بارداری با مغز زنان چه میکند؟

به گزارش سایت خبری ساعد نیوز و به نقل از نی نی سایت، بارداری دوره ای از تغییر چشمگیر در بدن خانم را نشان می دهد. علاوه بر تغییرات بدنی آشکار، زنان غالبا گزارش می دهند که آوردن یک انسان به جهان به نظر می رسد تاثیر عمده ای بر مغز داشته باشد. در حالی که «مغز بارداری» یا احساس فراموشی، بی توجهی و خستگی ذهنی که گاهی همراه با بارداری است، شکایت شایع بیشتر زنان باردار است. اما همه پژوهش ها از این عقیده پشتیبانی نمی کنند که زنان در بارداری توانایی شناختی کمتری دارند.
برخی تحقیقات اخیر نشان می دهد که بارداری بر مغز تاثیر می گذارد آیا « مغز بارداری» واقعی است و آیا اثرات طولانی مدت بارداری بر مغز وجود دارد؟

«مغز بارداری» چیست؟

در برخی مواقع در دوران بارداری، خانم ممکن است که احساس کند احساس شادی و تمرکزش کمتر است. گم شدن کلیدها، قرارهای فراموش شده و قرار دادن کیف پول در جای نامناسب فقط برخی از علائم این احساس هستند. در حالی که تحقیقات زیادی در مورد تعامل بین سلامت جسمی زنان و رشد دوران بارداری انجام شده است فقط به تازگی محققان به دنبال راه هایی هستند که بفهمند داشتن فرزند بر سلامت زنان چه تاثیری می گذارد. بارداری دوره ای است که با تغییرات گسترده در بدن از جمله تغییرات شدید هورمونی همراه است و در سالهای اخیر روانشناسان به طور فزاینده ای به دنبال یافتن راه های چگونگی تاثیر بارداری بر مادران چه از نظر جسمی و چه روانی هستند.

برخی محققان بر این باورند که این تغییرات مغزی باعث می شود مادران باردار برای مراقبت از فرزندشان آماده تر باشند از جمله توانایی مقابله با استرس. از سوی دیگر می تواند خودش را با نیازهای کودک مطابقت دهد. اگر چه «مغز بارداری» ممکن است منجر به فراموشی و احساس آن شود اما نکته منفی اینجاست که این می تواند منجر به حساستر و تحریک پذیرتر شدن مادر شود.
با این حال همه مطالعات به تفاوت های مهم شناختی بین زنان باردار و غیرباردار اشاره نمی کند. به عنوان مثال یک مطالعه در سال 2014 به زنان باردار در سه ماهه سوم بارداری پرداخت و در حالی که از هر دو زن باردار و زایمان کرده یکی مشکلات حافظه گزارش کرده بود نتایج این مطالعه هیچ تفاوتی بین گروه کنترل و زنان باردار و زایمان کرده در طیف وسیعی از اقدامات مربوط به حافظه، توجه و عملکرد اجرایی نشان نداد.

تغییرات مغز در دوران بارداری

در حالی که همه مطالعات این مسئله را تایید نمی کند اما بسیاری از شواهد نشان میدهد که زنان در دوران بارداری دچار کاهش برخی مهارت های شناختی می شوند.
تاثیر بارداری بر حافظه: به عنوان مثال در سال 2007 حدود 14 مطالعه مختلف انجام شد که در آن محققان دریافتند برخی از زنان باردار در معیارهای خاصی از حافظه دچار اختلالات قابل توجهی شده اند اما نه همه آنها. به طور خاص آنها دریافتند وظایفی که نیاز به کنترل شناختی زیاد دارند ممکن است در بارداری به طور قابل توجهی مختل شوند. مناطقی که به خصوص در دوران بارداری تحت تاثیر قرار می گیرند شامل فراخوان و حافظه کاری است.

محققان میگویند به نظر می رسد به یاد آوردن نام و شماره تلفن اعضای خانواده در حافظه تکراری قرار می گیرند و بعید به نظر می رسد که تحت تاثیر قرار بگیرند. اما کارهای جدید برای حافظه چالش برانگیز است.

بهبود شناخت

یک مطالعه در سال 2009 نشان داد بارداری فراخوانی آزاد را کاهش می دهد اما حافظه شناختی به دلیل بارداری بدتر می شود. در حقیقت این مطالعه نشان داد که در هر صورت حافظه شناختی در دوران بارداری کمی بهتر از دوره بعد از زایمان است.

تغییرات در ماده خاکستری مغز

در حالی که بارداری با تغییر درتوانایی های شناختی ذهنی و عینی مرتبط است، آیا منجر به تغییراتی در خود مغز هم می شود؟ یک مطالعه نشان دادکه بارداری در واقع باعث ایجاد تغییرات چشمگیر در مغز زنان می شود به حدی که محققان میتوانند با نگاه کردن به اسکن های مغزی خود بگویند که آیا یک زن بچه دارد یا خیر. این تغییرات دقیقا چیست؟ یک مطالعه نشان داد که ماده خاکستری در مناطقی از مغز که مربوط به پرداش و پاسخ به سیگنال های اجتماعی هستند در حال کوچک شدن است. البته این قطعا به معنای این نیست که بارداری باعث می شود مغز خود را از دست بدهید! از دست رفتن حجم مغز در این مناطق می تواند نشانگر فرایند بلوغ و تخصص باشد و به زنان این امکان را می دهد تا توجه و نیازهای نوزادان خود را بیشتر متمرکز کرده و تطبیق دهید.

