با افزایش رشد و پیشرفت استارتاپ ها در کشور، شاید شما هم جزو افرادی باشید که در فکر اقدام برای راه اندازی یک استارتاپ باشید. تا به حال شده برای راه اندازی و یا رشد کسب و کار خودتان ایده مناسب و انگیزه کافی داشته باشید اما به خاطر عدم شناخت دقیق و مناسب از محیط کار و نداشتن دانش لازم موفق به اجرای کسب و کار خود نشده باشید؟ در این شرایط است که شتاب دهنده به کمک شما می آید. اما چطور؟ برای پاسخ دادن به این پرسش نیاز است ابتدا تعریف مختصری از شتاب دهنده داشته باشیم. در این مطب به موارد زیر خواهیم پرداخت: شتاب دهنده چیست؟ خدمات شتاب دهنده و بررسی لیست شتاب دهنده های کشور. تا انتهای مطلب همراه ما باشید تا به بررسی لیست بهترین شتاب دهنده های ایران بپردازیم و خدماتی که هریک ارائه می دهند را باهم بررسی کنیم.
شتاب دهنده چیست؟
شتاب دهنده، مرکزی است که امکان رشد سریع و صحیح شرکت های استارت آپی را مهیا می سازد. سال 2005، یک مجموعه با عملکردی تقریبا متفاوت با انکوباتورهای سنتی شکل گرفت. این مجموعه که (Y Combinator) نام داشت، برخلاف مراکز رشد سنتی، فقط در بازه زمانی مشخص و کوتاهی به استارت آپ ها خدمات ارائه می کرد.عملکرد این مجموعه به این صورت بود که چند استارت آپ به صورت همزمان وارد این مرکز می شدند و خدمات دریافت می کردند و پس از گذشت چند ماه، از آن خارج می شدند.این در حالی بود که مراکز رشد از نظر دوره زمانی ارائه خدمات به استارت آپ ها بسیار منعطف بودند.با توجه به تفاوت های اساسی میان مجموعه وای کامبینیتر و انکوباتروهای معمول، این ساختار جدید را شتاب دهنده استارت آپی یا به صورت خلاصه شتاب دهنده نامگذاری کردند. به این ترتیب وای کامبینیتر، نخستین شتاب دهنده استارت آپی جهان لقب گرفت.واژه “شتاب دهنده ” یا به طور مشخص شتاب دهنده استارت آپ، امروزه به اصطلاحی آشنا و همه گیر در فضای کسب و کار تبدیل شده است. در حال حاضر تعداد زیادی از کشورها که جهت تقویت اقتصاد مبتنی بر فناوری که در کشور ما به اسم اقتصاد دانش بنیان شناخته شده است، به مساله تجاری سازی اختراعات و نوآوری ها می پردازند، توجه روزافزون به این مراکز شتاب دهنده ها در سراسر جهان نشان از یک تغییر ساختار در اقتصاد جهانی دارد.
بصورت خلاصه می توان گفت شتاب دهنده، مرکزی است که امکان رشد سریع و صحیح شرکت های استارتآپی را مهیا می سازد. از آنجایی که تعداد قابل توجهی از صاحبان ایده ها و نوآوری ها از توانایی و قدرت مالی کافی و یا دانش و شبکه بازاریابی کافی برای توسعه کسب و کار خود برخوردار نیستند، شتاب دهنده مجموعه ای کامل از خدمات مورد نیاز برای رشد یک کسب و کار نوپا را نظیر منابع مالی، انواع مشاوره، فناوری ها و تجهیزات مختلف و همچنین فضایی را جهت استقرار شرکت نوپا در یک بازه زمانی تقریبا کوتاه در اختیار استارت آپ های نوپا قرار می دهد. در حقیقت اصلی ترین رسالت شتاب دهنده، تقویت یک استارت آپ (شرکت نوپا) و تبدیل کردن آن به شرکتی است که بعد از خروج از حمایت شتاب دهنده بتواند به تنهایی در بازار رقابت نموده و رشد کند.در ایران هم از چند سال پیش با رشد نقش شرکت های دانش بنیان در ساختار کسب و کار کشور، و همچنین توجه بسیاری از نهادها و تصمیم گیران به کسب و کارهای نوپا، تقریبا تمامی سازمان های خصوصی و دولتی فعالیتی را در زمینه کسب و کارهای نوپا و دانش بنیان آغاز کرده اند. بسیاری از شرکت ها و نهادهای سرمایه گذاری در حوزه کسب و کارهای نوپا و استارت آپ ها به نوعی یک شتاب دهنده به حساب می آیند. این مجموعه ها و سایر شرکت ها و موسسات فعال در این بخش در حال حاضر با جذب و پرورش ایده های ناب و نوآور و فناور در راستای تبدیل شدن این طرح ها به شرکت های موفق فعالیت قابل توجهی دارند.
