به موجب قانون آیین دادرسی مدنی، برخی امور که در دادگاه ها، مطرح می گردند، شامل اعتبار امر مختومه شده و این بدان معنا است که دادگاه، مجددا، به دعوا، با همان موضوع و همان اصحاب، رسیدگی نخواهد کرد و از صدور حکم و رسیدگی به موضوع دعوا، خودداری خواهد نمود. از این رو، ضروری است افراد، از مواردی که قرار ابطال دادخواست یا حکم به بطلان دعوا، دارای اعتبار امر مختومه است، مطلع باشند تا عدم رسیدگی به دعوا، سبب تضییع حق آن ها نگردد. از این رو، در محتوا حاضر، قصد داریم، به بررسی این پرسش بپردازیم که آیا قرار ابطال دادخواست اعتبار امر مختومه دارد یا خیر و سپس، اعتبار امر مختومه را در خصوص حکم به بطلان دعوی، توضیح دهیم.
برای پاسخ به این پرسش که آیا قرار ابطال دادخواست اعتبار امر مختومه دارد یا خیر؟ باید، اندکی در خصوص قرار ابطال دادخواست، همچنین، اعتبار امر مختومه، توضیح دهیم و سپس، بگوییم که آیا قرار ابطال دادخواست اعتبار امر مختومه دارد یا خیر؟
در توضیح قرار ابطال دادخواست، باید گفت، با عنایت به قانون آیین دادرسی مدنی، در صورتی که رسیدگی به دعوی در دادگاه، مستلزم انجام اقداماتی از سوی خواهان دعوا باشد و او این امور را انجام ندهد و در نتیجه این عدم انجام، دادگاه نتواند در خصوص موضوع، اظهارنظر و سپس، اقدام به صدور حکم کند، قرار ابطال دادخواست، صادر خواهد شد.
از موارد منجر به صدور قرار ابطال دادخواست، می توان به عدم حضور خواهان در جلسه، برای توضیح در دادگاه، در مواردی که ارائه توضیحات او، لازم و ضروری در صدور حکم است، همچنین، عدم پرداخت هزینه اجرای قرارهایی نظیر تحقیق و معاینه محل یا قرار کارشناسی، اشاره کرد.
در توضیح اعتبار امر مختوم نیز باید گفت، علی رغم اینکه بر اساس قوانین و مقررات مختلف، اقامه دعوا در دادگاه و دادخواهی، حق هر فرد می باشد، اما به موجب بند 6 ماده 84 قانون آیین دادرسی مدنی، یکی از موانع رسیدگی به دعوا، اعتبار امر مختومه یا قضاوت شده است.
به این معنا که " اگر دعوای طرح شده، سابقا بین همان اشخاص و یا اشخاصی که اصحاب دعوا، قائم مقام آنان هستند، رسیدگی شده و نسبت به آن، حکم قطعی صادر شده باشد"، دیگر نمی توان در خصوص آن دعوا، به دادگاه مراجعه و تقاضای رسیدگی نمود؛ چرا که قبلا در آن دعوا، حکم قطعی صادر شده و فصل خصومت گردیده است. لذا اگر شخص، اعتراضی نسبت به حکم صادر شده دارد، باید از طریق روش های اعتراض به حکم، از جمله، اعاده دادرسی اقدام نماید.
بر اساس مقدمات فوق، در پاسخ به این پرسش که آیا قرار ابطال دادخواست اعتبار امر مختومه دارد ؟ باید گفت، به علت عدم صدور حکم قطعی، در مواردی که قرار ابطال صادر شده، قرار ابطال دادخواست توسط دادگاه، اعتبار امر مختومه ندارد.
بنابراین، اگر در خصوص دعوایی در دادگاه، قرار ابطال دادخواست صادر شد، خواهان می تواند مجددا، همان دعوا را در دادگاه مطرح کرده و این بار، با فراهم نمودن زمینه صدور حکم، تصمیم مقتضی توسط دادگاه اتخاذ شود. لازم به ذکر است که بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی، امکان تجدید نظر خواهی و فرجام خواهی از قرار ابطال دادخواست نیز پیش بینی شده است.
زمانی که قاضی پرونده، به دعوا، رسیدگی ماهوی کرده و دعوی را غیر موجه تشخیص دهد، می تواند، حکم به بطلان دعوی، عدم ثبوت آن یا حکم به بی حقی خواهان را صادر نماید و پرسشی که مطرح می گردد، این است که آیا حکم به بطلان دعوی اعتبار امر مختومه دارد یا خیر؟ لذا در این بخش از محتوا، قصد داریم، به بررسی این پرسش پرداخته و به آن، پاسخ دهیم. همانطور که در قسمت ابتدایی محتوا در خصوص اعتبار امر قضاوت شده، توضیح دادیم، قانون گذار، مطرح کردن مجدد دعوی، با موضوع و طرفین یکسان را، در شرایطی که در خصوص دعوای طرح شده، حکم قطعی صادر گردیده باشد، جایز نمی داند و چنین دعوایی را دارای اعتبار امر مختوم، لحاظ می کند. بنابراین، با توجه به اینکه، حکم به بطلان دعوی، پس از رسیدگی ماهوی صادر می گردد، طرفین دعوا، نمی توانند، همان دعوا با همان طرفین را مجددا، در محکمه، مطرح کرده و از دادگاه، تقاضای رسیدگی و صدور حکم، در خصوص آن را داشته باشند.
بنابراین با توجه به اینکه، در صدور قرار ابطال دادخواست، در خصوص موضوع دعوا، حکم قطعی صادر نمی گردد، پاسخ این پرسش که آیا قرار ابطال دادخواست اعتبار امر مختومه دارد، منفی بوده اما، حکم بطلان دعوی که پس از رسیدگی ماهوی به دعوا و تشخیص غیر موجه بودن موضوع آن، صادر می شود، از اعتبار امر مختومه، برخوردار است. امیدوارم از محتوای مسائل حقوقی نهایت استفاده را برده باشید و برای کسانی که دچار مشکل حقوقی هستند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب مشابه دیگر میتوانید به بخش آموزش ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم.
