ساعدنیوز
ساعدنیوز

بازار آتی در بورس چیست؟

  چهارشنبه، 02 مهر 1399   زمان مطالعه 7 دقیقه
بازار آتی در بورس چیست؟
ساعد نیوز: قرارداد آتی سهام، قراردادی دو طرفه است كه بر اساس آن، خریدار و فروشنده تعهد می‌‌کنند سهام پایه قرارداد را به قیمت مشخص و در تاریخ معینی در آینده معامله کنند.طرفین برای اطمینان از ایفای تعهدات تعیین‌شده در قرارداد به‌صورت شرط ضمن عقد متعهد می‌شوند مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد کارگزار یا اتاق پایاپای بگذارند.

قرارداد آتی ، قراردادی است که بر اساس آن فروشنده متعهد می شود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمت مشخص بفروشد و در مقابل، طرف دیگر قرارداد متعهد می شود همان کالا با همان مشخصات را در سررسید معین بخرد و برای اینکه هر دو طرف به تعهدات خود عمل نمایند باید مبلغی را به عنوان وجه تضمین اولیه نزد اتاق پایاپای بگذارند که متناسب با تغییرات قیمت آتی این وجه تضمین اولیه تعدیل می شود. قراردادهای آتی دو طرفه است و می توانیم بدون در اختیار داشتن کالا، آن را با مشخصات معین بفروشیم و در آینده (پس از چند ماه) آن را با قیمتی که اکنون توافق کردیم تحویل دهیم و پول آن را دریافت کنیم. این نوع معامله برای افرادی مثل کشاورزان و تولیدکنندگانی که قصد دارند ریسک خود را کم کنند بسیار مفید است. کشاورزی که می خواهد مطمئن شود در فصل برداشت محصول از نوسان قیمت در امان است و کارخانه ای که می خواهد برای برنامه ریزی و بودجه بندی، مقدار و قیمت خریدهای آینده خود را مشخص کند، می توانند از قرارداد آتی آن کالا برای رسیدن به اهداف خود استفاده کنند.

مزیت های مهم بازار آتی

  1. وجود اهرم در معاملات (یعنی می توانیم با چندین برابر پول خود معامله کنیم)
  2. دو طرفه بودن بازار (هم از بالا رفتن قیمت می توان سود کرد و هم از افت قیمت ها).

ویژگی قراردادهای آتی

  • اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻮدن ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻗﺮارداد: یکی از معایب قراردادهای آتی به شرایط استاندارد این قراردادها مربوط می­ شود که نمی­ تواند به صورت دقیق به همه نیازهای مشارکت کنندگان در بازارهای مالی پاسخگو باشد. به عنوان “مثال”، اگر مدیر یک صندوق سرمایه­ گذاری علاقه­ مند باشد تا قرارداد آتی بر روی اوراق خزانه امریکا به مبلغ ۱۲۰ هزار دلار را با سر رسید ماه ژانویه خریداری نماید، چنین قراردادی وجود ندارد. به صورت استاندارد قراردادهای آتی اوراق خزانه دارای ارزش اسمی ۱۰۰ هزار دلار است و تاریخ انقضاء آن­ ها ماه های مارچ، ژوئن، سپتامبر و دسامبر می­ باشد. بنابراین چنانچه مدیر صندوق از قراردادهای آتی استفاده کند، به صورت دقیق به هدف مورد نظر خود دست نخواهد یافت.
  • ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ در ﺑﻮرس (ﺷﻔﺎﻓﻴﺖ ﻗﻴﻤﺖ): بورس معاملات آتی مکانی معین برای خریداران و فروشندگان است که از طریق سامانه الکترونیکی دارای استاندارد بورس، معاملات آتی انجام می­ شود و این معاملات برای همه شرکت­ کنندگان در بازار به صورت عادلانه عرضه می­ شود. کارگزاران سفارشات مشتریان را از طریق روش­ های ابلاغ شده توسط بورس در سامانه معاملاتی قراردادهای آتی قرار می­ دهند. معاملات ثبت شده براساس اولویت­ های قیمتی و در صورت مساوی بودن قیمت­ ها بر اساس اولویت زمانی انجام می­ شود. بورس­ ها خود رأسا حق معامله ندارند و نمی­ توانند مشتریان را وادار به معامله نمایند. مسئولیت بورس ­ها ایجاد بازاری منسجم و شفاف جهت کشف قیمت­ ها و انجام معاملات به صورت عادلانه است. تمام بورس­ های دنیا توسط مقام ناظر کنترل و اداره می­ شوند. چنانچه اعضای معامله­ گر بورس مقررات را نادیده بگیرند مشمول جریمه و یا ممنوع المعامله می­ گردند.