روش کار شتاب دهنده ها
چالش های رفتاری، مالی، فکری، بازارشناسی و شناسایی درست هدف از برجسته ترین مشکلاتی هستند که کسب وکارهای نوپا با آنها روبرو می شوند. این چالش ها قابل برطرف شدن هستند ولی در بیشتر موارد سبب میشوند استارتاپ ها با شکست روبرو شوند. بیشترین دلیل تأثیر چالش های موجود در شکست سریع استارتاپ ها عدم تجربه ی کافی و نبود حمایت کننده است.هر چند برخی از افراد فکر می کنند عدم حمایت مالی می تواند مشکل بزرگی برای یک استارتاپ باشد اما تجربه این را نشان داده است که هر چند مشکلات مالی جرقه ای برای آغاز پروژه شکست استارتاپ ها است ولی مشکل عمده عدم حمایت و تجربه در زمینه های فکری، بازارشناسی، پیداکردن هدف و مواردی از این دست است. حالا که با شتاب دهنده ها و خدماتی که ارائه می کنند آشنا شدیم، به بررسی چند مورد از لیست شتابدهنده های ایرانی و خدماتی که هریک به طور تخصصی ارائه می دهند می پردازیم:
۱. وینوهاب
وینوهاب یکی از شتاب دهنده های عمومی فارسی زبان است که در سال ۱۳۹۸ فعالیت خود را شروع کرده است. این شتاب دهنده توانسته بستری مناسب برای آموزش، جذب سرمایه، منتورینگ، هدایت و همراهی کسب و کارهای نوپا فراهم کند. کارآفرینان در هر زمینه، در مکان های مختلف، با هر مدل تجاری یا در هر مرحله ای از کارآفرینی می توانند از خدمات این شتاب دهنده استفاده کنند. وینوهاب به کارآفرینان کمک می کند کسب وکارشان را پرورش دهند و وارد بازار داخلی و خارجی شوند. آنها با استفاده از این شتاب دهنده می توانند مشکلات احتمالی را رفع کنند و وارد مرحله جذب سرمایه شوند. دو برنامه حمایتی وینوهاب شامل پیش شتاب دهی و دوران شتاب دهی است. برنامه پیش شتاب دهی مخصوص کارآفرینان خلاق برای عملیاتی کردن ایده های آنها و برنامه دوران شتاب دهی برای شناسایی مشکل و ارائه راه حل مناسب است. مسیر ارائه خدمات در وینوهاب به ترتیب عبارت است از:
- آغاز پیش شتاب دهی؛
- ارائه کمینه محصول پذیرفتنی؛
- تزریق سرمایه پیش بذری؛
- ورود به شتاب دهنده؛
- ارائه به سرمایه گذار؛
- جذب سرمایه گذار؛
- خروج.
۲. دیموند
دیموند شتاب دهنده ای عمومی است که در سال ۱۳۹۴ تأسیس شده است و در تهران، دانشگاه شیراز، بنیاد ملی نخبگان تبریز، دانشگاه صنعتی اصفهان و مرکز نوآوری خلیج فارس بوشهر شعبه دارد. این شتاب دهنده خدمات مختلفی را در زمینه آموزش، منتورشیپ، زیرساخت و ایجاد فضای کار اشتراکی ارائه می دهد. برنامه های این شتاب دهنده نیز شامل دوره پیش شتاب دهی و دوران شتاب دهی است. دیموند در زمینه های مختلف مانند خدمات خانگی، آموزش، تولید محتوا، خدمات آی تی (IT)، خرده فروشی، فرهنگ و هنر، رسانه و تبلیغات، سلامت، شهر هوشمند، غذا و کشاورزی با کارآفرینان همکاری می کند. مسیر ۹ماهه ارائه خدمات در شتاب دهنده دیموند عبارت است از:
- ثبت نام؛
- کمپ پیش شتاب دهی؛
- توسعه محصول؛
- شتاب دهی؛
- جذب سرمایه؛
- خروج.
