شخصیت انسان در دوران کودکی از طریق بازی و تعامل و رابطه اجتماعی با همسالان و همبازی ها و دوستانش شکل می گیرد و طی این تعامل، خودش و عواطفش را می شناسد و الگوهای روابط بین فردی را می آموزد. به حالت نسبتا پایداری که کودک بیشتر اوقات به تنهایی بازی کند و در جمع همبازی ها و همسالان شرکت نکند، گوشه گیری گفته می شود.
کمرویی و گوشه گیری کودکان به این شکل ها بروز می کند
بی میلی اجتماعی: کودک اشتیاقی برای بازی با همسالان خود (آشنا و ناآشنا) ندارد و زمانی که با کودکان است، ترجیح می دهد به تنهایی بازی کند و شیء گراست تا مردم گرا و نکته مهم این است که در این حالت از تعامل با همسالان ترس ندارد و در صورت اجبار، وارد فعالیت گروهی می شود و بخوبی با دیگران تعامل می کند.
ناظر و تماشاچی: کودک تمایل دارد با کودکان و همسالان خود بازی کند ولی به دلیل اضطراب اجتماعی، از نزدیک شدن به کودکان اجتناب می کند و گوشه ای می ایستد و فقط نظاره گر بازی کودکان می شود.
انزوای اجتماعی: کودک نه تنها تمایل به تنها بازی کردن ندارد بلکه از بازی کردن با دیگران نیز گریزان است و رفتارهای او از لحاظ بالینی، با خجالت شروع و با خشم و گاهی افسردگی همراه می شود.
برای درمان ابتدا باید مشخص شود، علت کمرویی کودک و نوع آن کدام است. علاوه بر آن، از روش های رفتاردرمانی برای شکل دهی کودک استفاده می شود. توجه به این نکات در روند درمان ضروری است و مراقبان و والدین باید این نکات را در نظر بگیرند:
ـ از واژه های تمسخرآمیز مانند ترسو، خجالتی، دست و پاچلفتی و بی عرضه استفاده نکنید.
ـ از سرزنش کودک به دلیل بازی نکردن با همسالان بپرهیزید.
ـ او را با دیگران مقایسه نکنید و اجتماعی بودن اطرافیانش را به رخ او نکشید.
ـ در کودک احساس امنیت ایجاد کنید و از دیگران او را نترسانید.
ـ به کودک برچسب خجالتی بودن نزنید و اگر سوم شخصی در یک جمع از شما پرسید، آیا کودکتان خجالتی است، بلافاصله پاسخ دهید: خیر، کمی زمان نیاز دارد تا به موقعیت جدید عادت کند.
ـ به کودک مسئولیت های کوچک بدهید و اعتماد به نفس او را تقویت کنید.
ـ رفتار مثبت و واقعی در کودک پیدا کنید و آنها را برجسته کنید و تشویقش کنید.
ـ در هفته دوبار کودک را به محل بازی کودکان ببرید.
ـ فرزندتان را همان طور که هست، بپذیرید و توقع و انتظار بی مورد و بیش از حد نداشته باشید.
ـ درباره تجربیات خوب فرزندتان با همبازی هایش صحبت کنید.
ـ متناسب با سن و توانایی فرزندتان یکی دو هنر و تردستی به او بیاموزید (نظیر بازی با طناب یا حلقه پلاستیکی). این کار به کودک کمک می کند برای نشان دادن خودش به همسالانش فرصت داشته باشد.
ـ داستان های مفهومی و مشارکتی برای کودک بخوانید.
ـ بازی های دسته جمعی که در آنها بزرگسالان با کودکان مشارکت می کنند انجام دهید.
با کودکان زورگو و قلدر چگونه رفتار کنیم؟
