تعریف انواع هک در فضای مجازی و نحوه شکایت و مجازات آن در ایران

هک کردن به چه معناست؟

هک کردن در حقیقت یک اصطلاح تخصصی در حوزه علوم مربوط به کامپیوتر ها است که در عمل با این عمل شخص دیگری بدون رضایت صاحب اکانت (حساب) می تواند به صورت غیر مجاز به آن اکانت دسترسی غیر مجاز پیدا کند. با توجه به اینکه استفاده از شبکه های مجازی همچون اینستاگرام امروزه بسیار رایج بوده و بعضا اطلاعات بسیار مهمی در آن ها درج می شود و اعتبار بسیاری از کسب و کارها و یا اشخاص مشهور و یا افراد دیگر نیز به اکانت اینستاگرامی آنها بستگی دارد. با توجه به این موضوع، قانون جرائم رایانه در ایران راجع به جرایمی که در ارتباط با اینستاگرام صورت می گیرد وضع شده و مجازات انواع دسترسی های غیر مجاز را مشخص کرده است. با توجه به این قانون علاوه بر اینکه دسترسی غیر مجاز جرم است، صورت های مختلف آن نیز می تواند مجازات های شدیدتری داشته باشد.

داده چیست؟

به طور کلی داده هر آن چیزی است که متعلق به دیگران باشد؛ حال چه آن داده باارزش باشد و چه بی ارزش. بنابراین حتی اگر شخصی داده های مستهجن شخص دیگری را حذف، تخریب، مختل یا غیر قابل پردازش کند به مجازات مقرر در همین ماده محکوم خواهد شد.

همچنین لازم به ذکر است که منظور از داده موضوع این جرم، داده متعلق به شخص حقیقی دیگری می باشد. چرا که در خصوص داده های دولتی بند ج ماده 26 قانون جرایم رایانه ای بیان می دارد: «داده ها یا سامانه های رایانه ای یا مخابراتی متعلق به دولت یا نهادها و مراکز ارائه دهنده خحدمات عمومی باشد، مرتکب به بیش از دو سوم حداکثر یک یا دو مجازات مقرر محکوم خواهد شد».

انواع جرم هکرها در قانون ایران

جرم هکرها در قانون ایران و به زبان وکیل جرایم رایانه اى به این صورت میباشد؛

۱- کلاه سفیدها: این دسته از هکرها که دسته ى اصلى هستند قصد و هدفشان بطور کلى مفید است و نیت آنها رفع مشکلات و آسیب هایى است که در سیستم بوجود آمده و همچنین پیشگیرى از بروز مشکلات در سیستم. (پس همیشه هکرها مخرب نیستند).

۲- کلاه سیاه ها: این دسته از هکرها برعکس دسته ى اول هدفشان انجام کارهاى زشت و در نهایت ارتکاب جرم میباشد، مانند نفوذ به سیستم ها جهت تخریب سیستم هستند.

در کنار ٢ دسته ى اصلى دسته هاو فرعى دیگرى نیز براى جرم هکرها وجود دارد که بدین شرح اند:

۳- کلاه خاکسترى: این گروه داراى مشکلات روانی هستند و در اصطلاح با خودشان درگیرند و گاه ممکن است، با هدف تخریب و هک و آسیب رساندن به سیستم یک شرکت بزرگ تجارى یا سازمانى باشد.

۴- بچه اسکریپى: افرادى هستند که سواد و مهارت ندارند و صرفا با در دست داشتن ابزار هایی توان تخریب و اختلال در سیستم را دارند.

۵- کلاه سبز ها: گروهى هستند که براى کامل کردن اطلاعات خودشان در مورد هک از افراد با تجربه اطلاعات بدست مى آورند.

۶- کلاه آبى ها: این دسته به افراد انتقام جو معروف هستند و عصبى هستند که از مسائل فنى کامپیوتر اطلاعات بسیار دقیق و کاملى دارند.

انواع جرم هک در فضاى سایبرى

غالبا زمانى که برنامه اى وارد سیستم مىشود، بمنظور تخریب و اختلال وارد کردن به سیستم (جرم هک) میتواند انواع متعددى داشته باشد که به شرح ذیل میباشد:

۱- فیشینگ: این دسته از برنامه هاى جرم هک که به شایان قابل مشاهده است، به این شکل است که اطلاعاتى که در درگاههاى اینترنتى (کارت عابر بانک) است را برداشته و بوسیله جعل اطلاعات، مبادرت به خالى کردن موجودى حساب صاحب کارت عابر مینمایند.