  • اﺗﺎق ﭘﺎﻳﺎﭘﺎی (ﭘﺎﻳﺎﭘﺎی روزاﻧﻪ) و ﻧﺒﻮد رﻳﺴﻚ اﻋﺘﺒـﺎری، وﺟﻮد ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ وﺟﻪ ﺗﻀﻤﻴﻦ و ﻛﺎﻫﺶ رﻳﺴﻚ اﻋﺘﺒﺎری: پایاپای هر بورس نقش مهمی را جهت تضمین عملکرد مالی قراردادهای آتی معامله شده ایفا می­ کند و به عنوان پشتوانه قابل اطمینان برای طرفین معامله می­ باشد.
  • ﻧﻘﺪ ﺷﻮﻧﺪﮔﻲ ﺑﺎﻻ: در قراردادهای آتی برای اینکه سرمایه­ گذار قادر به فروش قرارداد آتی باشد، نیاز به مالکیت آن دارایی معین ندارد و با عمل پیش ­فروش می­ تواند یک قرارداد آتی را در بازار بفروشد و در صورت نیاز به تحویل، آن را از بازار فیزیکی تهیه نماید که این امر میزان نقدشوندگی معاملات را تا حد بسیار زیادی افزایش می­ دهد.
  • اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮی ﭘﺎﻳﻴﻦ: این ویژگی به دلیل توضیحات مورد اول می باشد.
  • پوشش ریسک: مهمترین مزیت قراردادهای آتی خاصیت پوشش ریسک آن است. پوشش ریسک به معنای اتخاذ موقعیتی در بازار است که هدف از آن حداقل نمودن یا از بین بردن ریسک ناشی از نوسانات و تغییرات قیمت است.
  • هزینه اندک معاملات: معاملات قراردادهای آتی نسبت به معاملات نقدی از هزینه معاملاتی کمتری برخوردار است.
  • اهرم مالی: استفاده از اهرم مالی معاملات قراردادهای آتی دربرگیرنده ریسک بالایی بوده و به معامله­ گران فرصت به­ دست آوردن سود زیادی را می­ دهد به طوری که معامله ­گر با یک سپرده اولیه اندک می­ تواند معادل کل ارزش دارایی تعهد شده، کسب سود یا زیان نماید. قبل از انجام معامله آتی باید توجه داشت که این معاملات دارای ریسک است و مطالعه و آگاهی دقیق از دستورالعمل­ های مربوطه بسیار ضروری می­ باشد. معامله آتی دارای ریسک­ های مالی بالقوه­ ای است و ممکن است برای همه سرمایه­ گذاران مناسب نباشد. در معاملات آتی سود و زیان خریدار و فروشنده متقارن است، بدین معنی که اگر طرف دارنده موقعیت تعهدی خرید در این قرارداد سود کند لزوما طرف دارنده موقعیت تعهدی فروش زیان می­ کند. ولی مسئله ­ای که این ریسک را تشدید می­ کند اهرمی بودن معاملات آتی است.

دو طرفه بودن بازار آتی به چه معناست؟

در بازار فیزیکی (نقدی) افراد وقتی محصولی را خریداری می کنند این انتظار را دارند که قیمت افزایش یابد تا آن ها با فروش در قیمت بالاتر سود کسب کنند. یعنی معامله گران فقط زمانی می توانند از بازار سود کسب کنند که قیمت ها رشد کند. ولی زمانی که قیمت در حال کاهش است عملا نمی توانند انتظار سود داشته باشند.

برخلاف بازار نقدی در معاملات آتی ، افراد می توانند هم در جهت افزایش قیمت و هم در جهت کاهش قیمت سود کسب کنند. یعنی وقتی قیمت افزایش می یابد افراد در قیمت پایین خرید خود را انجام داده و در قیمت بالاتر آن را به فروش می رسانند. از طرفی وقتی سرمایه گذاران پیش بینی می کنند که قیمت ها کاهش خواهد یافت، در قیمت بالاتر اقدام به پیش فروش سکه کرده و پس از کاهش قیمت ها اقدام به خرید همان تعداد سکه می کنند و از اختلاف بین فروش و خرید منفعت کسب می کنند.این سبب می شود که بدون توجه به شرایط اقتصادی شما بتوانید با تشخیص درست جهت بازار از حرکت قیمت ها در هر طرف کسب سود کنید.

