بیوگرافی جهان پهلوان تختی

چکیده ای از بیوگرافی غلامرضا تختی

• نام کامل: غلامرضا تختی
• لقب: جهان پهلوان
• ملیت: ایرانی
• تاریخ تولد: ‏ ۵ شهریور ۱۳۰۹
• محل تولد: تهران، ایران
• تاریخ فوت: ‏ ۱۷ دی ۱۳۴۶ (۳۷ سال) هتل آتلانتیک، تهران
• آرامگاه :گورستان ابن بابویه، شهر ری
• سال های فعالیت: ۱۹۵۰–۱۹۶۶
• قد: ۱٫۸۰ متر (۵ فوت ۱۱ اینچ)
• وزن: ۷۹ کیلوگرم (۱۷۴ پوند) تا ۹۷ کیلوگرم (۲۱۴ پوند)
• ورزش: کشتی
• باشگاه: پولاد

زندگی غلامرضا تختی

غلامرضا تختی در جنوب تهران محله ی خانی آباد به دنیا آمد.«رجب خان» (پدر تختی) متولد سال ۱۲۷۵ محلهٔ دروازه غار تهران و مادرش از خانوادهٔ سنتی تهران بود. با تبدیل شدن وی به یک «قهرمان ملی»، گاه داستان هایی دربارهٔ او گفته می شود که لزوماً صحت تاریخی ندارند.در ایران از تختی به عنوان «جهان پهلوان» یاد می شود. کتاب های زیادی در وصف او تألیف شده است، فیلمی سینمایی در مورد وی ساخته شده، تندیسی از وی ساخته شده و در میدان تجریش در شهر تهران نصب شده است. به افتخار وی هر ساله به بهترین کشتی گیران ایران «جایزه غلام رضا تختی» اهدا می شود. تختی در طول زندگی خود به کارهای عام المنفعه پرداخت و خدماتی به محرومان کرد. او عضو جبهه ملی ایران بوده و در نهضت ملی شدن نفت در ایران فعالیت داشت.

تبار غلامرضا تختی

حاج قُلی پدربزرگ تختی، در آن زمان یخچال دار شناخته شده ای بود. در دکانش بر روی تخت بلندی می نشست و به همین سبب در میان اهالی خانی آباد به «حاج قلی تختی» شهرت یافته بود. همین نام بعدها به نام خانوادگی آن ها تبدیل شد. ارباب رجب، پدر غلامرضا تختی، یخچال دار ورشکسته بود که زود درگذشت و او را با تنگدستی یتیم گذاشت (زمین های یخچال ارباب رجب دقیقاً از راه آهن می گذرد که حکومت رضاشاه برای احداث راه آهن زمین های ارباب رجب را مصادره می کند).

سال های نخستین غلامرضا تختی

او دو برادر و دو خواهر داشت که همهٔ آن ها از وی بزرگ تر بودند. وی تحصیلات ابتدایی را در دبستان حکیم نظامی تهران گذراند و پس از گذراندن اول متوسطه در دبیرستان منوچهری تهران ترک تحصیل کرد. تختی ورزش زورخانه ای را ابتدا از زورخانه گردان شروع کرد و مدتی بعد به زورخانه پولاد در میدان شاپور رفت. تختی در ابتدا توفیق چندانی در ورزش زورخانه ای نداشت اما استعداد او برای کشتی توسط عبدالحسین فیلی شناخته شد و زیر نظر او پرورش پیدا کرد. او در سال ۱۳۲۷ به خدمت سربازی رفت و در ۲۵ مهر همان سال در اداره راه آهن استخدام شد. وی پیشینهٔ کار در شرکت نفت مسجد سلیمان را هم داشت.

