برج گالاتا (به ترکی استانبولی: Galata Kulesi) یک برج قرون وسطایی است که در منطقه گالاتا استانبول دقیقاً در قسمت شمالی شاخ طلایی قرار گرفته است. این برج به هدف اهداف نظامی ساخته شد و دیوارهایی به پهنای ۳٫۷۵ متر دارد.بلندای برج ۹ طبقه گالاتا تا نوک آن ۶۶٫۹ متر بوده و از کیلومترها دورتر قابل مشاهده است. برای بازدید از این برج نیازی به رزرو کردن بلیط نیست و کافیست به آن مراجعه کنید و از آن بازدید کنید. فضای داخلی برج گالاتا مانند یک موزه سازماندهی شده است و طبقه آخر آن به یک رستوران ختم می شود. بازدید از برج ممکن است چند ساعت زمان نیاز داشته باشد.
برج گالاتا کجاست؟
برج گالاتا در محله برکتزاده شهر استانبول در محل اتصال شاخ طلایی به تنگه بسفر واقع شده است. فاصله این برج در منطقه گالاتا (کاراکوی) تا میدان تکسیم، حدود سه کیلومتر (۲۱ دقیقه) است. برج گالاتا با فرودگاه آتاتورک استانبول ۱۸٫۴ کیلومتر (۲۶ دقیقه) و فرودگاه صبیحه گوکچن استانبول، ۴۵٫۵ کیلومتر (یک ساعت) فاصله دارد.
معماری برج و پل گالاتا
همان طور که اشاره کردیم در طول تاریخ صدمه های زیادی به برج گالاتا وارد شده و شدیدترین آن ها در سال ۱۵۰۹ اتقاق افتاده است. در این زمان مرمت و بازسازی برج گالاتا را معماری به نام هایرتدین (Hayrettin) به عهده گرفته بود. هایرتدین از معماران مشهور قرن شانزدهم در ترکیه بود. این معمار به زیباترین شکل ممکن کارش را انجام داد. گفته می شود تا قبل از ویران شدن برج گالاتا از آن به عنوان زندان استفاده می کردند که پس از ویرانی دیگر چنین کاربردی نداشت. پس از آتش سوزی سال ۱۷۹۴ میلادی، در مرمت و بازسازی برج گالاتا یک اتاق چوبی کوچک به معماری آن اضافه گردید.این برج پس از پشت سر گذاشتن حوادثی چون زلزله، توفان و آتش سوزی، آخرین بار در سال ۱۹۶۰ مورد بازسازی قرار گرفت و به جاذبه توریستی و رستوران تغییر کاربری داد. پس از پشت سر گذاشتن کوچه پس کوچه های خیابان استقلال به برج گالاتا می رسید و توسط چند پله سنگی بالا می روید. پس از عبور از در چوبی وارد لابی برج گالاتا می شوید. برای بالا رفتن از برج می توانید از پله های مارپیچ و یا آسانسور استفاده کنید. آسانسور تا طبقه هفتم می رود و دو طبقه انتهایی را برای رفتن به بالاترین بخش برج باید از طریق پله ها طی کنید. یکی از دلایل رفتن گردشگران به بالای برج گالاتا تماشای دریای مرمره، تنگه بسفر، خانه های رنگارنگ، ایاصوفیه، مسجد آبی و گنبد و گلدسته های مساجد است. بنابراین، در بازدید از برج گالاتا از جمله وسایل ضرروری که باید همراه داشته باشید، دوربین عکاسی است. این قسمت از برج به روی رستوران برج گالاتا واقع شده و از آن می توانید پل گالاتا را نیز تماشا کنید. گوش سپردن به صدای مرغان دریایی از این ارتفاع بسیار زیبا است. معماری رستوران گالاتا نیز کاملا به سبک ترکی است و دکوراسیون آن به سبک محلی طراحی شده است.
