باغ شاهزاده ماهان یا باغ شازده ماهان یکی از باغ های تاریخی ایران به شمار می رود. این باغ در حدود ۲ کیلومتری شهر ماهان و در نزدیکی شهر کرمان و در دامنه کوه های تیگران جای گرفته و مربوط به پایان دوره قاجاریه است. این باغ در مختصات جغرافیایی ۳۰ درجه و ۱ دقیقه عرض شمالی و ۵۷ درجه و ۱۷ دقیقه طول شرقی قرار گرفته و بلندای آن از سطح دریای آزاد ۲۰۲۰ متر است. این اثر در تاریخ ۱۴ آبان ۱۳۵۳ با شمارهٔ ثبت ۱۰۱۲ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و در سال ۲۰۱۱ در نشست سی و پنجم میراث جهانی یونسکو به همراه هشت باغ ایرانی دیگر در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت جهانی رسید.
معرفی باغ شازده ماهان کرمان
شازده ماهان باغی سرسبز و دل نواز در دل کویر و از جاهای دیدنی کرمان است و یکی از ۹ باغ ایرانی و مشهور جهان به شمار می رود که در سال ۱۳۹۰ به همراه باغ پاسارگاد شیراز به عنوان مادر باغ های ایرانی، باغ ارم شیراز، باغ چهل ستون اصفهان، باغ فین کاشان، باغ ماهان کرمان، باغ اکبریه بیرجند، باغ دولت آباد یزد، باغ پهلوان پور مهریز یزد و باغ عباس آباد بهشهر در فهرست میراث جهانی به ثبت رسیده است.باغ شاهزاده ماهان یکی از باغ های ایرانی ثبت شده در فهرست میراث جهانی یونسکو استاین باغ تاریخی و سرسبز از دوره قاجار به یادگار باقی مانده و فرمان ساخت آن توسط محمدحسن خان، سردار ایروانی و حاکم وقت کرمان صادر شده و سپس در زمان حاکم بعدی، عبدالحمید میزرا ناصرالدوله، بین سال های ۱۲۹۸ – ۱۳۰۹ هجری قمری بناهایی به آن اضافه و تکمیل شده است.
شاهزاده ماهان کیست؟
حال ببینیم شاهزاده ماهان کیست که این باغ به اسم وی نام گذاری شده است. این شاهزاده همان عبدالحمید میزرا ناصرالدوله فرمانفرمایان، نوه دختری ناصرالدین شاه و حاکم کرمان است که به تکمیل و ساخت وساز در این باغ اقدام کرد. داستان جالبی نیز در مورد ناصرالدوله و این باغ وجود دارد و گفته شده است که وقتی خبر مرگ وی به گوش بنّای باغ رسید، از فرط خوشحالی تغار گچی را که در دست داشت محکم به دیوار کوبید و کار را رها کرد. اگر در بازدیدتان به خوبی دقت کنید، متوجه می شوید برخی از بخش های آن فاقد تزیینات و ظریف کاری های است که نشان از نیمه کاره رها شدن ساخت آن ها است؛ مانند جای خالی کاشی ها که همچنان بر سر در ورودی خودنمایی می کند.
