چکیده ای از بیوگرافی محمد علی کلی
- نام کامل:به انگلیسی: Muhammad Ali) با نام قبلی کاسیوس مارسلوس کِلِی، جونیور (به انگلیسی: Cassius Marcellus Clay, Jr.) (در ایران مشهور به محمد علی کلِی)
- تاریخ تولد: ۱۷ ژانویهٔ ۱۹۴۲ (۲۷ دی ۱۳۲۰ شمسی ) لوییویل، کنتاکی
- محل زندگی: میشیگان
- ملیت: پرچم ایالات متحده آمریکا آمریکایی
- رشته ورزشی: بوکسور
- سال های فعالیت: ۲۹ اکتبر ۱۹۶۰-۱۱ دسامبر ۱۹۸۱
- دین: اسلام
- همسران: سونجی روی (۱۹۶۶–۱۹۶۴)
- بلیندا بوید (خلیله) (۱۹۷۷–۱۹۶۷)
- ورونیکا پورش (۱۹۸۶-)
- یولاندا (۲۰۱۶–۱۹۸۶)
- فرزندان :۷ دختر: لیلا علی، مریم، جمیله، راشده، هانا، میا، خلیله- ۲ پسر: محمد علی جونیور، اسد امین
- درگذشت : ۳ ژوئن ۲۰۱۶ میلادی (۷۴ سال) سکاتزدیل، آریزونا، ایالات متحده آمریکا
ابتدای زندگی محمد علی کلی
محمد علی در لویی ویل دوران کودکی خود را سپری کرد. پدرش تابلونویس بود.یک روز، وقتی دوازده ساله بود، به یک افسر پلیس گفت دوچرخه اش را دزدیده اند. گفت اگر دزد را پیدا کند حالش را جا می آورد. آن افسر، جو مارتین، در یک باشگاه محلی به بچه ها بوکس یاد می داد. به کاسیوس هم پیشنهاد داد اگر می خواهد با دزد دعوا کند اول بوکس یاد بگیرد. چیزی نگذشت که کاسیوس پا به رینگ گذاشت. این پسر بچه ۱۲ ساله به سرعت تحت فرامین مارتین در امر یادگیری بوکس پیشرفت کرد. تا زمانی که به دبیرستان رفت در کنتاکی موفق به کسب ۶ عنوان شد و با این موفقیت ها مسوولین مدرسه در عوض، نمرات ضعیف درسی اش را نادیده گرفتند و اجازه دادند تا او دانش آموخته شود.
آغاز زندگی ورزشی محمد علی کلی
در بازی های المپیک تابستانی ۱۹۶۰ رم او مدال طلای بوکس آماتور در رده سبکِ سنگین وزن را کسب کرد و سپس بعد از آن آموزش بوکس حرفه ای را زیر نظر آنجلو داندی ادامه داد و هم زمان در همان سال ها بود که عقاید مذهبی خود را بروز داد. ضمن اینکه نتایج دور از انتظار و خیره کننده او در مسابقات، و روحیه خستگی ناپذیرش موجب شده بود تا لقب مشت زن لویی ویل را از آن خود کند. در ۲۹ اکتبر ۱۹۶۰ در لوییس ویل، کاسیوس کلی در اولین مسابقه حرفه ای خود در ۶ راند توانست بر تونی هونساکر که رئیس پلیس فایتویل ویرجینیای شرقی بود پیروز شود. از سال ۱۹۶۰ تا ۱۹۶۳ این مبارزه گر جوان در ۱۵ مسابقه نفسگیر دیگر حریفانش را ناک اوت کرد. کسانی مثل تونی اسپرتی، جیم رابینسون، دانی فلیمن، داک سابدانگ، آلونزو جانسون، جرج لوگان، ویلی بسمانفو لامار کلارک که در دوره اوج خود بیش از ۴۰ پیروزی قاطعانه داشت. شاید هیجان انگیزترین و پر افتخارترین موفقیت کلی را در آن دوران پیروزی برابر سانی بنکس، آلخاندرو لاورانته و آرچی مور که سابقه ۲۰۰ پیروزی چشمگیر داشتند، باشد. اگرچه بنکس و لاورانته هر دو پس از این در مسابقات دیگر روی رینگ کشته شدند و کلی تنها مدعی عنوان قهرمانی برابر سانی لیستون شد. رویارویی با سانی لیستون رقابتی بود که همه بوکسورها با هراس از آن حرف می زدند و بوکسوری به سن و سال کم کلی نتوانسته بود او را تاکنون شکست دهد و این عنوان را کسب کند.