چه عواملی باعث ایجاد مغز بارداری می شود؟

در حالی که مشخص است اکثر مطالعات از این عقیده حمایت می کنند که حداقل در مغز زنان در دوران بارداری تغییرات اساسی رخ می دهد، علل این تغییرات عصبی کاملا مشخص نیست. برخی از عواملی که ممکن است دخیل باشد عبارتند از:

هورمون ها: مانند بسیاری از علائم دیگر مرتبط با بارداری، هورمون ها اغلب مقصر مشکلات حافظه شناخته می شوند. برخی محققان اظهار داشتند که افزایش سطح هورمون های جنسی موجود در این مراحل از بارداری می تواند مناطقی از مغز را که در انجام وظایف خاص حافظه نقش دارند تحت تاثیر قرار دهد. در یک مطالعه مشخص شد زنان باردار نسبت به زنان غیرباردار در انجام کارهای مربوط به حافظه مکانی کمتر فعال بوند و این که اختلالات حافظه با پیشرفت دوران بارداری بدتر میشود. محققان همچنین سطح هورمون های جنسی مختلف را اندازه گیری کردند و شرکت کنندگان در این تحقیق پرسشنامه ای را برای ارزیابی میزان خلق و خو و اضطراب تکمیل کردند. نتایج نشان داد که زنان در سه ماهه دوم و سوم بارداری نسبت به وظایف حافظه به طور معناداری عملکرد بدتری داشتندن همچنین روحیه پایین و اضطراب بیشتری را تجربه کردند. جالب توجه است این مطالعه هیچ ارتباطی بین سطح هورمون و نمره آزمون حافظه مشاهده نکرد.

کم خوابی: تغییرات بدنی در دوران بارداری ممکن است در مغز بارداری نقش داشته باشد اما مطمئنا سبک زندگی نیز تاثیر دارد. خواب یا فقدان آن نیز ممکن است یک مقصر بالقوه باشد. کمبود خواب در این روند نقش مهمی دارد. کمبود خواب غالبا به عنوان یک مشکل پس از زایمان نیز وجود دارد زیرا بسیاری از مادران جدید در هنگام مراقبت از نوزادان خود و مقابله با خواسته های جدید خواب زیادی را از دست می دهند. بیخوابی در بارداری را چطور درمان کنیم؟

استرس: افزایش استرس در ارتباط با اینکه به زودی مادر خواهید شد، نقش مهمی در ایجاد « مغز بارداری» دارد. همانطور که قبلا ذکر شد حداقل یک مطالعه نشان داده است که با پیشرفت بارداری سطح اضطراب افزایش می یابد و ممکن است سطح استرس پس از زایمان بیشتر شود. در ماه های اول مراقبت از نوزاد می تواند بسیار مورد توجه باشد و منجر به افزایش استرس شود. پدر و مادر بودن از نظر جسمی و روحی فشاری را ایجاد می کند که می تواند بر ذهن و بدن تاثیر داشته باشد. دلایل دقیق «مغز بارداری» احتمالا چند وجهی است. ترکیبی از تغییرات هورمونی، سطح استرس را بالا می برد و اختلالات خواب ممکن است در بروز مشکل حافظه و توجه اثر بگذارد. بیشتر بخوانید: 8 راهکار عالی برای از بین بردن استرس بارداری

پیامدهای «مغز بارداری»

تمام این تغییرات مغز چه معنایی دارند؟آیا اثرات طولانی مدت بر سلامت زنان دارد؟ شواهد نشان می دهد بسیاری از تغییراتی که در مغز و در دوران بارداری رخ میدهد تاثیر مفیدی بر توانایی زن در مراقبت از فرزندان خود دارد. یک مطالعه در سال 2010 نشان داد که زنان در مناطقی از مغز از جمله هیپوتالاموس و آمیگدال دچار تغییراتی می شوند که برای تنظیم عواطف بسیار مهم هستند. دانشمندان علوم اعصاب دریافتند که تغییر در سطح هورمون استروژن، پرولاکتین و اکسی توسین پس از تولد ممکن است به تغییر شکل مغز در زنان در پاسخ به نیازهای نوزادان کمک کند. این یافته ها نشان می دهد که مادران در واقع در مناطق کلیدی مغز میانی مرتبط با انگیزه و رفتار دچار تغییراتی می شوند.
محققان از اسکن های ام آر آی برای دیدن مغز زنانی که تازه به دنیا آمده بودند استفاده کردند. مقایسه تصاویر گرفته شده در دو و چهار هفته بعد از زایمان حاکی از افزایش اندک اما قابل توجه حجم ماده خاکستری در نواحی خاصی از مغز است. مناطقی که این افزایش حجم دیده می شود شامل هیپوتالاموس، قشر جلوی مغز و آمیگدال است. شاید تعجب آور باشد مادرانی که اظهار عشق بیشتری نسبت به فرزندشان دارند بیشتر احتمال دارد که این بزرگی حجم مغز را نشان دهند. میزان تغییرات حجم ماده خاکستری نیز مطابق با میزان ارتباط مادر و نوزاد بود.

نکته مهم در مورد مغز بارداری

تغییران مغز در دوران بارداری ممکن است منجر به برخی از مشکلات حافظه و توجه شود. اما به نظر میرسد این تغییرات مزایای مهمی نیز دارد. در حالی که تحقیقات بیشتری مورد نیاز است مشخص است که بارداری یک زمات مهم در رشد عصبی است. بارداری روی بدن و مغز اثر می گذارد و تحقیقات جدید نشان میدهد که برخی از این تغییرات پایدار هستند. تغییرات در مغز ممکن است نشان دهنده این باشد که مناطق خاص در پاسخ به بارداری به طور فزاینده ای تخصصی می شوند. بنابراین اگر در دوران بارداری احساس فراموشی و بیتوجهی کردید نگران نباشید. شما فقط در حال ساختن مغزی هستید که پاسخ بیشتری به خواسته های والدین می دهد.