قوانین ایران درباره جرم شناسی سبز و مجازات آن

  دوشنبه، 30 فروردین 1400   زمان مطالعه 5 دقیقه
قوانین ایران درباره جرم شناسی سبز و مجازات آن
جرم شناسی سبز شاخه ای از جرم شناسی انتقادی می باشد. این شاخه از جرم شناسی به عنوان رویکردی نوین در اوایل دهه 1990 در میان جرم شناسان امریکایی ظهور پیدا کرد. نظریه پردازان این شاخ از جرم شناسی، معتقدند که جرم شناسی متعارف در پاسخگویی و تحلیل آسیب های اکوسیستم با شکست روبرو شده است. برای اطلاع بیشتر دراینباره با ما همراه باشید.

جرم شناسی سبز

جرم شناسی سبز از سوی نظام بین الملل حق بر محیط زیست سالم، به عنوان موضوعی پر اهمیت در نسل سوم حقوق بشر در قالب حق بر همبستگی، مورد توجه قرار گرفته است. اغلب جوامع در قوانین اساسی داخلی به مسئله محیط زیست و ممنوعیت آسیب به آن پرداخته ­اند. آسیب هایی از جمله: تولید زباله ­های خطرناک، سوراخ شدن لایه اوزون، از بین رفتن منابع آبی و اضافه شدن آلاینده­ های مواد شوینده، رنگ ها، پسماندهای کارخانجات­ و ... که باعث اضافه شدن نیترات، فلزات سنگین و مواد مضر به منابع خاک می ­شود و منجر به ازبین رفتن گیاهان و برخی موجودات می­ گردد.

قربانی جرایم سبز چه­ کسانی و چه چیزهایی هستند؟

در پاسخ به این پرسش باید بیان داشت، بزه­دیدگان سبز در سه دسته­ افراد، محیط زیست و نسل­های آینده قابل شناسایی هستند. اگر چه نسل­های آینده در دسته­ بزه­دیدگان بالقوه جرایم سبز قرار می­گیرند که فرایند بزه­دیدگی آن­ها ناشی از قصور و بی مبالاتی نسل­های قبل از خود است.

اجزای طبیعت که بزه­دیده سبز واقع می­شوند عبارت­اند از: هوا ، آب ، خاک ، جانوران ، درختان ، گیاهان و زمین. اگر چه ممکن است جرایم زیست محیطی در برخی موارد مانند اثر آلاینده­ها بر آثار تاریخی – فرهنگی تاثیر بگذارد ؛ اما این موارد بزه­دیده سبز نخواهند بود، زیرا از اجزای طبیعت نبوده و از مصنوعات بشری هستند.

هرچند آسیب های وارد بر محیط زیست ، مورد غفلت جرم­شناسی بوده ، اما در دهه­ های اخیر تمرکز جرم­شناسی بر جرایم محیط زیست افزایش یافته است.

تصویر

ضرورت شناخت بزه­دیدگان سبز

تکلیف دولت­ها اعمال اصل سیزدهم بیانیه کنفرانس سازمان ملل متحد درباره محیط زیست و توسعه که بیان­ کننده­ « تدوین قوانین ملی برای شناسایی قربانیان آلودگی محیط زیست» است ، آشکار ساخت که معیار نخست، کثرت بزه­دیدگان سبز است. برخلاف بزه­های متعارف که معمولا بزه­دیدگان اندک و مشخصی دارند، بزه­های زیست محیطی قربانیان بسیاری بر جای می­گذارند. معیار دوم تنوع بزه­دیدگان سبز می­باشد؛ در جرایم متعارف، انسان­ها به عنوان بزه­دیده معرفی می­شوند حال آن­که در جرایم سبز به جهت پیوستگی اکوسیستم، چنان­چه بخشی از آن مورد تعرض قرار گیرد، سایر بخش­ها نیز مورد بزه واقع می­شوند. معیار سوم وسعت بزه­دیدگان سبز است؛ این معیار به معنای عدم محدودیت بزه­دیدگان سبز به قلمروهای حاکمیتی کشورها و فرا مرزی شدن آن­ها است. برای مثال قاچاق گونه ­های نادر گیاهی و جانوری و یا انتقال غیرقانونی مواد پرتو زا و مضر و یا تغییرات آب و هوایی که ناشی از انتشار گازهای گلخانه­ای است.