۲- حملات مربوط به سرویس هاى اینترنتى: این روش از جرم هک که بین هکرها در سرویس اینترنت و سایت ها مىباشد که اکثرا بصورت حملات شدیدی است که یک هکر به سایت ها و سرویس هاى اینترنتى دارد. این نوع از هک انواع متعددى دارد که علت اصلى حملات ، بدست آوردن اطلاعاتى از مدیران سایت یا سرویس میباشد. از جمله نمونه هاى این جرم هک میتوان به حمله هاى DOS,DooS,SQL, injection & XSS اشاره کرد.

۳- شنود: ازدیگر موارد ی که در جرم هک وجود دارد، شنود است. البته شنود یکى از موارد جاسوسى هم بشمار مى آید، اما در مورد جرم هک و پرونده های مربوط به این جرم در فضاى مجازى به این صورت است که بسته هایی که ارسال میشوند و دریافت میشوند در مسیر مورد حمله هکرها قرار میگیرند که البته باید این را هم بیان کرد در این نوع از جرم هک در حقیقت ضعف شبکه ها مشخص مىشود. که از معروف ترین میتوان به هک شنود (MITM) اشاره نمود.

۴- کرک پسورد: وکیل جرم هک بیان میکند: این نوع ازجرم هک به معنى شکستن پسوردها میباشد. گاهى اوقات بالاى ده ها میلیون پسورد توسط هکرها امتحان میشود تا بتوانند به پسورد اصلى جهت دسترسى به اطلاعات را پیدا کنند. این نوع از هک به کرکرها هم معروف است. و خود داراى انواع گوناگونى است. این نوع از هک حتى مى تواند واى فاى شخصى را نیز مورد حمله قراردهد. و نوعى خطرناک براى شرکتها و کمپانى هاى بزرگ بحساب مى آید.

۵- Keylogger: هکرها با استفاده از این نوع از هک ضرباتى که بروى سیستم وارد میشود را مانند یک رمز ،رمزنگارى میکنند،در واقع با استفاده از این نرم افزار تعداد ضرباتى که بروى سیستم کلیک مىشود را ضبط میکنند. عدد بدست آمده همان کلید رمز و کلمه عبور مىشود. که بوسیله ى آن مى توانند وارد سیستم و برنامه هاى شخصى مانند ایمیل شوند.و مرتکب جرم هک بشوند.

۶- Whater hole attack: این روش اکثرا در یک نقطه مکانى اتفاق مى افند مانند کافى شاپ. هکر با قرار گرفتن در این نوع مکان ها مى توانند از WiFi آن منطقه را جعل کند و طریق آن وارد سیستم امنیتى و حریم خصوصى افراد شده و اطلاعات را بدست آورد وجرم هک محقق شود.

۷- جعلى: این نوع از جرم هک که بیشتر میان نوجوانان است و از آن استفاده مى کنند، و براى آنها جنبه ى تفریحى دارد و از این طریق مى توانند با نرم افزارهاى متعدد به شبکه بى سیم وصل بشوند.و لاجرم جرم هک را انجام دهند.

۸- حملات غیر فعال: هکرها با استفاده از این روش بیشتر قصد بدست آوردن اطلاعات بسیار مهم را دارند، بگونه ى که مورد شناسایى واقع نشوند (شناخته و شناساىى نشوند). این نوع از جرم هک را مى توان در ایمیل ها و شبکه هاى اطلاع رسانى اجتماعى و تلفن و غیره مشاهده نمود.

۹- بد افزارها: همانطور که از ظاهر و شکل کلمه برمى آید نرم افزارهاىى مخرب که از طریق روش هاى مختلف وارد سیستم شده و باعث قفل شدن سیستم مى شوند.و از این طرق هکرها میتوانند اطلاعات را پیدا کنند و جرم هک ارتکاب یابد.

۱۰- کوکى هاى غیر مجاز: این نوع از حملات (جرم هک کردن) را مىتوان در مرورگرها مشاهده کرد که وارد سیستم شده و پسورد و رمز سیستم را دریافت و از این طریق به تمام اطلاعات شخصى دسترسى پیدا مى کنند. (این سیستم میتواند کامپیوتر یا لپ تاپ یا گوشی های هوشمند باشد ).

