان است. بعد دیگر، پیگیری سیاست راهبردی کاهش تنش با همسایگان در منطقه است. و بعد سوم، راهبرد اصولی حضور در هر نوع توافقی که عملاً جای آمریکا را در منطقه تنگ می کند. ما از هر نوع ابتکاری که منجر به تنگ شدن جا برای حضور آمریکا در منطقه باشد استقبال می کنیم. حضور چین به عنوان واسطه در این توافق یک گام بلند برای این کشور در راستای توسعه دیپلماسی آسیایی اش است و همزمان خلعیت غربی ها و در رأس آنها، آمریکا از انحصار قدرت در حوزه دیپلماسی. البته باید به یاد داشته باشیم که داشتن روابط با هر کشوری به معنای همراهی صد در صدی با سیاست های آن کشور نیست. این الفبای سیاست است. همان طور که ما با فرانسه رابطه داریم، در حالی که این کشور منافقین را در کشورش راه می دهد. یا با امارات رابطه داریم ولی آنها با اسرائیل رابطه دارند.
سفیر اسبق ایران در لیبی با اشاره به اهمیت این توافق گفت: برخی می گویند که توافق ایران با عربستان کلید توسعه روابط ایران با کشورهای دیگر عربی منطقه است. در حالی که ما پیشتر با بسیاری از کشورها از جمله امارات، عمان، کویت و قطر روابط سازنده ای داریم و توافق با عربستان در واقع، حلقه آخر این سلسله روابط است که تکمیل شد. البته پیشتر عربستان سعودی نقشی مهم در سوگیری های کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس داشت، ولی امروز دارای این نفوذ نیست. این مسأله در تنش های موجود در فضای جلسات شورای همکاری خلیج فارس نیز به روشنی عیان است.
قنادباشی با اشاره به انگیزه های عربستان سعودی و ولیعهد این کشور در توافق با ایران افزود: بن سلمان در پی آن است که با ساختن چهره ای ضداستعماری به پادشاهی خود در این کشور در آینده مشروعیت بخشد. حتی همراهی اخیر ریاض با روسیه در جنگ اوکراین هم در همین راستا است. او در داخل، با جذب جوانان طی اقداماتی تحولاتی اجتماعی در راستای غربی سازی را آغاز کرده است و در عین حال، با تنش زدایی با ایران قصد دارد این مشروعیت را تقویت کند. البته من معتقدم که این اقدامات روبنایی هستند و در زیربنا، عربستان سعودی یک متحد راهبردی برای آمریکا است. بن سلمان در اصل در تلاش است تا تصویر "گاو شیرده" را که ترامپ با آن جمله معروفش در اذهان از عربستان سعودی ایجاد کرده از بین ببرد.
این استاد روابط بین الملل درباره احتمال عادی سازی روابط میان ایران و مصر نیز گفت: بعید است غربی ها اجازه چنین کاری را بدهند. حضور ایران در مصر، به معنای همراهی 100 .میلیون انسان با غزه و آرمان فلسطین است. آنها هرگز اجازه چنین کاری را نمی دهند. در جهان عرب، همراهی با فلسطین نکته جذابی برای افکار عمومی است. یادم هست که وقتی صدام حسین تلاویو را موشک باران کرد، گرانترین عکس سران عرب، عکس صدام شد! بنابراین این خطر را غربی ها به جان نمیخرند که اجازه بدهند ایران با مصر روابط صمیمی داشته باشد، چون امنیت اسرائیل به صورت جدی به خطر می افتد.
قنادباشی درباره واکنش احتمالی اسرائیل به توافق ایران و عربستان گفت: به نظر من اسرائیلی ها به ادبیات جنگ طلبانه خود درباره ایران ادامه خواهند داد هرچند تلاششان این است که دیگران را تشویق به درگیری با ایران کنند، چون خودشان توان چنین کاری را ندارند. امروز با توافق عربستان و ایران در واقع یکی از نامزدهای اصلی درگیری نظامی با ایران کنار رفت و این اتفاق بسیار غم انگیزی برای اسرائیل است. تصورشان این بود که تهران و ریاض وارد جنگ مستقیم خواهند شد، ولی این اتفاق نیفتاد. غزه 360 کیلومتر است و در یک 4500ام ایران است. تا به حال اسرائیل با غزه 10 جنگ داشته است و در همه موارد این اسرائیل بوده که تقاضای آتش بس کرده جایی که غزه با موشک ساخته شده با لوله آب نبرد می کند. بنابراین، اسرائیل توان نبرد نظامی با ایران را ندارد. مرحوم هاشمی یک وقتی در نماز جمعه گفت که اگر سه شهر اسرائیل را موشک باران کنیم آنها نابود می شوند! این یک واقعیت است. بنابراین، اسرائیل اگر سیاست 1000 خنجر را درباره ایران به کار می برد، دلیلش این است که می داند توان ضربه زدن مستقیم به ایران را ندارد.
** این گزارش توسط خانم سمیرا شمس عضو تحریریه ساعدنیوز تهیه شده است.