مبارزه کلی و لیستون
محمد علی کلی هدف بزرگ و انگیزهٔ خوبی داشت، اما لیستون هم از اعتماد به نفس بالایی برخوردار بود و برای هر مبارزه ای با شعار شناور مانند پروانه ،نیش مثل زنبور، به انگلیسی(Float like a butterfly,Sting like a bee) آماده! در راند نخستین سرعت بازی کلی موجب حیرت همگان شد، حتی لیستون نیز از این مسئله شگفت زده شد. قبل از مسابقه آرچی مور و سوگار ری رابینسون به محمد علی هشدار داده بودند که مراقب سر خود باشد چرا که سانی ضربات سهمگینی دارد، ضمن اینکه از وزن بالای خود در زیر فشار گذاشتن حریف استفاده می کرد. به همین دلیل محمد علی حسابی در راند اول شرایط را بررسی کرد و سعی می کرد به او فرصت ندهد.در همان ابتدای راند سوم به طرز آشکاری لیستون خستگی خود را بروز داد و کلی از این مسئله بیشترین سود را برد و با ضرباتی سنگین او را ضعیفتر هم کرد. در ثانیه های پایانی راند سوم با یکی از ضربات کلی زیر چشم سانی شکاف عمیقی خورد و همین خون ریزی نیروی او را بیش از پیش تحلیل داد. در راند چهارم لیستون با بهره جویی از خستگی محمد علی کمی خود را جمع و جور کرد، اما بوکسور جوان با استفاده از همین نیروی جوانی تا راند ششم خود را سرپا نگه داشت و منتظر پایان مسابقه بود که به ناگاه لیسون پس از چند ضربه از درد به خود پیچید و اعلام کرد که بازویش دررفته و از ادامه مسابقه بازماند و کلی با قدرت خود را «پادشاه جهان» نامید و با فریاد از همه خبرنگاران حاضر در ورزشگاه خواست که در وصف قدرت نمایی او مقاله های جذابی بنویسند! در یک رقابت نفس گیر و پراسترس او بالاخره قهرمان جهان شد. اما باید پس از آن قدرت و توانایی خود را به سایرین هم نشان می داد. در ماه نوامبر ۱۹۶۵ توانست قهرمان سابق دنیا فلوید پترسون را شکست دهد. در راند دوازدهم داور مسابقه به علت شرایط فیزیکی بد فلوید، بازی را متوقف کرد و کلی را برنده بازی اعلام نمود.
دفاع از عنوان قهرمانی محمد علی کلی
سال های ۱۹۶۶ و ۱۹۶۷ برای وی سال های پر مشغله ای بودند. چرا که او مجبور شد هفت بار از عنوان قهرمانی اش دفاع کند. هیچ یک از قهرمانان سابق دنیا در طول یکسال این کار را در چنین دفعاتی انجام نداده اند. در مارس ۱۹۶۶ در برابر یکی از سرسخت ترین حریفانش که یک بوکسور کانادایی به نام جرج چوالو بود در یکی از نفسگیرترین مبارزات به پیروزی رسید. چاوالو پیش از این در رده حرفه ای خود هرگز شکست نخورده بود. پس از این مسابقه او به انگلیس رفت تا با قهرمان های انگلیسی: براین لاندن و هنری کوپر که او را در یک بازی دوستانه در سال ۱۹۶۳ شکست داده بودند، دست و پنجه نرم کند. او هر دوی این ها را ناک اوت کرد و به آلمان رفت تا برابر کارل میلدنبرگر اولین آلمانی که برای عنوان ماکس اشملینگ می جنگید، به روی رینگ رود. این مسابقه به اعتراف خودش بسیار سخت و دشوار بود، اما در راند دوازدهم بالاخره میلدنبرگر را ناک اوت کرد. در نوامبر ۱۹۶۶ او باز به ایالات متحده برگشت تا «ویلیامز» را در هوستون شکست دهد! ویلیامز از آن دسته بوکسورهایی بود که دست طولایی در ناک اوت کردن حریف داشت، اما محمد علی به آسانی در راند سوم او را شکست داد.