۳. ملاصدرا
از باسابقه ترین شتاب دهنده های کسب و کار در ایران هولدینگ ملاصدرا با ۳۸ سال سابقه است. یکی از خدمات آن شتاب دهی کسب وکارهای ایرانی است. کارشناسان خبره و حرفه ای این شرکت در زمینه های مختلف مانند ثبت شرکت، ثبت برند، طرح صنعتی، رتبه بندی، ایزو و استاندارد، اخذ جواز، کد اقتصادی و کسب و کار به کارآفرینان کمک می کنند. ملاصدرا خدمات بین المللی مانند ثبت شرکت، علامت تجاری، ثبت اختراع، ثبت تغییرات شرکت (مثل تغییر آدرس، موضوع فعالیت، تغییر نام، افزایش یا کاهش سرمایه، جابه جایی سمت های هیئت مدیریه و غیره)، پلمپ دفاتر و سرمایه گذاری بین المللی نیز دارد. هدف این مجموعه کمک به پیشرفت مشاغل و سودآوری بیشتر آنهاست. خدمات بین المللی هولدینگ ملاصدرا عبارت اند از:
- ثبت شرکت و برند در کانادا؛
- ثبت شرکت و برند در ترکیه؛
- ثبت شرکت و برند در آلمان؛
- ثبت شرکت و برند در اسپانیا؛
- ثبت شرکت و برند در روسیه؛
- ارائه خدمات ثبت شرکت و برند در سوئیس؛
- ارائه خدمات ثبت شرکت و برند در ارمنستان؛
- ارائه خدمات ثبت شرکت و برند در گرجستان.
۴. فردوسی
فردوسی یکی دیگر از شتاب دهنده های کسب و کار در ایران است که از بهار ۱۳۹۶ شروع به کار کرده است. فردوسی خدمات زیاد و متنوعی در زمینه پذیرش استارتاپ، توانمندسازی شرکت های دانش بنیان و جذب سرمایه گذار برای استارتاپ ها دارد. در میان شتاب دهنده های کسب و کار ایرانی، هدف اصلی این مجموعه تمرکز بر فناوری های نرم مانند محتوا و رسانه های نو، بازی و سرگرمی، خدمات شهری و گردشگری است. مسیر ارائه خدمات در شتاب دهنده فردوسی عبارت است از:
- پذیرش: ثبت اطلاعات تیم برای ارزیابی؛
- کشف: دوره ۲ ماهه برای ارتقای درک شما از کسب و کار خود؛
- شتاب: معرفی خود به مشتری و سنجش عملکرد در جهت به دست آوردن اطلاعات موردنیاز برای سرمایه گذاری؛
- روز برآیند: ارائه کسب و کار به سرمایه گذاران برای توسعه و رشد سریع تر.
۵. هاب (هوشمند اول بهشتی)
شتاب دهنده هاب فعالیت خود را با مشارکت دانشگاه شهید بهشتی و شرکت همراه اول از سال ۱۳۹۶ آغاز کرده است. این شرکت قصد دارد با استفاده از تجربیات و قابلیت های علمی و صنعتی این دو مرکز، کسب وکار دیجیتال را توسعه دهد. هاب در حوزه های حمل ونقل و گردشگری، خدمات مالی و بیمه، ارتباط و رسانه، تجارت الکترونیک، فناوری های نوآورانه، سلامت، آموزش، هوش مصنوعی و تولید بازی های موبایلی فعالیت می کند. اهداف این مرکز جذب، شناسایی و پرورش نخبه های حوزه دیجیتال، طراحی مدل کسب و کار ایده ها و محصولات توسعه داده شده، جهت دهی به کسب وکار و اتصال آنها به بازار کار و سودآوری است. اولویت شتاب دهنده هاب برای کارآفرینان حوزه ict و مبتنی بر فناوری جدید است. این مجموعه با تأمین منابع مالی، ایجاد بازار جدید، افزایش شبکه های ارتباطی و غیره باعث جذب سرمایه و موفقیت استارتاپ ها می شود.
