به گزارش پایگاه خبری ساعدنیوز، پاتریشیا لوئیس کارشناس کنترل تسلیحات و مدیر تحقیقات امنیت بین الملل در اندیشکده چتم هاوس.
به گزارش فرارو به نقل از اندیشکده چتم هاوس، در 24 فوریه 2022، ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، طی سخنرانی تلویزیونیای که با اعلام آغاز حمله نظامی روسیه به اوکراین همراه بود، هشداری داد که از سوی بسیاری به عنوان تهدیدی برای استفاده از تسلیحات هستهای علیه کشورهای ناتو در صورت دخالت آنها تلقی شد. او در این سخنان اعلام کرد: «روسیه بلافاصله پاسخ خواهد داد و با پیامدهایی مواجه خواهید شد که در طول تاریخ خود هرگز تجربه نکردهاید.»
تنها سه روز بعد، در 27 فوریه 2022، پوتین دستور داد نیروهای هستهای روسیه به وضعیت «حالت ویژه آمادهباش رزمی» منتقل شوند. این تصمیم از دیدگاه پروتکلهای هستهای روسیه معنایی قابلتوجه داشت. بر اساس نظر کارشناسان، سیستم فرماندهی و کنترل تسلیحات هستهای روسیه در شرایط صلح امکان صدور دستور شلیک را ندارد، اما ارتقا به حالت «رزمی» چنین امکانی را فراهم میکند.
پوتین در سپتامبر 2022 با شدت بخشیدن به تهدیدات هستهای خود، دکترین هستهای روسیه را بازتعریف کرد. این تغییر در شرایطی صورت گرفت که جنگ وارد ماهها درگیری شدید شده بود و اوکراین با ضدحملات موفقیتآمیز خود پیشرفتهایی را به ثبت رسانده بود. او آستانه استفاده از تسلیحات هستهای را از «تهدید وجودی علیه روسیه» به «تهدید علیه تمامیت ارضی کشور» کاهش داد.
در نوامبر 2022، گزارشها حاکی از آن بود که ایالات متحده و متحدانش حرکاتی را شناسایی کردهاند که به نظر میرسید نشاندهنده آمادهسازی نیروهای هستهای روسیه باشد. در پی این تحولات، تلاشهای دیپلماتیک گستردهای آغاز شد. در این میان، شی جینپینگ، رئیسجمهور چین، برای کاهش تنشها به میدان آمد و با صراحت اعلام کرد که مخالف هرگونه استفاده از تسلیحات هستهای است.
بهروزرسانی دکترین هستهای روسیه در سال 2024: تغییراتی مهم در سیاست بازدارندگی
در سپتامبر 2024، ولادیمیر پوتین از بازنگری دکترین هستهای روسیه، که پیشتر در سال 2020 تصویب شده بود، خبر داد. نسخه بهروزرسانیشده این دکترین، تحت عنوان «اصول اساسی جدید سیاست دولتی فدراسیون روسیه در بازدارندگی هستهای»، در تاریخ 19 نوامبر 2024 بهطور رسمی منتشر شد و آستانه استفاده از تسلیحات هستهای را کاهش داد.
در دکترین پیشین سال 2020، استفاده از تسلیحات هستهای تنها در دو شرایط مجاز بود:
الف) در پاسخ به حملات با تسلیحات هستهای یا سایر انواع تسلیحات کشتارجمعی علیه روسیه یا متحدانش
ب)در صورت وقوع حملهای با تسلیحات متعارف به فدراسیون روسیه که موجودیت دولت را با خطر جدی مواجه کند.
اما در نسخه جدید، این محدودیتها تغییر یافته و گستردهتر شدهاند. اکنون استفاده از تسلیحات هستهای میتواند در پاسخ به حملاتی با تسلیحات متعارف علیه روسیه یا بلاروس باشد که «تهدیدی حیاتی برای حاکمیت یا تمامیت ارضی» ایجاد کنند. همچنین، در این سند انواع خاصی از تسلیحات متعارف تعریف شدهاند که شامل حملات گسترده با هواپیماها، موشکهای کروز، پهپادها و سایر تجهیزات پروازی میشوند.