تغییر نام و مذهب محمد علی کلی
افزون بر مسابقات بوکس سنگین وزن، کاسیوس کلی به دلایل دیگری نیز مطرح و معروف شد او در سال ۱۹۶۲ میلادی بعد از آشنایی با الیجا محمد، به اسلام روی آورد و نام خود را به «محمد» و نام خانوادگی اش را به «علی» تغییر داد. او همیشه تأکید داشت که تغییر نامش به «محمد علی»، یکی از مهم ترین اتفاقات در زندگی اش محسوب می شود و «کاسیوس کلی» را نام بردگی اش عنوان می کرد و برنمی تابید کسی به آن نام قبلی صدایش کند. محمد علی پیش از اولین مسابقه با لیستون هم با «جنبش امت اسلام»، آشنا بود. جنبشی که در دهه ۱۹۳۰ به رهبری الیجا محمد در دیترویت راه افتاده بود. سیاست امت اسلامی این بود که سیاهان هم باید جنبشی مشابه اما مجزا داشته باشند – به عکس مارتین لوتر کینگ که خواهان جنبشی فراگیر بود. اسطوره مسلمان بوکس دنیا در ژانویه ۲۰۱۵ به اظهارات ضد اسلامی کاندیدای اصلی جمهوری خواهان در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۶ آمریکا واکنش نشان داد. دونالد ترامپ، نامزد اصلی حزب جمهوری در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا گفته بود این کشور باید ورود مسلمانان به این کشور را ممنوع و شرایط زندگی آن ها در خاک آمریکا را محدود کند. محمد علی در بیانیه ای که NBC آن را منتشر کرد بدون آوردن نام ترامپ نوشت: «ما به عنوان مسلمان باید مقابل این آدم ها که می خواهند از اسلام برای رسیدن به هدف های مقطعی خودشان استفاده کنند بایستیم. این آدم ها، خیلی ها را از راه شناخت اسلام منحرف کرده اند. مسلمان های واقعی می دانند یا باید بدانند اسلام علیه هیچ کس نیست.»
محرومیت محمد علی کلی از مسابقات
در سال ۱۹۶۶ بود که وی از حضور در ارتش آمریکا برای جنگ ویتنام سر باز زد و اعلام کرد که هرگز به روی همنوعان ویتنامی خود آتش نمی گشاید، که همین مسئله مدت ها سر زبان ها بود و پس از آن حتی از حضور در رقابت های بوکس به مدت ۵ سال محروم شد و گواهینامه بوکسش نیز به حالت تعلیق درآمد، البته مدتی بعد این محکومیت به ۳ سال کاهش پیدا کرد. دادگاه محمد علی را به جرم فرار از خدمت زیر پرچم به پنج سال زندان محکوم کرده بود ولی با پرداخت مبلغ ضمانت به زندان نرفت. او دوران محرومیت را با شرکت در مجامع سیاسی، شرکت در برنامه های تلویزیونی و سخنرانی در دانشگاه ها سپری کرد. او در این مدت کمتر به تمرین بوکس می پرداخت.
محمد علی کلی پس از محرومیت
در سال ۱۹۷۰ پس از سپری کردن دوران محرومیت خود بار دیگر جواز بوکس خود را دریافت کرد، در نخستین مسابقه پس از بازگشت جری کواری را شکست داد اما به علت وقفه ای چند ساله در ورزش حرفه ای عنوان قهرمانی سال ۱۹۷۱ رادر مبارزه ای با جو فریزر در مدیسن اسکوئر گاردن از دست داد. در اکتبر سال ۱۹۷۴ محمد علی برای مسابقه با جورج فورمن -معروف به غرش در جنگل- راهی زئیر شد. این بار هم کارشناسان بختی برای علی قائل نبودند. بعضی گزارشگران بوکس حتی می گفتند رقابت با فورمن شکست ناپذیر ممکن است به قیمت جان علی تمام شود. علی هشت راند اول فقط دفاع می کرد. در حالی که جمعیت با تمام وجود حمایتش می کردند، عملاً به طناب دور رینگ چسبیده بود و ضربات رقیب جوان تر و تنومندتر را تحمل می کرد. اواخر راند هشتم ناگهان از لاک دفاعی بیرون آمد و با ضربه ای بی نقص – که بعدها قاب دیوار هزاران خانه شد – فورمن را از پا درآورد. محمد علی ۳۲ ساله قهرمانی سنگین وزن جهان را پس گرفته بود. پیش از او فقط یک بار کسی چنین کاری کرده بود.