۶. آدلان
شتاب دهنده آدلان در سال ۱۳۹۸ در جهت بسترسازی برای ایده های برتر، توسعه کسب وکار، رشد و تجاری سازی آنها شروع به کار کرد. خدمات این مرکز شامل آموزش و مشاوره تخصصی، منتورینگ، فضای کار اشتراکی، سرمایه گذاری، شبکه سازی، مرکز نوآوری و شتاب دهنده است. مسیر ارائه خدمات در شتاب دهنده آدلان عبارت اند از:
- ارائه درخواست؛
- ارزیابی اولیه؛
- ارائه اولیه ؛
- ورود تیم های برگزیده به آدلان؛
- توسعه محصول یا خدمت؛
- جذب سرمایه.
۷. صفاتک
صفاتک در سال ۱۳۹۹ تأسیس شد. این مجموعه تلاش می کند با کمک مشاوران خبره، محصولات و ایده های کارآفرینان و صاحبان ایده را توسعه دهد و تجاری سازی کند. خدمات این شتاب دهنده شامل فضای کار اشتراکی، پیش شتاب دهی، دوران شتاب دهی و استارتاپ استودیو است. هدف شتاب دهنده صفاتک دسترسی بهتر به بازار و منابع تأمین سرمایه، ایجاد ارتباط داخلی و بین المللی و فضای کار شاداب و پویاست.
- فضای کار اشتراکی: ایجاد فضای مناسب جهت هم فکری و فعالیت مشترک، پیداکردن افراد جدید تیم و تمرین کار گروهی؛
- پیش شتاب دهی: بررسی، فنی و اقتصادی کردن ایده، حمایت و پشتیبانی از آن؛
- شتاب دهی: ساخت، تولید و توسعه محصول؛
- استارتاپ استودیو: بررسی و تحلیل ایده، نمونه سازی محصول و ارائه به بازار کار.
۸. نوین ورک
از سال ۱۳۹۵ شتاب دهنده نوین ورک با هدف رشد، توسعه، تجاری سازی و افزایش درآمد شروع به فعالیت کرد. این شتاب دهنده در حوزه آی تی و فناوری مانند تولید بازی و سرگرمی، خدمات شهری و گردشگری و تولید محتوا فعالیت می کند. خدمات نوین ورک شامل تبلیغات ارزش افزوده، تبلیغات تلویزیونی و رادیویی، شبکه اجتماعی و اپلیکیشن ها و شتاب دهنده هاست. این مجموعه با همکاری شبکه های بزرگ از فعالان حوزه دیجیتال مارکتینگ، فراهم کردن بستر موردنیاز برای ارائه محتوا و مشاوره در راه اندازی سرویس به موفقیت کارآفرینان کمک می کند. مسیر ارائه خدمات در شتاب دهنده نوین ورک نیز شامل موارد زیر است:
- پذیرش؛
- کشف؛
- شتاب؛
- سرمایه گذاری.
۹. شناسا
شرکت پیشگامان امین سرمایه پاسارگاد (شناسا) در سال ۱۳۹۱ شروع به کار کرد. هدف این شتاب دهنده شناسایی، شکل دهی، تجاری سازی، سازمان دهی و راهبری کسب و کارهای نوپا، و همچنین رشد، توسعه و سودآوری آنهاست. عمده فعالیت این شرکت در زمینه سلامت، مدیریت منابع طبیعی، فناوری اطلاعات و ارتباطات، فرهنگ و هنر، فین تک، اد تک، کید تک، آموزشی و سبک زندگی است. این مجموعه به علت صداقت و امانت داری، وسیع و اثربخش بودن، داشتن دانش و تجربه و فراهم کردن فضایی امن برای شکوفایی کسب و کارها نظر بسیاری از کارآفرینان و صاحبان ایده را به خود جلب کرده است. مراحل ورود کارآفرینان به این سازمان شامل ۳ بخش است:
- پیش شتاب دهی: ورود استارتاپ های پذیرفته شده برای بهره مندی از خدمات آموزشی منتورشیپ و فضای کار؛
- شتاب دهی: دریافت سرمایه اولیه، فضای کار مناسب، منتورشیپ از مشاور حقوقی، منابع انسانی و مالی؛
- پساشتاب دهی: بهبود کسب وکار و جذب سرمایه.