معماری و پلان باغ شازده ماهان
باغ شاهزاده ماهان از باغ های تمام عیار ایرانی و یکی از بهترین باغ های شیب دار یا باغ–تخت به شمار می رود. از ویژگی های این گونه باغ های مطبق، نمایش بی نظیر و تماشایی آب به صورت پلکانی و در سطح های افقی و عمودی است. وسعت این باغ مستطیل شکل حدود ۵/۵ هکتار است که دارای ۴۰۷ متر طول و ۱۲۲ متر عرض و شامل سردر ورودی، حمام، عمارت، شبکه آب رسانی و حوض است که در میان حصاری بلند از درختان محصور شده اند و همچون نگینی سرسبز در دل کویر می درخشد و چشم نوازی می کند.زمانی که به این باغ برسید سردری زیبا و دو طبقه را خواهید دید که از میان آن فضای درونی و سرسبز باغ را می بینید. طبقه بالای این سردر اتاق هایی برای زندگی و پذیرایی وجود دارد. در راستای طولی باغ نیز ورودی های فرعی تعبیه شده است. بعد از عبور از این قسمت وارد فضای داخلی باغ می شوید.باغ شاهزاده ماهان کرمان یکی از بهترین باغ های شیب دار یا باغ–تخت های ایران به شمار می رود۱۲ سطح پلکانی به همراه آبشارها، فواره ها و دو حوضچه پر آب که از دو سمت با درختان بلند قامت باغ احاطه شده اند در برابر دیدگانتان ظاهر می شوند. نهر آبی که در این مکان جریان دارد از بالای باغ وارد می شود. منبع این نهر، قنات تیگران است که از ارتفاعات جوپار سرچشمه می گیرد و بعد از آبیاری کرت ها و مسیرها به صورت آبشارهایی در سطح پلکانی و سطح شیب دار جاری می شود و تا بیرون باغ ادامه دارد و به سمت ماهان می رود.در انتهای باغ و عمود بر محور اصلی، کوشک با بالاخانه جلوه گری می کند که با سردر ۲۳۵ متر فاصله دارد. این عمارت ۴۸۷ متر مربع مساحت دارد و مکانی برای پذیرایی و سکونت صاحب باغ بوده است. این بخش در حال حاضر توسط بخش خصوصی به رستوران تبدیل شده است. در پشت این ساختمان باغی کوچک با درختان میوه وجود دارد که در واقع، باغچه ای اختصاصی برای اهالی باغ بوده است. نهر باغ ابتدا از آبراهه هایی این قسمت عبور می کند و سپس وارد مجراهای اصلی می شود.بناهای خدماتی باغ ماهان نیز مماس با دیوار اصلی باغ و خارج از آن قرار دارند. در شرق کوشک، حمام و در قسمت بالایی حمام نیز ساختمان مسکونی نگهبان یا زعیم باشی جای گرفته است. بخشی از این ساختمان روبه فضای پشت بالا خانه است و به علت داشتن عمق زیاد، این بنا نسبت به سایر اتاق های اطراف باغ بیشترین بیرون زدگی را از دیوار مجموعه دارد. درضلع مقابل نیز اتاق هایی دیده می شود که نیمه کاره رها شده اند.
مصالح باغ شازده ماهان
در ساخت بناهای باغ شاهزاده ماهان از آجر به همراه اندود کاهگل استفاده شده است. در برخی قسمت ها مانند سردر ورودی کاشی های زیبا و چشم نوازی دیده می شود. دیوار باغ نیز با اندود گل پوشیده شده و در جاهایی که به بالاخانه و سردر می رسد با اندود گچی مزین شده است.برای کف سازی باغ ماهان قلوه سنگ و ملات به کار رفته که در بخش های پیرامون عمارت و سردر با نقش های هندسی تزیین شده اند. در پله ها و حاشیه باغچه ها آجر و در درز میان کرت ها و پیاد ه روها سنگ کار شده است.
باغ شازده ماهان کجاست؟
باغ شازده ماهان از جاهای دیدنی استان کرمان در دل کویر است و در نزدیکی شهر و در دو کیلومتری شرق شهر ماهان از توابع کرمان قرار دارد. این باغ فرخ بخش در دامنه کوه های تیگران احداث شده است و با داشتن آب وهوای مطبوع و دلپذیر، مقصد بسیاری از گردشگران است.
مسیر دسترسی باغ شاهزاده ماهان
برای دیدن باغ شاهزاده ماهان راهی استان کویری کرمان شوید. سپس جاده کرمان به بم را در پیش بگیرید. در ۳۵ کلیومتری این جاده و ۶ کیلومتر مانده به شهر ماهان، می توانید این باغ تاریخی و تماشایی را ببینید.
- آدرس باغ شاهزاده ماهان: ۳۵ کیلومتری کرمان و ۶ کیلومتری شهر ماهان
امکانات باغ شاهزاده ماهان
این باغ شامل امکاناتی نظیر:
- رستوران: بدون شک نشستن در فضای دلنشین باغ و میل کردن غذایی خوشمزه بسیار می چسبد. در این باغ، رستورانی واقع در عمارت شاه نشین و گاهی نیز در فضای باز باغ، پذیرای مهمانان است. در ضمن در این رستوران می توانید از اینترنت رایگان استفاده کنید.
- مهمان سرا: گردش در باغ شازده ماهان را با خیال راحت انجام بدید و نگرانی اقامت شبانه را نداشته باشید؛ چراکه در مهمان سرای این باغ امکان شب مانی فراهم است.