در سال ۱۹۷۵ محمد علی، فریزر را در مانیلِ فیلیپین شکست داد. این مسابقه یکی از جنجالی ترین مسابقات بوکس دنیا بود و پس از ۱۴ راند، ادی فاچ مربی فریزر مانع او از ادامه مسابقه شد و دست کلی به عنوان پیروز میدان بالا رفت. مجله رینگ این مبارزه را «مبارزه منتخب سال» نامید.در ۳۰ آوریل ۱۹۷۶ رو در روی جیمی یانگ قرار گرفت و بدترین مبارزه خود را انجام داد. وی هم اضافه وزن پیدا کرده بود و هم از آمادگی فیزیکی خوبی برخوردار نبود و به نظر می رسید رقیب خود را نیز چندان جدی نگرفته بود. عده بسیاری که در کنار رینگ قرار داشتند یانگ را مستحق پیروزی می دانستند و حتی مربی کلی هم او را بابت عملکرد ضعیفش سرزنش کرد. در ماه سپتامبر همان سال محمد علی برابر کن نورتون روی رینگ رفت و در استادیوم یانکی ها یکبار دیگر از مقام خود دفاع کرد. در سال ۱۹۷۸ بار دیگر عنوان قهرمانی را که در اوایل همان سال ۱۹۷۸ از دست داده بود با غلبه بر لئون اسپینکس که تنها ۸ بازی حرفه ای داشت به دست آورد و برای سومین بار قهرمان سنگین وزن دنیا لقب گرفت.
اعلام بازنشستگی محمد علی کلی
در ۲۷ ژوئن ۱۹۷۹ محمد علی اعلام بازنشستگی کرد و با دنیای پر هیجان رینگ و بوکس خداحافظی نمود. اگرچه در طی دو سال پس از آن مسابقاتی هم انجام داد ولی در آخرین مسابقه خود برابر ترور بربیک که ۱۲ سال از او جوان تر بود شکست خورد و پس از این شکست در سال ۱۹۸۱ با رکورد ۵۶ پیروزی، ۳۷ ناک اوت و ۵ شکست به طور کامل از بوکس کناره گیری کرد. محمد علی همیشه فاصله اش با حریف نسبت به سایرین بیشتر بود و ضرباتش به سر از هر بوکسور دیگری بیشتر بود. اگرچه شاید این مسئله در طول یک مسابقه ریسک بیشتری داشته باشد اما ضربات سنگین به اعضای بدن برای ناک اوت کردن حریف از روی رینگ مؤثرتر است و کلی معتقد بود نمی خواهد با فریب دادن دیگران قهرمان شود.
ابتلا محمد علی کلی به پارکینسون
در سال ۱۹۸۲ محمد علی دچار سندروم پارکینسون شد، اما از محبوبیتش نزد مردم و هوادارانش چیزی نکاست و همچنان مورد توجه میلیون ها تن در سراسر جهان بود. پارکینسون یک بیماری تدریجی و بدون درمان قطعی است که ناشی از زوال تدریجی بخش مهمی از مغز است که کار آن تولید مواد شیمیایی لازم برای انتقال پیام های عصبی است که فرمان های مغز را برای کنترل و حرکت اعضای بدن ارسال می کنند. محمد علی اولین نشانه های این بیماری را در سال ۱۹۸۴ و وقتی ۴۲ ساله بود، مشاهده کرد. طی چند دهه جهان شاهد آن بود که این بیماری به تدریج محمد علی را از اوج به زیر می کشد و لرزش و کرختی، جای چابکی و زیرکی ورزشی وی را می گیرد.محمد علی در سال ۱۹۹۶ در حالی که علایم بیماری پارکینسون در او مشهود بود افتخار روشن کردن مشعل المپیک آتلانتا را در جورجیای آمریکا پیدا کرد.از آنجایی که دخترش لیلا علی به رشتهٔ پدر علاقه فراوانی داشت از سال ۱۹۹۹ بوکس حرفه ای را آغاز کرد. اما پدرش پیش از این در سال ۱۹۷۸ در مورد بوکس زنان گفته بود: «زنان هرگز نمی توانند به خاطر فیزیولوژی بدنشان مثل مردان بوکس بازی کنند. ضربات سهمگین بوکس باعث بروز مشکلاتی برایشان می شود که گاهی جبران ناپذیر است.»