برج گالاتا چگونه ساخته شد؟
برج گالاتا طبق گمانه زنی ها در میانه های قرن ۱۴ میلادی توسط جنوایی های ایتالیایی و به عنوان جایگزین برج چوبی «ماگالوس پیکرز» در شمال شاخ طلایی ساخته شد. شاخ طلایی از مسیر های اتصالی آبی در کشور ترکیه است و بخش اروپایی این کشور را به دو بخش تقسیم می کند.علت نامگذاری آن این است که این بخش به شکل یک شاخ تیز است و در غروب آفتاب رنگ دریای آن طلایی می شود. برج گالاتا تاریخچه جالبی دارد و در طول تاریخ از آن به عنوان زندان، برج دیدبانی و مکانی برای کنترل رفت و آمد کشتی ها استفاده شده است. در ادامه به شرح تاریخچه برج گالاتا در حکومت های مختلف از بیزانس تا جمهوری ترکیه خواهیم پرداخت.
برج دیدبانی چوبی؛ عصر بیزانس
امپراتوری بیزانس (روم شرقی) پیش از تسلط عثمانی ها بر ترکیه بر قسطنطنیه (نام پیشین استانبول که به احترام به کنستانتین یکم به شهر داده شده بود) حکمرانی می کرد و بناها و یادگاری های بسیاری از آن دوره در کشور ترکیه باقی مانده است.حدود چند ۱۰۰ سال قبل از ساخت برج گالاتا بیزانسی ها در زمان حکومت امپراتور «ژوستینیان» (Emperor Justinian) در حدود سال ۵۲۸ میلادی در مکان فعلی این برج، یک برج چوبی و در قالب فانوس دریایی به نام «ماگالوس پیکرز» ساخته بودند؛ برجی که به آن ها امکان تسلط بر دریای مرمره و کنترل رفت و آمد کشتی ها را می داد و نقش مهمی در تسلط حکومت بیزانس بر قسطنطنیه ایفا می کرد. این برج چوبی در اثر جنگ های صلیبی، زمین لرزه و آتش سوزی در سال ۱۲۰۳ یا ۱۲۰۴ به طور کامل از بین رفت.
برج سنگی گالاتا؛ جنوایی ها
پس از امپراتوری بیزانس و از بین رفتن برج چوبی، کنترل منطقه ای که برج گالاتا در آن قرار دارد، به دست حکومت ایتالیایی جنوا افتاد. در آن زمان، محله گالاتا از سوی جمهوری جنوا برای زندگی انتخاب شده بود و نقش یک پایگاه اقتصادی و تجاری در دریاهای مدیترانه و سیاه را داشت. جنوایی ها حکومتی بودند که در شمال غرب ایتالیا تا مرزهای فرانسه بین سال های ۱۳۴۷ تا ۱۸۶۸ میلادی حکومت می کردند. آن ها جای خالی این برج دیدبانی را برای تسلط به کشتی ها احساس کردند و تصمیم گرفتند تا برجی محکم و بادوام تر را جایگزین آن کنند. به همین ترتیب برج بلند گالاتا در سال ۱۳۴۸ میلادی در شاخ طلایی استانبول ساخته شد.
برج گالاتا؛ دوره عثمانی
با ورود عثمانی به قسطنطنیه، آن ها اختیار همه چیز را در دست گرفتند و بسیاری از بناها از جمله برج گالاتا در دوره حکومت آن ها بر ترکیه تغییر کاربری دادند. در زمان سلطنت سلطان سلیمان از بخش بالایی برج گالاتا همچون گذشته به عنوان برج و سکوی دیدبانی استفاده می شد؛ اما بخش های زیرین آن به زندان و سیاه چاله ای تبدیل شدند که در آن زندانیان را تا زمان مرگ نگهداری می کردند.برج گالاتا در سال ۱۵۰۹ میلادی بر اثر زلزله به شدت آسیب دید؛ اما «هایردین»، معمار مشهور عثمانی ها (معمار مسجد بایزید) وظیفه مرمت آن را بعهده گرفت. چند سال پس از بازسازی برج گالاتا، یکی از ستاره شناسان معروف عثمانی به نام «تاج الدین افندی» تصمیم گرفت تا از موقعیت مناسب برج استفاده و رصدخانه ای در قسمت بالای آن بنا کند. متاسفانه چندی از ساخت رصدخانه نگذشته بود که برج گالاتا دچار آتش سوزی شد. جالب است بدانید که عده زیادی علت این آتش سوزی را جلوگیری از ادامه کار رصدخانه در برج گالاتا می دانند. در این مدت، برج گالاتا دیگر کاربری زندان را نداشت.
