تعریف گرا ن فروشی
براساس ماده ۲ قانون تعزیرات، گران فروشی عبارت است از:
«عرضه کالا یا خدمات به بهای بیش از نرخ های تعیین شده توسط مراجع رسمی به طور علی الحساب یا قطعی و اجرا نکردن مقررات و ضوابط قیمت گذاری و انجام هر نوع اقدامات دیگر که منجر به افزایش بهای کالا یا خدمات برای خریدار شود.»
گران فروشی جرم است
در حال حاضر در قوانین و مقررات داخلی چند عنوان عمده در حوزه گران فروشی جرم انگاری شده است که البته در این حوزه دو قانون عمده شامل قانون نظام صنفی مصوب ۱۳۸۳ مجلس شورای اسلامی و قانون تعزیرات حکومتی مصوب ۱۳۶۷ مجمع تشخیص مصلحت نظام وجود دارد و البته با اصلاح قانون نظام صنفی در سال های اخیر مرجع رسیدگی به تخلفات مربوط به بازار در سازمان تعزیرات متمرکز شده است. در همین قانون یکسری از تخلف های صنفی که فروشنده ها مرتکب آن می شوند لیست شده است که عبارتند از:
- گران فروشی
- کم فروشی
- تقلب
- احتکار
- عرضه خارج از شبکه
- عدم اجرای ضوابط قیمت گذاری و توزیع
- فروش اجباری
- عدم درج قیمت
- و عدم صدور صورتحساب
حالا شما می دانید که یک کاسب یا همان فروشنده هر یک از این کارها را انجام دهد متخلف است.
خیلی ها هستند که تلاش می کنند تا فرد اگر هم خواست موفق به تخلف و گران فروشی نشود. به این ترتیب علاوه بر سازمان تعزیرات، قوه قضائیه نیز از طریق سازمان بازرسی کل کشور و دادستان ها نظارت هایی را در این زمینه دارد و اصلاً یکی از روش های طرح تخلفات در تعزیرات گزارش ها و مواردی است که از سوی سازمان تعزیرات اعلام می شود.
گرانفروشی از نظر اسلام
مسائل اقتصادی یکی از موضوعات مهمی است که دین اسلام هم در خصوص اصول و قواعد آن آیات احکام و روایات متعددی دارد.عمل ناپسند و پلیدی است که در نهایت باعث قحطی و خشکسالی می شود.
اعلام گرانفروشی
علاوه بر شکایت اشخاص در خصوص اعلام گرانفروشی، سازمان تعزیرات بر اساس گزارش سازمان های بازرگانی، اتحادیه ها و واحدهای بازرسی، انجمن های حمایت از حقوق مصرف کنندگان، گزارش سازمان بازرسی کل کشور و سایر مراجع قضایی ،دولتی و نظامی وارد عمل شده و با متخلف برخورد قانونی می نماید.
مجازات گرانفروشی چیست؟
مطابق ماده ۵۷ قانون نظام صنفی برای گرانفروش در ۵ مرتبه مجازات تعیین شده است علاوه بر جبران خسارت وارده به خریدار یا مصرف کننده، گرانفروش به مجازاتهای زیر محکوم می شود:
در مرتبه اول: جریمه به دو برابر مبلغ گرانفروشی
درمرتبه دوم: جریمه به ۴ برابر مبلغ کرانفروشی
در مرتبه سوم: به ۶ برابر مبلغ گرانفروشی جریمه می شود و علاوه بر پرداخت جریمه پارچه یا تابلو به سر در محل کسب به عنوان متخلف صنفی به مدت دو هفته نصب می شود.
در مرتبه چهارم: به هشت برابر مبلغ گرانفروشی جریمه می شود و پارچه یا تابلو بر سر در محل کسب به عنوان متخلف صنفی به مدت یک ماه نصب می شود.
در مرتبه پنجم و مراتب بعدی: به ۱۰ برابر مبلغ گرانفروشی جریمه می شود و پارچه یا تابلو بر سر در محل کسب به عنوان متخلف صنفی به مدت دو ماه نصب می شود. همچنین به مدت ۶ ماه، پروانه کسب وی تعلیق و محل کسب تعطیل می شود.
همچنین مطابق ماده ۱ قانون تعزیرات حکومتی، نظارت و کنترل دولت بر فعالیت های اقتصادی لزوم اجرای مقررات قیمت گذاری و ضوابط توزیع یک اصل و ضرورت قانونی است و متخلفان از اجرای مقررات مطابق قانون محکوم به مجازات تعزیر می شوند.
با توجه به مبلغ گرانفروشی متخلف بعد از تشکیل پرونده محکوم به جریمه نقدی و محرومیت از خدمات دولتی و درنهایت تعطیلی و لغو پروانه واحد خواهد شد.
تفاوت احتکار با گرانفروشی
احتکار یعنی نگهداری کالا به صورت عمده با تشخیص مرجع ذیصلاح و امتناع از عرضه آن به قصد گران فروشی یا اضرار به جامعه پس از اعلام ضرورت عرضه توسط دولت مجازات احتکار نیز علاوه بر الزام به فروش و جریمه نقدی و محرومیت از خدمات دولتی لغو پروانه واحد معرفی از طریق رسانه های گروهی به عنوان محتکر می باشد.
برای شکایت از گرانفروشی به کجا مراجعه کنیم؟
مرجع رسیدگی به تخلفات مربوط به بازار و قیمت ها سازمان تعزیرات می باشد. علاوه بر گرانفروشی تخلفات دیگری هم در قانون نظام صنفی تعیین شده اند از جمله: کم فروشی، تقلب، احتکار ،عرضه خارج از شبکه، عدم اجرای ضوابط قیمت گذاری و توزیع، فروش اجباری، عدم درج قیمت و عدم صدور صورتحساب که سازمان تعزیرات موظف به رسیدگی به آنهاست.
پس هرگاه شاهد یکی از تخلفات فوق توسط کسبه یا فروشنده شدید لازم است بدانید که وی مرتکب تخلف شده و قابل پیگیری است.
البته در کنار سازمان تعزیرات ،قوه قضاییه نیز از طریق سازمان بازرسی کل کشور و دادستان ها بر این امور نظارت دارند.
مراحل رسیدگی به شکایت گرانفروشی
- دریافت شکایت یا گزارش اعلام جرم
- ارائه نظر کارشناسی ظرف ۱۵ روز به شعبه مربوطه
- احضار متخلف و تشکیل جلسه رسیدگی و اخذ دفاع
- صدور حکم
مردم می توانند از طریق ثبت شکایت خود در سامانه اینترنتی سازمان تعزیرات حکومتی یا ارسال پیامک یا تماس با شماره تلفن اعلامی از سوی سازمان و یا به صورت حضوری شکایت خود را ثبت کنند.