بازگشت سوریه به آغوش جهان عرب یا بازگشت عربستان به آغوش جهان اسلام؟ 

به گزارش پایگاه خبری-تحلیلی ساعدنیوز، دکتر سید جعفر قنادباشی تحلیلگر مسائل غرب آسیا در گفتگوئی اختصاصی با خبرنگار ساعدنیوز و در واکنش به سفر خبرساز بن فرحان وزیر امور خارجه دولت پادشاهی عربستان سعودی به سوریه و دیدار مهم او با بشار اسد گفت: هرچند یک سلسله مانورهای تبلیغاتی و دیپلماتیک چند هفته اخیر مقامات ریاض، تصور دیگری را از رفت و آمدهای دیپلماتیک آنها در اذهان ایجاد کرده اما واقعیت آنست این سفر نمایانگر شکست سیاست های خصمانه دولت عربستان در قبال سوریه در 12 سال گذشته است. در واقع، تلاش عربستان برای عادی سازی روابط با دمشق ، ریشه در تجدید نظرهایی دارد که مقامات ریاض به دنبال شکست های پی درپی در میدان نبرد با مقاومت، در سیاست خارجی خود اعمال کرده اند. به عبارت دیگر عربستان گرفتار آمده در یک بن بست خود ساخته و ناشی از فرمانبری های خفت بار از غرب، راهی جز تغییر مواضع در قبال محور مقاومت اعم از ایران، سوریه و حماس نداشت و ناگزیر بود تا برای تثبیت پایه های لرزان حکومت سعودی از مسیر گذشته خود باز گردد.

قنادباشی با اشاره به اهمیت تغییر سیاست های منطقه ای عربستان در بازگشت سوریه به آغوش جهان عرب و حتی احتمال بازگشت این کشور به اتحادیه عرب تصریح کرد: دیدار آقای بن فرحان با بشار اسد به نوعی ادامه دیدارها و گفتگوهای چند سال اخیر در جهان عرب و در عرصه دیپلماسی است. مقامات دیگر کشورهای عربی در این مدت رفت و آمدهای مکرری به سوریه جهت جلب موافقت این کشور به بازگشت به اتحادیه عرب داشتند؛ روندی که امروز با تجدید نظر کلی عربستان در سیاست های منطقه ای اش،شتاب فوق العاده ای گرفته و مقدمه سفر وزیر خارجه سعودی ها به دمشق را به سرعت و با فوریت فراهم کرده است.

این تحلیلگر مسائل بین الملل برخی از تحلیل های ارائه شده در روزهای اخیر درباره تحولات خاورمیانه را نادرست ارزیابی کرده و افزود: بعضی چنین ادعا می کنند که عادی سازی روابط عربستان با ایران، یمن و سوریه نشان از عدول ریاض از همکاری های خود با ایالات متحده آمریکا و چرخش به سمت چین و روسیه است در حالی که این واقعاً درست نیست. عربستان سعودی در پی اتخاذ سیاست های خصمانه علیه محور مقاومت به رهبری ایران ، تزلزل شدیدی را در پایه های حکومتی اش تجربه کرد و حتی آمریکایی ها هم به این موضوع پی برده بودند و به همین دلیل به عربستان چراغ سبز نشان دادند تا از این بن بست بازگردد و از سقوط نجات پیدا کند. بنابراین، تحولات جاری همگی بدون آگاهی و هماهنگی آمریکا رخ نداده است.

این استاد روابط بین الملل با اشاره به شکست مفتضحانه عربستان سعودی و ائتلاف عربی در جنگ یمن تأکید کرد: تحرکات دیپلماتیک چشمگیر عربستان در واقع از یک وجه تلاشی است برای مدیریت شکست در جنگ یمن. چرا که بنا به قاعده، ارتش های شکست خورده می توانند تحولاتی غیرقابل انتظار را رقم بزنند. سران سعودی تلاش کردند با تحرکات دیپلماتیک به نوعی این خطرات را خنثی کنند. به یک معنا، آنها می خواهند به نحوی آبرومندانه از جبهه یمن بیرون بیایند چرا که تلاش هشت ساله آنها به جایی نرسید همان طور که تلاش 12 ساله آنها برای حصر سوریه و سقوط دولت بشار اسد نتوانست به جایی برسد.

سفیر اسبق ایران در لیبی با هشدار به جبهه مقاومت افزود: این که سران مقاومت و حماس به عربستان سفر می کنند، می تواند در بردارنده زیان هایی بالقوه برای آرمان فلسطین باشد . به نظر من، یکی از دلایل تحولات اخیر و تلاش عربستان برای عادی سازی، پنهان کرد شکست های عربستان و کم رنگ کردن توان و قدرت مقاومت در مقابله با جبهه سعودی-آمریکایی-عبری است. مثل این که یک تیم شکست خورده در یک مسابقه فوتبال ، بلافاصله در پایان بازی، لباس تیم مقابل را بپوشد و بدینوسیله بکوشد تا خود را در پیروزی تبم مقابل سهیم بداند.

قنادباشی در پایان با اشاره به تلاش سعودی ها در راستای همراهی بیشتر افکار عمومی با آنها گفت: ایران و جبهه مقاومت در جهان اسلام دارای یک پایگاه قوی و مردمی است. افکار عمومی کشورهای مسلمان با آرمان فلسطین است و هر کشوری که در برابر این آرمان صف آرایی کند، محکوم به شکست است. عربستان سعودی در تلاش است تا با نزدیکی به ایران خودش را مخالف اسرائیل نشان دهد و از این بُعد، افکار عمومی را به سمت خودش مایل کند. اردوغان زمانی این خط را با جدیت دنبال می کرد و خودش را در افکار عمومی مطرح کرده بود اما در نهایت چهره خودش را آشکار کرد. از سوی دیگر، یکی دیگر از اهداف عربستان برای بازگشت به سوریه، کنترل رشد اخوانیسم در این کشور است. آنها نمی خواهند این جریان اسلامی پایگاه قوی ای در کشورهای مسلمان داشته باشد.