عید غدیر در دربار ناصرالدین شاه
به گزارش پایگاه خبری - تحلیلی ساعدنیوز، مراسم سلام مراسمی مخصوص دیدار اعیان و شاهزادگان با شاه یا دیدار مردم عادی با شاه بود. ناصرالدینشاه قاجار درباره عید غدیر در سال 1255 شمسی در خاطراتش آورده: «عید غدیر رسید، شب عید غدیر بیرون شام خوردم، عمارات جدید و نارنجستان چراغان شد، اغلب پیشخدمتها بودند... امینحضور، عضدالملک، عکاس، فرخخان و غیره و غیره و غیره بودند. خوانندههای مردانه همه آمدند... الحمدلله خوش گذشت. روزش هم در همان تالار جدید سلام شد.»
در شهرهای مختلف ایران عید غدیر مردم جمع میشدند و عید را به خوبی و خوشی میگذراندند. بنا بر روایتهای مختلف در شهرهای بزرگ خیمههایی برپا میشد تا جمعیت در یک مکان مسقف، جایی برای جشن گرفتن داشته باشند. پذیرایی قسمت اصلی جشن بوده و سرگرمی هم به فراخور و هر چیزی که مهیا میشد.به قول «هیزش برگش»، سفیر آلمان در دربار ناصرالدین قاجار، ایرانیها «به طور مفصل» این روز را جشن میگیرند.
سرگرمیهای مردم در این روز اینطور بوده که هر کسی هر هنری داشته رو میکرده. «آدام اولئاریوس» دانشمند و سیاح آلمانی در سفر به ایران شاهد یکی از این جشنها بوده که با برگزاری مسابقات ورزشی از جمله دویدن و تیراندازی همراه شده. آدام در سفرنامهاش مینویسد: «روز اول مارس ایرانیها جشنی برپا میکنند که آن را غدیر مینامند… با توجه به این موضوع خان دوباره از ما در کنار رودخانه در جایی باصفا نزدیک خیمه با طرزی باشکوه پذیرایی کرد. در این مراسم سرگرمیهای زیاد تهیه دیده بودند. چند نفر به طرز ماهرانه میپریدند... و شعبدهبازی و تردستی میکردند. جالب توجه رقص زیبایی بود که پسربچهای در حالی که دو سنج کوچک که بر آن یک دسته نوار گره خورده ابریشمین و دراز آویزان بود و آنها را هنگام زدن بر یکدیگر به حرکت درمیآورد و نمایش میداد... خارج از خیمه، مردم معمولی نیز هر کسی اگر هنری داشت به معرض نمایش میگذاشت. آنان سرگرمیهای زیادی برای خود داشتند... شخص خان تیراندازی دقیق خود را آزمایش کرد و توانست تار مویی از اسب را که در دست پسربچه خودش بود با تیر بزند. از فاصله شش قدمی، همچنین سیبی را به سوی آسمان پرتاب کردند و وی در بازگشت با تفنگ، سیب را هدف قرار داد.»
از جشن و سرگرمی که بگذریم در دوره قاجار، مردم سنتی قدیمی هم برای روز عید غدیر برنامه داشتند. یک سنت مهم برپایی مراسم عقد اخوت بود؛ انجام یک مستحب دینی برای بهبود پیوندهای اجتماعی. اونطور که «ژان ـ باتیست فُوریه» پزشک فرانسوی دربار ناصرالدینشاه قاجار در خاطراتش مینویسد: «یکی از آداب این روز، صیغه عقد اُخوت یا برادری در بین مردان است؛ دو تا دوست با رفتن به پیش روحانی محله و با خواندن صیغه برادری تا آخر عمرشان مثل برادر برای هم باقی میمانند.»