جوانی و ازدواج غلامرضا تختی

او در پنجشنبه ۱۲ آبان ۱۳۴۵ با شهلا توکلی ازدواج کرد (در برخی سایت ها به اشتباه تاریخ ۳۰ بهمن ذکر شده که این موضوع با توجه به تولد بابک در شهریور سال ۱۳۴۶ موجب گمانه زنی اشتباه شده است). حاصل این ازدواج پسری به نام بابک بود که در ۱۱ شهریور ۱۳۴۶ به دنیا آمد. شهلا توکلی در روز ۲۷ خرداد ۱۳۹۳ در ۶۸ سالگی در بیمارستان ایران مهر، تهران درگذشت. یکی از جاهایی که تختی همیشه می رفت، گل فروشی رز نزدیک چهارراه تخت جمشید (طالقانی کنونی) بود. تختی گل های باغچهٔ خانه اش را می چید و دسته می کرد و می برد گل فروشی رز که فروش برود. اما هربار که گذرش به آن جا می افتاد، مردم دور و برش را می گرفتند و با او گرم حرف زدن می شدند. تختی هم می خواست مهربانی آن ها را جبران کند. همین بود که از ده تا دستهٔ گل، یک دسته هم به گل فروشی نمی رسید. تختی با ماشین بنز سفیدی که داشت می رفت گل فروشی. می گویند بچه مدرسه ای ها می آمدند تکیه می زدند به ماشین و کنار او عکس یادگاری می گرفتند. گل فروش حرص و جوش می خورد و از تختی می خواست که خودش را از بچه ها و مردم پنهان کند. تختی گوش نمی کرد و می گفت: «مردم برای دیدن من آمده اند؛ چرا باید خودم را پنهان کنم؟» یکی از رویدادهای زندگی تختی، پیشنهاد به او برای بازی در فیلم سینمایی بوده است. فردین که از دوستان تختی بود، او را برمی انگیزد که بازیگر سینما بشود. فردین به او می گوید: «بلور بازی کرد، تو هم بیا و بازی کن.» حتی پیشنهاد می دهند در فیلم های تبلیغاتی بازی کند. به تختی پیشنهاد تبلیغ عسل می دهند اما او در جواب می گوید: «من با خوردن عسل پهلوان نشدم! خاک و خُل خوردم و خوراک ام نان و پنیر بود و با سختی ها ساختم و تمرین کردم تا به جایی رسیدم.»

دوران ورزشی غلامرضا تختی

تختی ورزش را با کشتی باستانی آغاز کرد. او در سال ۱۳۲۹ در ۲۰ سالگی به عضویت باشگاه پولاد درآمد و به صورت حرفه ای زیر نظر حبیب الله بلور کشتی آزاد را برای شرکت در مسابقات قهرمانی آغاز کرد. و در همان سال نخستین قهرمانی کشور خود را کسب کرد. تختی در رقابت های قهرمانی کشور طی سال های ۱۳۲۹ تا ۱۳۳۸ هشت بار قهرمان کشور شد. او در سال ۱۹۵۱ در مسابقات قهرمانی جهان هلسینکی در دستهٔ ۷۹ کیلو به مدال نقره رسید، وی و سه هم تیمیش؛ محمود ملاقاسمی (نقرهٔ ۵۲ کیلو)، محمدمهدی یعقوبی (برنز ۵۷ کیلو) و عبدالله مجتبوی (برنز ۷۳ کیلو)، برندگان اولین مدال های بین المللی تاریخ کشتی ایران بودند. او سال بعد در المپیک هلسینکی مدال نقرهٔ خود را در ۲۲ سالگی تکرار کرد. چهار سال بعد در المپیک ۱۹۵۶ ملبورن در یک وزن بالاتر؛ ۸۷ کیلوگرم، بهتر ظاهر شد و به همراه امامعلی حبیبی نخستین مدال های طلای تاریخ ورزش ایران در المپیک را کسب کردند. تختی در مسابقات قهرمانی جهان ۱۹۵۹ تهران، ۱۹۶۱ یوکوهاما و ۱۹۶۲ تولیدو به ترتیب به دو مدال طلا و یک مدال نقره رسید. در المپیک ۱۹۶۰ رم هم با ۵ پیروزی با ضربهٔ فنی و یک شکست با امتیاز از عصمت آتلی ترک مدال نقرهٔ وزن ۸کیلو را گرفت. وی که کشتی را از میان وزن آغاز کرده بود با افزایش وزن خود به دسته های بالاتر رفته و از سال ۱۹۶۲ به دستهٔ ۹۷ کیلوگرم پا گذاشت، اما مشخص شد که رقابت در این وزن برای قهرمان پابه سن گذاشته دشوار است و او در المپیک ۱۹۶۴ توکیو با شکست از احمد آئیک ترک و مساوی با سعید مصطفائف بلغار به مقام چهارم قناعت کرد. وایکینگ پالم سوئدی، عادل آتان تُرک، بوریس کولایف روس، پت بلر آمریکایی، دیتریش آلمانی، ویچزیستیوک روس، عصمت آتلی تُرک، حسن کنگور تُرک، الکساندر مدوید بیلورس از شوروی و احمد آئیک تُرک مهم ترین رقیبان تختی در ۱۴ سال حضور وی در عرصهٔ بین المللی بودند. غلامرضا تختی همچنین سه بار قهرمان کشتی پهلوانی و پهلوان اول ایران شده بود.