وجه تضمین قرارداد آتی چیست؟

در قرارداد آتی به منظور اطمینان از انجام تعهدات، هر یک از طرفین معامله درصدی از ارزش قرارداد را به عنوان “وجه تضمین اولیه” نزد کارگزار سپرده گذاری می کنند که متناسب با تغییر ارزش قراردادهای آتی، حساب هر یک از طرفین تعدیل می شود. بر همین اساس مبلغ وجه تضمین اولیه متغیری است که بر اساس فرمول تسویه روزانه قراردادهای آتی در بورس کالا تعیین و اعلام می شود، بنابراین با کاهش قیمت ها، این مبلغ از حساب سپرده خریدار کسر و به حساب سپرده فروشنده افزوده می شود و بالعکس.

اساس تعیین قیمت معاملات بازار آتی چگونه است؟

قیمت قرارداد آتی یک کالا در بورس از طریق تعامل نیروهای عرضه و تقاضا در بازار طی یک جلسه معاملاتی بطور شفاف و آزاد تعیین می گردد.لازم به ذکر است که انتظارات مشتریان نسبت به شرایط کسب و کار در بازار، تغییرات قیمتی ،تعدیلات فصلی و … نیز علاوه بر عوامل عرضه و تقاضای بازار نقش مهمی را در تعیین قیمت ایفا می کنند.همچنین عوامل دیگری مثل شرایط تولید، عرضه محصولات جانبی، وجود محصول نهایی در بازار، در دسترس بودن نیروی کار، میزان موارد مصرف کالای موردنظر، حمل و نقل، نرخ بهره و هزینه فرصت و سرمایه مشتریان بازار نیز نقش مهمی را در تعیین قیمت های آتی ایفاء می کنند.

چه کالا هایی در بازار آتی معامله می شود؟

در حال حاضر در بورس کالای ایران محصولات کشاورزی زعفران و زیره به صورت قراردادهای آتی مورد معامله قرار می گیرند. اندازه هر قرارداد آتی زعفران 100 گرم و زیره 100 کیلوگرم است.به عبارتی با اخذ یک موقعیت در زعفران، 100 گرم و در زیره 100 کیلوگرم معامله کرد. بازه قیمتی معاملات روزانه در قراردادهای آتی محدود به (۵%±) قیمت تسویه روز معاملاتی قبل است و امکان ثبت سفارش با قیمتی بالاتر و پایین تر از این بازه وجود ندارد. قیمت تسویه، قیمتی است که روزانه پس از پایان جلسه معاملات توسط بورس به منظور به روزرسانی حساب ها محاسبه و اعلام می شود و سود و زیان معامله گران براساس آن سنجیده می شود .این قیمت مبنای معاملات روز بعد نیزمی باشد. طبق دستورالعمل بورس، برای اخذ کد معاملات آتی، لازم است دو حساب بانکی توسط متقاضی افتتاح شود. در واقع یکی از این دو حساب تحت عنوان حساب عملیاتی (در اختیار بورس) شناخته می شود و حساب دیگر حساب مکمل مشتری است. زمان برداشت وجه از حساب در اختیار، مبلغ مورد نظرمشتری به حساب مکمل معرفی و تائید شده، واریز می گردد.

پایگاه خبری ساعدنیوز را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید.