سفرهای محمد علی کلی
محمد علی در سال ۱۳۷۲ شمسی به دعوت مقامات وقت بوکس به ایران سفر کرد و با جمعی از مقامات و ورزشکاران ایران نیز دیدار کرد. از مقبره روح الله خمینی دیدن کرد، در نماز جمعه تهران حضور پیدا کرد و سفری هم به مشهد داشت. او همچنین با علی اصغر کاظمی از قهرمانان بوکس ایران در مسابقه ای نمایشی در سالن شیرودی بر روی رینگ رفت. کاظمی به رسم احترام او را بوسید. علی رقص پای مشهور خود را به نمایش گذاشت. مردم حاضر در ورزشگاه شیرودی بارها به تشویق علی پرداختند. داور در نهایت دست قهرمان اسطوره ای بوکس را به نشانه پیروزی بالا برد.محمد علی به عنوان چهره ای سرشناس و جهانی و البته مسلمان چند سال پیش نیز در نامه ای خطاب به مقامات ایران از آن ها خواست تا به آزادی دو خبرنگار واشینگتن پست که بازداشت شده بودند، کمک کنند. محمد علی که در سال ۱۹۹۸ به عنوان سفیر صلح سازمان ملل انتخاب شد، یک سال پس از سقوط گروه طالبان، در سال ۲۰۰۲ از افغانستان دیدن کرد و با حامدکرزی، رئیس جمهوری وقت ملاقات داشت. وی همچنین در سفری به عراق به آرامگاه حسین رفت.
درگذشت محمد علی کلی
محمد علی روز دوشنبه ۲۳ مه ۲۰۱۶ به علت بروز مشکلات تنفسی راهی بیمارستان شد و پس از بستری شدن به تدریج حالش رو به وخامت گذاشته است به طوری که در روزهای پنجشنبه و جمعه تقریباً خانواده محمد علی، از بهبودی او ناامید می شوند و شامگاه جمعه در حالی که همسر و فرزندان پرتعداد او در کنار بسترش بوده اند، پزشکان مرگ محمد علی را در ساعت نه و چهار دقیقه عصر جمعه (به وقت غرب) آمریکا اعلام کردند. علت مرگ محمد علی 'شوک عفونتی به دلایل طبیعی ناشناخته' اعلام شد. وی در روز سوم ژوئن ۲۰۱۶ پس از ۳۲ سال تحمل بیماری پارکینسون، بر اثر مشکلات تنفسی در سن ۷۴ سالگی در بیمارستان اسکاتسدیل آریزونا درگذشت.
خاکسپاری محمد علی کلی
مراسم خاکسپاری محمد علی روز جمعه، دهم ژوئن ۲۰۱۶ (۲۱ خرداد ۱۳۹۵) یک هفته پس از مرگ او، در زادگاهش شهر لوئی ویل ایالت کنتاکی برگزار شد. هزاران نفر در خیابان های شهر لویی ویل برای بدرقه کاروان حامل پیکر محمد علی صف کشیدند. خودروی حامل تابوت محمد علی از مقابل اماکن مهم در زندگی او در حالی عبور کرد که جمعیت سوگوار با فریاد علی، علی به او ادای احترام کردند. درحالی که در چند سال گذشته به طور معمول در آمریکا خانواده های درگذشتگان سرشناس می خواهند به حریم خصوصی ایشان احترام گذاشته شود؛ مراسم تشییع جنازه محمد علی به خواست او به طور همگانی برگزار شد و در کنار چهره های سرشناس جهان، مردم عادی هم فرصت یافتند در مراسم بزرگداشت محمد علی که مطابق مراسم اسلامی انجام شد حضور یابند. بیل کلینتون رئیس جمهوری سابق آمریکا، حامد کرزی رئیس جمهوری سابق افغانستان، ملک عبدالله پادشاه اردن، بیلی کریستال کمدین معروف، آرنولد شوارتزنگر هنرپیشه و فرماندار سابق کالیفرنیا، ویل اسمیت هنرپیشه برجسته هالیوود، رهبران قبایل سرخپوستان آمریکا، دختر مالکوم ایکس، رحمان برادر محمد علی، لونی همسرش و دو دختر او مریم و راشده در این مراسم حضور داشتند و اغلب ایشان در مورد محمد علی صحبت کردند. باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا به دلیل شرکت در مراسم فارغ التحصیلی دختر بزرگش نتوانست در مراسم شرکت کند اما یک فرستاده ویژه و پیامی ویدئویی به مراسم فرستاد.
بیوگرافی کوبی بین برایانت بسکتبالیست آمریکایی