برخی قوانین حاکم در ایران برای جلوگیری از جرایم سبز

در اصل 50 قانون اساسی آمده است: ( در جمهوری‏ اسلامی، حفاظت‏ محیط زیست‏ که‏ نسل‏ امروز و نسل های‏ بعد باید در آن‏ حیات‏ اجتماعی‏ رو به‏ رشدی‏ داشته‏ باشند، وظیفه‏ عمومی‏ تلقی‏ می‏ شود؛ از این‏ رو فعالیت های‏ اقتصادی‏ و غیر آن‏ که‏ با آلودگی‏ محیط زیست‏ یا تخریب‏ غیر قابل‏ جبران‏ آن‏ ملازمه‏ پیدا کند، ممنوع‏ است. )

طبق ماده 688 قانون مجازات اسلامی؛ هر اقدامی که تهدید علیه بهداشت عمومی شناخته شود از قبیل آلوده کردن آب یا توزیع آب آشامیدنی آلوده ، دفع غیر بهداشتی فضولات انسانی و دامی و موادزاید ، ریختن مواد مسموم کننده در رودخانه ها ، زباله در خیابان ها و کشتار غیر مجاز دام ، استفاده ی غیر مجاز فاضلاب خام یا پس آب تصفیه خانه های فاضلاب برای مصارف کشاورزی ممنوع می باشند و مرتکبین چنانچه طبق قوانین خاص مشمول مجازات شدیدتری نباشند به حبس تا یک سال محکوم خواهند.

تبصره ۱: تشخیص این که اقدام مزبور تهدید علیه بهداشت عمومی و آلودگی محیط زیست شناخته می شود و نیز غیرمجاز بودن کشتار دام و دفع فضولات دامی، همچنین اعلام جرم مذکور حسب مورد بر عهده ی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان دامپزشکی خواهد بود.

تبصره ۲: منظور از آلودگی محیط زیست عبارت است از پخش یا آمیختن مواد خارجی به آب یا هوا یا خاک یا زمین به میزانی که کیفیت فیزیکی، شیمیایی یا بیولوژیک آن را به طوری که به حال انسان یا سایر موجودات زنده یا گیاهان یا آثار یا ابنیه مضر باشد تغییر دهد.

براساس مواد (10) تا (14) قانون شکار و صید متخلفین از قانون مذکور و کسانیکه با ارتکاب اعمال مجرمانه موجبات نابودی حیات وحش و همچنین تخریب و تجاوز به این اکوسیستم های با ارزش و مناطق تحت مدیریت این سازمان حفاظت محیط زیست را فراهم می نمایند، به مجازات های مطروح در مواد مذکور و اکثراً مجازات های نقدی در دادگاه محکوم می شوند.

تصویر

ماده ۶۷۵ قانون مجازات اسلامی

هر کس عمداً عمارت یا بنا یا کشتی یا هواپیما یا کارخانه یا انبار و بطور کلی هر محل مسکونی یا معد برای سکنی یا جنگل یا خرمن یا هر نوع محصول زراعی یا اشجار یا مزارع یا باغ های متعلق به دیگری را آتش بزند به حبس از دو تا پنج سال محکوم می شود.
تبصره ۱ - اعمال فوق در صورتی که به قصد مقابله با حکومت اسلامی باشد مجازات محارب را خواهد داشت.
تبصره ۲ - مجازات شروع به جرائم فوق شش ماه تا دو سال حبس می باشد.

ماده ۶۸۴ قانون مجازات اسلامی

هر کس محصول دیگری را بچراند یا تاکستان یا باغ میوه یا نخلستان کسی را خراب کند یا محصول دیگری را قطع و درو نماید یا به واسطه سرقت یا قطع آبی که متعلق به آن است یا با اقدامات و وسایل دیگر خشک کند یا باعث تضییع آن بشود یا آسیاب دیگری را از استفاده بیاندازد به حبس از شش ماه تا سه سال و شلاق تا (۷۴) ضربه محکوم می شود.

