بازار سنندج بازاری بزرگ در مرکز شهر سنندج است. این بازار قدمتی تاریخی دارد. نقشهٔ بازار سنندج به شکل مستطیل بزرگ بوده‌است و برخلاف تمام بازارهای ایرانی که به صورت خطی شکل گرفته‌اند، این بازار با الهام از پیرامون میدان نقش جهان اصفهان با شکل مستطیل ساخته شده‌است. در وسطاین مستطیل سراهای مختلفی قرار گرفته‌است. متأسفانه بازار بر اثر احداث خیابان انقلاب به دو بخش مجزا تقسیم شده است و اکنون بخشی از آن «آصف» و بخشی را سنندجی می‌نامند و از بازار سنندج فقط سه دروازهٔ قدیمی باقی مانده است.با وجود مراکز خرید جدید، این بازار همچنان موقعیت و ارزش خود را از لحاظ تجاری حفظ کرده است.بازار قدیمیِ شهر سنندج در سال 1375 توسط سازمان میراث فرهنگی با شمارهٔ 1775 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
ازارهای سنتی و قدیمی ایرانی بخش جدایی ناپذیری از تاریخ هر شهر و دیاری است. اغلب این بازارها از شکل و شمایل یکسانی برخوردارند اما معماری برخی بازارها نیز متفاوت است. یکی از این بازارهای تاریخی که در مرکز استان کردستان قرار گرفته است بازار تاریخی شهر سنندج است. بازاری زیبا و بزرگ که بر خلاف اغلب بازارهای ایرانی و سنتی از الگویی خطی برخوردار نست بلکه پلان آن به شکل مستطیل است. این پلان مستطیل شکل برگرفته از طرح میدان نقش جهان اصفهان در عهد صفوی است. بازار بزرگ و سرپوشیده است و هنوز هم تمامی حجرهها، راستهها و دالان های آن پر از انبوه فروشندگان و خریدارانی است که حتی از شهرها و روستاهای اطراف خود را به این بازار می رسانند.
ساخت این بازار در عهد شاه صفی و به هنگام حکومت سلیمان خان اردلان در سال 1046 هجری شمسی صورت گرفته است. اردلان نام طایفه ای بزرگ و یکی از حکومت های قدرتمند کردتبار در ایران بود که تا سال ها حکومت مناطق کردنشین را زیر نظر حکومت مرکزی برعهده داشت. اردلان در واقع محدوده ای خاص بر روی نقشه بود و به مرکز کردستان آن روزها اطلاق میشد. مرکز حکومت اردلان ها نیز شهر سنندج امروزی است که سنه دژ نامیده میشد. بسیاری از آثار تاریخی برجای مانده در شهر سنندج یادگار حکومت اردلان ها است که یکی از آن ها بازار بزرگ سنندج است. در زمان شاه صفی و با انتخاب سلمان خان اردلان به عنوان حاکم منطقه بناهای متعددی همانند این بازار در شهر سندج ساخته شد تا به مرکز حکومتی درخور مبدل شود.
بازار سنندج به عنوان یکی از بازارهای سرپوشیده در مرکز شهر سنندج شامل آجرهایی است که نشان دهنده قدمت زیاد این بازار است، با توجه به اطلاعات موجود، زمان ساخت این بازار به زمان شاه صفی و هنگام حکومت سلیمان خان اردلان در سال 1046 برمی گردد.
اردلان نام طایفه بزرگ کردتبار در ایران بوده است که سال ها حکومت کرده اند. مرکز حکومت اردلان نیز شهر سنندج امروزی است و در زمان های قدیم این شهر سنه دژ نام داشت، خیلی از آثار تاریخی شهر سنندج به یادگار مانده از حکومت اردلان است که اکنون به عنوان جاذبه تاریخی از آن بناها یاد می شود. بعضی از عطاری ها در این بازار هنوز هم همانند 140 سال پیش اداره می‌شوند و حال و هوای قدیم را حفظ کرده اند.
این بازار از سنگ، خشت و آجر در مرکز شهر سنندج ساخته شده است. هنگامی که داخل بازار سنندج بروید، همانند بازار سنتی اصفهان از بالا شبیه به یک مستطیل بزرگ است و تونل خطی ندارد، فقط گویی داخل یک مستطیل بزرگ با دروازه های متعدد قدم بر می دارید. در زمان های قدیم این بازار چهار دروازه داشته، اما امروزه فقط سه دروازه باقی مانده است. طراحی بازار سنندج مستطیل وار همراه با طاق هایی به عنوان سقف و بالا پوش مغازه ها است.
بر روی سقف بازار نیز گنبدهای متعددی دیده می شود. این بازار شامل 30 راسته و280 حجره تاریخی است که در طی تاریخ حدودا 400 غرفه نیز در بخش‌های جانبی این بازار ساخته شده اند. در زمان پهلوی با ساخت خیابان انقلاب در این منطقه، بازار به دو بخش آصف و سنندجی در جنوب و شمال تقسیم شد. حتی چندین سرای بزرگ این بازار در جریان احداث خیابان انقلاب از بین رفت، اما مابقی بازار با قدرت و صلابت بر جای خود باقیست و به عنوان مرکز مورد علاقه گردشگران شناخته شده است، حتی در سال 1375 هجری شمسی در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
برای دسترسی به این بازار که در مرکز شهر و در ضلع شرقی میدان انقلاب یعنی در دو طرف خیابان انقلاب (بهارمست، سیروس سابق) واقع شده است. به راحتی از طریق اتوبوس، تاکسی خطی، دربست و اینترنتی از هر نقطه شهر به راحتی به خیابان فردوسی بروید و در خیابان فردوسی سردر بزرگ و ورودی های بازار را خواهید دید. توجه داشته باشید که نزدیک ترین ایستگاه اتوبوس به بازار، ایستگاه ناصر خسرو است.
با توجه به این که شهر سنندج در میان رشته کوه های البرز قرار گرفته شامل آب و هوای مطلوبی است، سنندج با جاذبه های تاریخی و طبیعی زیاد خود در ایران شهرت دارد؛ حال بازار سنندج به تنهایی جاذبه بی نظیری است، علاوه بر مراکز خرید و مغازه ها خود بازار حال و هوای خاصی دارد. از آنجایی که این بازار سرپوشیده است، بنابراین تمام فصول برای بازدید از آن مناسب است. اما با این حال بهار و تابستان بهترین زمان بازدید از این بازار گفته می شود، زیرا گیاهان دارویی و خوراکی معروف کردستان از اواخر فرودین تا اواسط خرداد رشد می کنند و بهترین زمان خرید گیاهان در بازه زمانی بهار و تابستان است.
بازار سنندج بازاری سنتی است که در سال 1046 هجری قمری و همزمان با انتخاب شهر سنندج به‌عنوان مرکز حکومت اردلان‌ها ساخته شد. این بازار در دو سوی خیابان انقلاب سنندج قرار گرفته است و از مقاصد خرید و جاذبه های گردشگری سنندج به شمار می‌رود. علاوه بر دوستداران خرید، این بازار برای علاقه‌مندان به بناهای تاریخی نیز جذاب خواهد بود. بازار سنندج که یادگاری از دوران صفویه است، به دستور شاه صفی بنا شد و شکل مستطیلی ان یادآور میدان نقش جهان اصفهان است. با توجه به ارزش تاریخی و معماری، بازار سنندج با شماره 1775 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