دیدگاه ها
  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
مراسم سلام عید نوروز و اهداء سکه توسط فرح پهلوی به همسران مقامات دولتی +عکس/ ولخرجی زن تازه به دوران رسیده زمانی که مردم غرق در فقر و بدبختی بودند! (383 نظر) میزبانی حسن روحانی از سیاستمداران و اقوام در مراسم عید دیدنی در منزل زیبا و ایرانی پسندش+ عکس/ چه مبلمانی، چه فرش هایی، از همه مهمتر چه خونه دلبازی😍 (379 نظر) خلاقیت خنده دار یک ایرانی برای گرم کردن آب حماسه ساز شد/ خسته نباشی هم وطن+ عکس (251 نظر) تلاوت زیبا و دلنشین سوره شمس توسط رهبر معظم انقلاب+ویدئو (240 نظر) صبحانه مفصل و رنگارنگ دو نفره رضا گلزار و آیسان خانوم+عکس/از خاویار گرفته تا آواکادو و انار وحشی... (195 نظر) تصویری از عیادت نجم الدین شریعتی، مجری برنامه سمت خدا از رهبر معظم انقلاب و استقبال گرم ایشان (189 نظر) روایتی از هواپیمایی که برای آوردن یک روبان عروسی برای فرح پهلوی از تهران به پاریس رفت! (174 نظر) سوژه شدن موجودی حساب هوش پران مشتری مغازه آجیل فروشی+عکس/ تا حالا این همه عدد رو کنار هم ندیده بودم که امروز دیدم🙄 (166 نظر) رونمایی منوچهر هادی از خواهر و شوهر خواهر پزشکش+ عکس/ به قولی مخ خانواده ایشون هستن که پسرش هم دکتره (152 نظر) خلاقیت منحصر به فرد پسر مشهدی با ساخت تریلی حماسه آفرید/ هیلتر هم مغز اینو نداشت!+عکس (145 نظر) دو پادشاه یکی از ایران (ناصرالدین شاه) و دیگری از ژاپن (میجی) در یک زمان به اروپا رفتند/ تفاوت ها را بنگرید (137 نظر) مراسم تولد جگرسوز آزاده نامداری در خانه ابدی اش و گریه های دلخراش همسر و پدرش/ روحت شاد+ عکس (128 نظر) حضور علی دایی در رستوران شیک فریبا نادری به صرف افطار+عکس/ ذوق و خوشحالی خانم بازیگر از حضور شهریار ایران در رستورانش (127 نظر) خواهر یکتا ناصر سکوتش را شکست (125 نظر) خنده های رهبر معظم انقلاب به اشعار شاعر طنزپرداز با موضوع آقازاده+ویدئو/ ای صورت و سیرت تو مطلوب، به‌به به‌به به این ژن خوب (118 نظر)
دیگران می‌خوانند   
آمار تلفات حمله اسرائیل به حلب سوریه + جزئیات دیزاین شیک کیک حامد سلطانی مجری برنامه سال تحویل با یک عکس عاشقانه برای سالگرد ازدواجشان+عکس بارش باران و کاهش دمای برخی استانها گام های استوار دولت در مسیر «جهش تولید»؛ غول‌های صنعت به میدان بازگشتند (عکس) ابتکار خنده دار جوان ایرانی در پیوند موفقیت آمیز درب بازکن نوشابه به در ماشین/ سلطان مدیریت بحران😂👌 پرهیز از تخریب در انتخابات، همواره مورد تاکید رهبری بوده است عزای خانواده شیرازی به جشن تبدیل شد + جزئیات (عکس) خلاقیت خنده دار یک ایرانی در نصب شیر آب روشویی به پراید/ لامصب از مغزش بهینه استفاده کرده😂 انتشار اولین عکس از رهبر معظم انقلاب با لباس محلی سیستان و بلوچستان 10 آقازاده ای که تاکنون پای میز محاکمه رفته اند / اجرای عدالت حتی برای فرزندان هاشمی رفسنجانی، آیت الله جنتی و .... علی دایی 4 برادر خوش تیپ و عجیب‌تر از خود دارد؛ افسانه 5 برادران خانواده شهریار خانه تاریخی حیرت انگیز در گود چهک شهر بهبهان + تصاویر توصیه به استعفای سفیر ایران در باکو به خاطر مصاحبه با یک خبرنگار با پوشش زننده از سوی رسانه اصولگرا پاسخ جالب رهبر انقلاب به طلبه‌ای که از ایشان افطاری می‌خواست +فیلم/ما کجاییم در این بحر تفکّر ... پاداش 4 میلیارد تومانی برای بچه‌دار شدن خبرساز شد عکس عجیب ماشین آتش‌نشانی 90 سال پیش! (ویدئو) عجیب ترین و خاص ترین بستنی ایران/ خلاقیت بستنی فروش تهرانی مثل بمب صدا کرد (ویدئو) مدل عجیب و غریب فنجان فضایی برای نوشیدن چای در فضا استوری مشترک ترلان پروانه و شروین حاجی پور با یک نوزاد بامزه +عکس (ویدئو) ترکیب هنر و علم ریاضیات مساوی می‌شود با خلق اثری بی‌نظیر از تصویر مریم میرزاخانی/ کاش هنرمندش رو هم نشون میداد دعای زیبای محیا مهمان برنامه محفل برای امام زمان (عج) + فیلم حواشی داغ امروز جمعه 10 فروردین 1403 / یادگاری عجیب علیرضا جهانبخش برای دختر هلندی! خلاقیت بی نظیر بستنی فروش تبریزی، با نوشته جالب روی شیشه مغازه اش حماسه آفرین شد/ آدم حَظ میکنه از این درک و فهم بالا تصاویری از جسدی 800 ساله که قبل مرگش بسیار ترسیده بوده!