پس از گذشت چند سال، در زمان سلطنت سلطان مراد سوم بین سال های ۱۵۴۶ تا ۱۵۹۵، برج گالاتا یک بار دیگر به زندان کارگران اجباری بدل شد. این برج در قرن هفدهم برای مدت کوتاهی توسط گروه «مهتر» (Mehter)، یک گروه نظامی عثمانی، مورد استفاده قرار گرفت و سپس در سال ۱۷۱۷ به دلیل چشم انداز عالی از شهر تاریخی به رصدخانه آتش تبدیل شد. برج گالاتا در سال ۱۷۹۴ میلادی دوباره دچار آتش سوزی شد و برای بار دیگر در دوران سلطنت سلطان سلیم سوم مورد بازسازی و مرمت قرار گرفت. در آن زمان یک بخش جدید (alcove) به آن اضافه شد.برج گالاتا ۵۰ سال بعد نیز در سال ۱۸۳۱ دچار حریق و در زمان مرمت آن در زمان سلطنت سلطان محمود دو طبقه دیگر و یک گنبد مخروطی شکل به آن اضافه شدند. گنبد این برج در سال ۱۸۷۵ میلادی توسط طوفان تخریب شد و گالاتا تا پایان دولت عثمانی به همین شکل باقی ماند.
اسامی و القاب برج گالاتا
برج گالاتا در زمان حکومت امپراتوری روم شرقی به نام «ماگالوس پیکرز» یا برج بزرگ مشهور بود و در زمان جنوایی ها به «برج مسیح» (Christeen Turris) تغییر نام داد؛ زمانی که برج گالاتای فعلی ساخته شد. این برج در زبان ترکی نیز به نام «گالاتا کوله سی» (Galata Kulesi) شناخته می شود. گالاتا در زبان یونانی به معنای کسی است که شیرها را تحویل می دهد و در ایتالیایی به معنای راه پله است. به نظر می رسد که معنی اول درست تر است؛ زیرا در زمان ساخت برج اولی، زمین برج گالاتا منطقه ای سرسبز و جایی مناسب برای دامداران بوده است.برج گالاتا تا سال ۱۷۴۹ به عنوان بلندترین ساختمان استانبول مشهور بود. نکته جالب دیگر درباره نام برج گالاتا این است که نام تیم فوتبال معروف ترکیه، «گالاتاسرای» را در ذهن تداعی می کند.
رستوران و کافه برج گالاتا
رستوران برج گالاتا بی شک یکی از بهترین رستوران های شهر استانبول است؛ رستورانی که به شما این امکان را می دهد که در بلندترین برج تاریخی قسطنطنیه با چشم اندازی جادویی از شهر زیبای استانبول غذا و دسر نوش جان کنید. سبک چیدمان و معماری این رستوران تداعی کننده فرهنگ ترکی است و محیط و سرویس دهی خوب آن ارزش قیمت بالای غذاها را دارند. در نظر داشته باشید که محله گالاتا جزو محله های لوکس استانبول نیست؛ پس نباید انتظار رستورانی لوکس را داشته باشید.
افسانه برج گالاتا
یکی از جالب ترین و قدیمی ترین افسانه ها در بین افسانه های برج گالاتا، عشق افسانه ای نام دارد. طبق این افسانه رومیان معتقد هستند اگر زن و مردی برای اولین بار به برج گالاتا بروند و از بالای این برج به استانبول نگاه کنند، حتما ازدواج خواهند كرد؛ اما اگر یکی از زوج ها قبلا به بالای برج رفته باشد، این طلسم شکسته می شود و آن ها بهم نمی رسند.در یک افسانه دیگر آمده است که مردی به نام گالاتا برای رسیدن به دختری که دوستش دارد (برج دختر)، خود را به تنگه بسفر می اندازد و در میان راه جان می دهد. در یک روایت دیگر، گالاتا و دختری که دوستش داشت به بالای برج می روند و با هم ازدواج می کنند.