مقام های غلامرضا تختی

• مدال نقرهٔ مسابقات کشتی ورشو، ۱۹۵۵
• ۱۹۵۲ هلسینکی (۷۹ کیلوگرم)
• ۱۹۵۶ ملبورن (۸۷ کیلوگرم)
• ۱۹۶۰ رم (۸۷ کیلوگرم)
• ۱۹۵۱ هلسینکی (۷۹ کیلوگرم)
• ۱۹۵۹ تهران (۸۷ کیلوگرم)
• ۱۹۶۱ یوکوهاما (۸۷ کیلوگرم)
• ۱۹۶۲ تولیدو (۹۷ کیلوگرم)
• ۱۹۵۸ توکیو (۸۷ کیلوگرم)
• جمع مدال های غلامرضا تختی: ۸ مدال، ۴ مدال طلا، ۴ مدال نقره
• بازی های المپیک: ۳ مدال؛ مسابقات جهانی: ۴ مدال؛ بازی های آسیایی: ۱ مدال.

رکوردهای غلامرضا تختی

• تختی اولین کشتی گیر ایرانی است که موفق شد در سه وزن مختلف صاحب مدال های جهانی و المپیک شود: جهانی ۱۹۵۱ و المپیک ۱۹۵۲ (در ۷۹ کیلوگرم)، المپیک های ۱۹۵۶، ۱۹۶۰، جهانی تهران و یوکوهاما (در ۸۷ کیلو) و جهانی تولیدو ۱۹۶۲ در ۹۷ کیلو.
• تختی نخستین ورزشکار ایرانی بود که در سه المپیک مدال گرفت؛ دست آوردی که پس از او تنها محمد نصیری و هادی ساعی به دست آورده اند.
• تختی با ۷ مدال در رقابت های المپیک و قهرمانی جهان رکورددار کسب بیشترین مدال جهانی در میان کشتی گیران ایرانی است.
• تختی اولین ورزش کار ایرانی بود که در ۴ المپیک شرکت کرد. امیررضا خادم (از ۱۹۸۸ سئول تا ۲۰۰۰ سیدنی) تنها ورزشکار دیگر ایرانی ست که رکورد شرکت در ۴ المپیک را دارد.

ازدواج غلامرضا تختی

تختی پس از آشنایی با «شهلا توکلی»، در سی ام بهمن ماه سال ۱۳۴۵ با وی ازدواج کرد؛ حاصل این پیوند زناشویی، پسری به نام «بابک» است.

مرگ تختی و ابهام های آن

محمود شیرزاد گمان می کند که احتمال دارد تختی از روی نمایشِ پهلوان اکبر می میرد «قصّهٔ مرگش را . . . پرداخته باشد یا داستانِ نمایش بر مرگِ این ورزشکارِ مصدّقی حمل شده باشد . . . .» تختی در ۱۷ دی ۱۳۴۶ در اتاق اش در هتل آتلانتیک تهران درگذشت. او دو روز پیش از مرگ اش یعنی ۱۵ دی، وصیت نامه اش را در دفترخانه اسناد رسمی شماره ۲۰۲ تحت شمارهٔ ۳۴۲۸ و با تعیین کاظم حسیبی به عنوان سرپرست فرزندش بابک (که تنها ۴ ماه داشت)؛ به ثبت رسانده بود. همواره دربارهٔ دلایل مرگ او، اختلاف نظرهای زیادی وجود داشته است.

بیوگرافی محمد علی کلی قهرمان بکس