/ رنج‌های انسان جایی در تاریخ ثبت میشوند؟ سفره هفت سین فوق العاده ساده و بدون تجملات خانه کریم باقری+ عکس/ واقعا زیبایی در سادگی یعنی همین کیک تولد متفاوت نرگس محمدی در کانادا و حضور فریبا نادری، پری سیمای سریال ستایش در تولدش +عکس سکانس خنده دار ذهن منحرف یوسف تیموری درباره فیلمنامه محیا دهقانی/ همه از شدت خنده منفجر شدن+ویدیو حضور مهران مدیری، رامبد جوان و المیرا شریفی مقدم در یک ضیافت افطاری مشترک/ یک میز با غذاهای ساده و رنگارنگ+عکس (ویدئو) ستاره فوتبال آسیا امام جماعت شد! شام عاشقانه رامید جوان و همسرش نگار جواهریان در یک جگرکی/ چقدر این زوج خاکی و خاص هستن+عکس (تصاویر) تغییر چهره و تیپ «جمیله» همسر تقی معمولی در سریال پایتخت بعد 5 سال فال انبیاء روزانه جمعه 10 فروردین ماه 1403 عکس جنجالی با استایل بهاری مرجانه گلچین/ فخر فروشی مرجانه گلچین با طلا و جواهراتش ! (عکس) نمایی دیده نشده و خاص از دکوراسیون داخلی و نوروزی خانه ملیکا شریفی نیا/دکور شاد و رنگی رنگی! عکس عاشقانه امیر علی نبویان و همسرش بهار نوروزپور با دسته گل زیبا و بهاری/ جذاب ترین زوج تلویزیون ! جلوه‌گری فرح دیبا با چادر توری در حرم امام رضا/اقدامات ریاکارانه برای بهره برداری سیاسی از دین! (عکس) عکس لو رفته و متفاوت از نرگس محمدی بازیگر سریال ستایش و خواهر پژمان جمشیدی در کانادا/خوش گذرانی خانم ها کنار آبشار نیاگارا! کتابخانه شخصی دلنشین و مملو از کتاب سید حسن خمینی در خانه‌اش با رونمایی از قاب عکس رهبری و دخترشان+عکس/ محبوب‌ترین بخش منزل نوه امام (عکس) منوی غذای مفصل کافه هنر شهاب حسینی، قباد سریال شهرزاد در لواسان/ از کیک شکلاتی گرفته تا آیس آمریکانو... استعداد و هوش بالای خانمهای شرکت کننده در مسابقه حامد آهنگی و عصبانیت بانمک او از نباختنشون+ویدئو
تیتر امروز   
آمار تلفات حمله اسرائیل به حلب سوریه + جزئیات بارش باران و کاهش دمای برخی استانها گام های استوار دولت در مسیر «جهش تولید»؛ غول‌های صنعت به میدان بازگشتند پرهیز از تخریب در انتخابات، همواره مورد تاکید رهبری بوده است عزای خانواده شیرازی به جشن تبدیل شد + جزئیات 10 آقازاده ای که تاکنون پای میز محاکمه رفته اند / اجرای عدالت حتی برای فرزندان هاشمی رفسنجانی، آیت الله جنتی و .... علی دایی 4 برادر خوش تیپ و عجیب‌تر از خود دارد؛ افسانه 5 برادران خانواده شهریار توصیه به استعفای سفیر ایران در باکو به خاطر مصاحبه با یک خبرنگار با پوشش زننده از سوی رسانه اصولگرا پاداش 4 میلیارد تومانی برای بچه‌دار شدن خبرساز شد حواشی داغ امروز جمعه 10 فروردین 1403 / یادگاری عجیب علیرضا جهانبخش برای دختر هلندی! جلوه‌گری فرح دیبا با چادر توری در حرم امام رضا/اقدامات ریاکارانه برای بهره برداری سیاسی از دین! 12 دروغ شاخداری که پدر و مادرها در بچگی به ما گفتند / خیلی از باورهای کودکیمان حقیقت ندارد و باید با واقعیت رو به رو شد اگر این 10 رفتار را در اولین قرارتان دیدید پا به فرار بگذارید / اگر طرف مقابل این رفتارها را داشت بدون فرد مناسبی برای ازدواج نیست جزئیات مسمومیت شدید یک جوان در پی بلعیدن مواد مخدر علی دایی: زندگی مرفه حق من است، اما پنت هاوس ندارم