با شناخت پیامدهای منفی ایجاد شده از آسیب به طبیعت سبز؛ باید بکوشیم از طبیعت به طور شایسته بهره ببریم و درحد توان کارهای نیک از جمله؛ پاک­سازی آلودگی­های موجود در اطراف محل زندگی و تفرج­گاه­های مورد استفاده، عدم استفاده از مواد شیمیایی مضر برای تمیز کردن سطوح و جایگزین نمودن مواد غیر مضر، از استفاده خودروی شخصی در مواردی که امکان استفاده از وسایل نقلیه عمومی وجود دارد، جلوگیری شود، از شکار و قاچاق موجودات نادر بپرهیزیم و....

یادمان نرود که باید امانت دار خوبی باشیم تا شکرگزار نعمت­های پروردگار یکتا باشیم. همه ی ما انسان ها وام دار نسل های آینده به جهت نعمت های طبیعت که در اختیارمان است هستیم و بسیار شایسته است که حقوق نسل آینده را در بهره برداری از مواهب الهی و طبیعت زیبا حفظ نماییم.


  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
ساغر عزیزی بازیگر نقش فرح پهلوی: فحش‌هایی در اینستاگرام به من می‌دهند که برای آنها خیلی گریه کردم من فرح دیبا نیستم با سیاست هم کاری ندارم (279 نظر) رهبر معظم انقلاب پاسخ می‌دهند؛ حکم شرعی رقص زنان در برابر مردان در مجالس عروسی روستایی (260 نظر) امیر نوری و حاشیه‌های پستش راجع به مهاجرتش به اسرائیل: من از رژیم‌صهیونیستی پیشنهاد دریافت کردم اطلاعات زیادی دارم؛ ما رفتیم بای بای+عکس (215 نظر) توئیت داریوش ارجمند خطاب به رهبر معظم انقلاب با دیالوگی از نقش مالک اشتر: ای کاش قادر بودم، علی را به روزگاری ببرم که مردمش قدر همچون او را می دانستند+عکس (200 نظر) نگاهی به میز صبحانه مفصل و رنگارنگ خانه رضا گلزار با هنر چیدمان آیسان خانوم / تزئین زیبای بشقاب با انار وحشی و آووکادو+عکس (113 نظر) دانش‌آموزی که رهبر شد؛ نگاهی به چهره مهربان رهبر معظم انقلاب در کلاس ششم ابتدایی+عکس (96 نظر) نصرالله رادش: سیگار می‌کشم تا زشتی‌هایم دیده شود! دوست دارم همه بدانند علاوه بر قیافه ام من این زشتی ها را دارم! +فیلم (87 نظر) محمدرضا گلزار: می‌دانم خواننده خوبی نیستم؛ به فرض که صدایم خوب نیست چرا اینقدر دغدغه فکریتان شده است؟! (78 نظر) آخرین جشن تولد ساده آیت الله هاشمی رفسنجانی با حضور همسرشان در طبقه دوم خانه/ مبلمان راحتی بدون زرق و برق، کیک شکلاتی و زیر میزی هنری زیبا+عکس (66 نظر) جشن تولد مجلل الهام حمیدی توسط همسرش +عکس/تزئین زیبای کیک با مروارید طلایی رنگ 👌 (44 نظر) نفیسه روشن: 4 سال هست از هم جدا شدیم از طرف همه کسانی که در موردت بد حرف زدن ازت عذر میخوام تو با شعورترین مرد دنیا بودی، جز تو مردی ندیدم خوشبختیت آرزومه (43 نظر) خلاقیت هوشمندانه مادر باهوش برای زودتر خشک شدن فرش خیس حماسه آفرید/ وقتی عزرائیل خیلی هواتو داره+عکس🤣 (43 نظر) الهام حمیدی: 2 تا بچه‌هام چون پشت سر هم به دنیا اومدن، کم‌کار شدم؛ همسرم مشوق منه و خیلی دوست داره من کار کنم+ویدیو (41 نظر) (فیلم) مولوی عبدالحمید در جلسه معارفه استاندار جدید سیستان و بلوچستان: ما همه یکی هستیم و با هم هستیم / این فیلم رو به اینترنشنالی‌ها نشون بدید (40 نظر) خلاقیت خنده دار عروس دست پا چُلفتی برای تزئین سالاد حماسه آفرید/ هنر نزد ایرانیان است و بس🤣+عکس (37 نظر)