۱۰. اینومکث
شتاب دهنده اینومکث فعالیت خود را از سال ۱۳۹۵ آغاز کرد و در سال ۱۳۹۹ در دانشگاه مکانیک تهران مستقر شد. این شتاب دهنده در حوزه های مختلفی مانند هوش مصنوعی، اینترنت اشیا (Iot)، سلامت و نانو پلیمر فعالیت می کند. مسیر ارائه خدمات در شتاب دهنده اینومکث به این صورت است:
- پذیرش؛
- ارزیابی و انتخاب؛
- پیش شتاب دهی (شامل گرفتن مجوز، ثبت شرکت، تیم سازی، فضای کار، تحقیقات بازار و غیره)؛
- شتاب دهی (شامل آموزش برای ورود به بازار کار و منتورینگ، حمایت مالی، شبکه سازی و غیره)؛
- استراتژی خروج؛
- پساشتاب دهی (شامل گسترش سهم بازار، توسعه کسب و کار، بازاریابی و استراتژی های فروش، افزایش طول عمر استارتاپ و غیره).
۱۱. آی تک
آی تک شتاب دهنده ای تخصصی در زمینه انرژی ( B2B، B2G و B2B2C متمرکز بر فناوری های Industry 4.0) است که فعالیت خود را از سال ۱۳۹۷ آغاز کرده است. اهداف این برنامه اعتبارسنجی مدل کسب وکار، شناسایی بهتر بازار، تدوین استراتژی های اصلی استارتاپ، آموزش اصول اولیه جذب سرمایه و تشکیل و تکمیل تیم است. خدمات این شتاب دهنده شامل ۴ بخش است:
- سرمایه اولیه: ارائه سرمایه اولیه امکانات و خدمات؛
- منتورینگ: استفاده از تجربیات مربیان و کارآفرینان برتر؛
- فضای کاری: برپایی فضایی پویا برای افزایش خلاقیت بهره وری و بازدهی تیم؛
- آموزش: برگزاری کارگاه ها و دوره های آموزش تخصصی بر مبنای الگوهای موفق داخلی و خارجی.
فرایند پذیرش در شتاب دهنده آی تک:
- ثبت نام اولیه و تکمیل فرم؛
- ارزیابی و سنجش عمومی ایده و تیم؛
- دعوت به مصاحبه حضوری؛
- پذیرش و ثبت نام نهایی؛
- آغاز دوره شکل دهی ۴هفته ای؛
- آغاز دوره شتاب دهی ۶ تا ۹ ماهه ؛
- ارائه محصول نهایی به سرمایه گذاران.
کارآفرینان در دنیای امروز نقش مهمی را ایفا می کنند. آنها با ایده های خلاق و تفکر نابشان باعث تغییر و رونق دنیای کسب وکار می شوند. این افراد خلاق به حامی و پشتیبانی به نام شتاب دهنده نیاز دارند. وجود شتاب دهنده های کسب و کار امری ضروری برای رشد و توسعه کسب و کارهای مدرن است. اقتصاد و فرهنگ دو رکن اساسی زیست بومی خلاق به شمار می روند. شتاب دهنده ها نیز با ایجاد کسب وکار، توانسته اند اقتصاد و فرهنگ جامعه را متحول کنند. هرقدر شتاب دهنده ها قوی تر عمل کنند، ایده ها و خلاقیت های بیشتری عملی می شوند و پیشرفت بیشتری در کسب وکارها صورت می گیرد.