جالب است بدانید که در طول تاریخ یک نفر از بالای برج گالاتا تنها با استفاده از دو بال بسته شده به بازوها و بدون استفاده از هیچ تکنولوژی خاصی به پایین پریده است. نام این فرد شجاع «هزارفن احمد چلبی» (Hezarfen Ahmet Celebi) بود که شانس خود را برای پرواز در قرن هفدهم از بالای برج گالاتا امتحان کرد. طبق اطلاعات تاریخی در سفرنامه ها و دست نوشته های عثمانیان، وی توانست از تنگه بسفر عبور کند و در منطقه «اسکودار» (ÜSKÜDAR) فرود آید؛ منطقه ای که در ۶ کیلومتری برج گالاتا واقع شده است. با اطلاعات امروز بسیار بعید به نظر می رسد که چلبی سالم فرود آمده باشد؛ اما طبق گفته «اولیا چلبی» (Evliya Çelebi)، تاریخ دان مشهور ترکی، در یک سفرنامه، او موفق شد تا پرواز خود را با سلامتی کامل و زنده به پایان برساند. احمد چلبی با لقب خلبان افسانه ای عثمانی در ترکیه مشهور است. جالب است بدانید که او پس از این پرواز موفق توسط «سلطان مراد خان» (Sultan Murad Khan) به تبعید در الجزایر محکوم شد؛ زیرا پادشاه به او مشکوک شده بود.
شرایط بازدید از برج گالاتا
- توجه داشته باشید که بهترین زمان برای بازدید از برج گالاتا صبح زود است؛ زیرا این مکان یکی از محبوب ترین دیدنی های استانبول است و در ساعت های میانی روز بسیار شلوغ می شود. البته اگر بخواهید یکی از زیباترین مناظر شهر یعنی غروب خورشید را ببینید، باید شلوغی را در نظر نگیرید و در زمان غروب به آن سر بزنید.
- برج گالاتا همه روزه از ساعت ۸:۳۰ صبح تا ۱۲ شب باز است.
- ساعت کار رستوران برج گالاتا از ساعت هشت صبح تا ۱۰ شب است.
- بلیط برج گالاتا در سال ۲۰۲۱ میلادی، ۱۰۰ لیر ترکیه است. پذیرش برای کودکان زیر هفت سال رایگان است. گردشگران همچنین می توانند از پاس موزه استانبول برای ورود به برج استفاده کنند. برای دور زدن صف ورودی به برج گالاتا باید همراه تورها شوید و هزینه بیشتری بپردازید.
- برخی از بازدیدکنندگان روز خود را در میدان کوچک تازه بازسازی شده در اطراف برج گالاتا سپری می کنند و برج را از فاصله می بینند. در این میدان چند کافه، رستوران و فروشگاه های سوغات نیز وجود دارند.
در نزدیکی برج گالاتا کجا اقامت کنیم؟
هتل های «سوهو هاوس استانبول»، «جی دبلیو ماریوت بسفر» (JW Marriott Istanbul Bosphorus)، «قصر پرا» (Pera Palace Hotel)، هتل ریچموند استانبول و «بانک هتل استانبول» از جمله هتل های پنج ستاره در نزدیکی برج گالاتا هستند. در میان هتل های چهار ستاره اطراف برج گالاتا نیز می توان به سوئیت های «گالاتا ویستا» (Galata Vista Suites)، هتل آنمون گالاتا«» (Anemon Galata)، «دوئو گالاتا» (Duo Galata) و «عمارت مرودی گالاتا» (Meroddi Galata Mansion) اشاره کرد. «بای مورات رویال» (By Murat Royal Hotel Galata) نیز نزدیک ترین هتل سه ستاره به برج گالاتا است.