- اسب سواری: امکان اسب سواری در اطراف این باغ برای علاقه مندان فراهم شده است که خود لذتی فراوان دارد.
- خرید صنایع دستی: در عمارت باغ برخی از اتاق ها به فروش سوغاتی و انواع گلیم و فرش اختصاص داده شده است که بی شک دیدن آن ها جذابیت خاص خود را دارد و می توانید به عنوان سوغاتی برای خانواده و دوستان خرید کنید.
قیمت بلیط و ساعت بازدید از باغ شازده ماهان کرمان
اگر قصد رفتن به این مکان زیبا را دارید حتما باید اطلاعاتی نظیر قیمت بلیط و ساعت بازدید خبردار باشید.
- ساعت بازدید: ۹ صبح تا ۱۹
- روزهای تعطیل: ایام سوگواری رسمی
- قیمت بلیط: بازدیدکنندگان داخلی: ۲ هزار تومان؛ بازدیدکنندگان خارجی: ۱۵ هزار تومان
- شماره تماس باغ شازده ماهان: ۲۱۰۳ ۳۳۷۷ - ۰۳۴
جاهای دیدنی اطراف باغ شازده ماهان
بعد از گشت وگذار دلنشین و به یادماندنی در باغ شاهزاده ماهان، خاطرات سفرتان را به کرمان با بازدید از جاهای دیدنی دیگر این شهر کامل کنید. مقبره شاه نعمت الله ولی که در نزدیکی همین باغ و در شهر ماهان قرار دارد، می تواند جاذبه بعدی در فهرست کرمان گردیتان باشد تا هرچه بیشتر این عارف بزرگ و نامی را بشناسید. بعد از آن از می توانید از موزه شاه نعمت الله ولی و نسخه های خطی نفیس آن دیدن کنید که در آستانه آرامگاه او قرار دارد.همچنینی می توانید سر زدن به موزه هایی چون موزه زرتشتیان، موزه ساعت، باغ موزه هرندی و بازارگردی در بازار تاریخی کرمان و بازدید از مجموعه گنجعلی خان همراه با خرید شیرینی های خوشمزه و سوغاتی را در برنامه خود بگنجانید. بازدید از گنبد جبلیه (موزه سنگ) از دیگر گزینه های پیشنهادی ساعد نیوز برای داشتن سفری فراموش نشدنی به این شهر است.
و در پایان...
یکی از شهرهایی که در فاصله نه چندان دوری از کرمان قرار گرفته اما داری زیبایی های بسیاری است، شهر ماهان است. این شهر علاوه بر باغ معروف شازده که نامش در سازمان یونسکو به ثبت رسیده است دارای آب و هوای دلپذیری می باشد.باغ شازده همانند نگین سبز رنگی در دل کویر می باشد که تاریخ احداث آن به زمان قاجار برمی گردد. این باغ به دستور محمد حسن خان در اواسط جاده بم- کرمان که در گذشته بخشی از جاده ابریشم بوده است احداث شده و همین امر باعث رونق این شهر در دوران قدیم بوده است. بعد از ورود به باغ شازده فراموش می کنید که این باغ درمیان گرما و بیابان های کرمان ساخته شده است. درختان سربه فلک کشیده، حوض های مملو از آب با فواره هایی خروشان که جوی های آن تا انتهای باغ کشیده شده است.شاید سرسبزی و آبیاری این باغ در میان کویر کاری غیر ممکن و عجیب باشد اما باید بگوییم باغ شازده توسط آب های قنات و رودخانه ای که توسط کوه های چوپار اطراف تامین و آبیاری می شود. همچنین به علت وجود شیب در معماری باغ های ایرانی باعث می شود صدای آب تا انتهای باغ طنین انداز شود و در آخر نیز به جویی ریخته می شود و برای آبادانی به طرف روستایی که در نزدیکی باغ شازده قرار داد می ریزد. این باغ بزرگ به اندازه ۷۰۵ هکتار از بیایان را همانند فرش سبزرنگی درآورده است که با حصارهای بلندی از فضای بیرون جدا می شود.امیدواریم از خواندن این مطالب لذت ببرید با ساعد نیوز همراه باشید.
باغ ارم شیراز ، باغی پر از عطر بهارنارنج
باغ فین کاشان، عروس باغ های ایرانی