پربازدیدترین ویدئوهای روز   
تیتر امروز   
خیانت یک زن با دوست 20 ساله شوهرش حمام خون به راه انداخت!
یک کشته و پنج مصدوم در برخورد خونین دو خودرو سواری در محور خاروانا
کشف قتل و دستگیری قاتل در کمتر از 12 ساعت
از بازار چه خبر؟ | قیمت خودروهای خارجی و وارداتی امروز سه‌شنبه 15 آبان 1403
از بازار چه خبر؟ | قیمت خودروهای داخلی و مونتاژی، امروز سه‌شنبه 15 آبان 1403
از بازار چه خبر؟ | قیمت دلار و یورو امروز سه‌شنبه 15 آبان 1403 + جدول
از بازار چه خبر؟ | قیمت سکه و طلا امروز سه‌شنبه 15 آبان 1403 + جدول
اعلام شرایط و جزئیات پذیرش بدون آزمون دانشجوی ارشد در دانشگاه علم و صنعت
تعویق پذیرش بدون کنکور استعدادهای برتر در دانشگاه فرهنگیان
ویدئو/ یادگیری زبان انگلیسی با پادکست کوتاه، این قسمت «پازل زندگی»/ همراه با زیرنویس فارسی همزمان
آموزش و سرگرمی/ راهنمای قدم به قدم ساخت گل‌ برجسته با روبان‌های ساتن رنگی
خطای دید/ حتی افرادی با هوش بصری بالای 120 نمی‌توانند در 6 ثانیه نمکدان گمشده در باغچۀ خروس شکارچی را پیدا کنند
(ویدئو) تقدیر و تشکر ویژه محمدرضا گلزار از طرفدار هنرمندش/ آخه بی‌انصاف، این منم؟! نامرد، کجای این نقاشی شبیه منه؟🤣+ عکس
ویدئو/ تدریس تاریخ بهرام افشاری به نامزدش وسط مجلس خواستگاری و پذیرایی ویژه «سیروس گرجستانی» از او😁
ویدیو/ وقتی غلامرضا نیکخواه جراح قلب می‌شود/ فقط قیافۀ سیامک انصاری وقتی فهمید دکتر نمیدونه دستگاه بای‌پس قلب چیه
منتخب روز   
پسر نوجوان 16 ساله به قصد انتقام از خاله‌اش، دختر او را مورد حمله شدید با چاقو قرار داد / جزئیات پرونده جنایت فامیلی؛ داداش چرا مرا می‌زنی؟ حرفت را گوش می‌کنم و دیگر کار بدی انجام نمی‌دهم... سیاستمداران و مسئولان کشور دوران کودکی خود را در این خانه‌های ساده گذرانده‌اند؛ از رهبر معظم انقلاب و شهید رئیسی تا حسن روحانی و سردار سلیمانی +عکس محاکمه دوباره مردی که متهم به تجاوز به 9 زن شد زندانی اعدامی پس از آزادی از زندان در خواب سکته کرد... / پدر و مادر شایان برای رضایت همه زندگی‌شان را فروخته بودند! بازی در نقش پلیس برای گروگانگیری و سرقت های سریالی / خاطره گویی تبهکار سابقه دار در مراسم جشن تولد ‌راز باند مخوف را فاش کرد! دستگیری عامل جنایت در چیتگر پسر 17ساله بدون گواهینامه، جان خود و 4 دوست نوجوانش را در تصادف گرفت صحنه های آخرالزمانی سیل مرگبار در والنسیای اسپانیا با 205 کشته در حال حرکت به سوی کاتالونیا + ویدئو / عکس جزئیات پرونده دختر سارق که هدف او آزادی برادرش از زندان بود / اخاذی به قیمت یک عمر در زندان ماندن با سوادترین روستای ایران کجاست؟ شیائومی 15 معرفی شد/اولین گوشی جهان با اسنپدراگون 8 الیت خانه نورانی معتمدی اصفهان با درهای چوبی ،شیشه های رنگارنگ و دکوراسیون اصیل ایرانی چشمانتان را جلا میدهد