۱۱- طعمه: حملات در این نوع از جرم هک ، بوسیله ى تبلیغات هاى جذاب و پر رنگ و لعاب انجام مىگیرد. هکرها از این طرق به تمام اطلاعات دسترسى پیدا مى کنند.به این شکل که یک تبلیغات در مورد لباس یا مواد آرایشی یا هر چیز دیگر با یک نوع خاص تبلیغ که افراد صد در صد شیفته ی آن شده و بر آن باورند که بهترین نوع است.

۱۲- کلیک کردن بروى صفحه ناشناس: در این شیوه هنگامى که افراد بروى علامت ضربدرى که بالاى صفحه یا کنار و پایین صفحه است کلیک کنند. این امکان را به هکرها مى دهند که مورد جرم هک واقع شوند.

هک اینستاگرام

در اینستاگرام نیز افراد سودجوی زیادی با اهداف خاص اقدام به نفوذ به حساب های کاربری افراد در اینستاگرام کرده و با هک آن ها، اتفاقات بدی را رقم می زنند. هک اینستاگرام یکی از تلخ ترین اتفاقاتی می باشد که ممکن است برای هر شخصی رخ دهد. هنگامی که صفحه اینستاگرام شما هک می شود، در واقع نمی توانید هیچ کاری انجام داده و اگر هکری که به صفحه شما نفوذ پیدا کرده است قصد تخریب شخصیت شما را داشته باشد، می تواند به راحتی هرچه تمام تر این کار را انجام داده و با آبروی شما بازی کند.

مجازات هک اینستاگرام

براساس ماده 1 قانون جرایم رایانه ای هرکس به طور غیرمجاز به داده ها یا سامانه های رایانه ای یا مخابراتی که به وسیله تدابیر امنیتی حفاظت شده است دسترسی یابد، به حبس از نود و یک روز تا یک سال یا جزای نقدی از پنج میلیون (۵.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا بیست میلیون (۲۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.

منظور از حفاظت شده این نیست که لزوما آن حساب و یا اکانت خصوصی باشد و ورود و بازدید عموم از آن عمومی نباشد، بلکه منظور از حفاظت شده آن است که هرکسی برای کنترل آن دسترسی نداشته باشد و در حقیقت دسترسی حساب و یا اکانت و یا پیج با گذرواژه و مانند اینها (همان تدابیر امنیتی که قانون میگوید) محافظت شده باشد.

شکایت برای هک اینستاگرام

امروزه با افزایش محبوبیت شبکه های اجتماعی تحت موبایل مانند اینستاگرام، مزاحمت ها و مشکلات این شبکه های اجتماعی روز به روز در حال افزایش است.

برای مثال، عده ای با هک اکانت اینستاگرام افراد، اطلاعات خصوصی آن ها را بدست می آورند و از این طریق از آنها اخاذی میکنند.

در مبحث شکایت از هکر برای پیشگیری از چنین مشکلاتی معمولا توصیه می شود با فعال کردن احراز هویت دو مرحله ای و نیز انتخاب رمز عبور های مجزا برای هر حساب، از دسترسی سودجویان به اطلاعات مهم خود جلوگیری نمایید.

همچنین کلیک نکردن بر روی لینک های مشکوک نیز می تواند از هک شدن شما جلوگیری کرده و امنیت شما را تا حدودی تامین نماید.

حال در صورتی که این موارد را رعایت نکرده و هک شده اید و یا حتی با رعایت موارد امنیتی باز مورد هک شدن قرار گرفته اید می توانید برای شکایت هک شدن اینستاگرام خود اقدام نمایید.

شکایات مربوط به هک اینستاگرام از طریق دادسرای تخصصی جرایم رایانه ای مورد بررسی قرار می گیرد. برای شکایت از هکر شما می توانید با تنظیم شکایت و لایحه و دادخواست، موضوع را از طریق پلیس سایبری و دادسرای مربوط به جرایم رایانه ای پیگیری نمایید.

روش تشخیص هک اینستاگرام

اصولا کسی که اکانتی را در فضای اینستاگرام هک می کند یا قصد دارد آن را غیر فعال و دی اکتیو نماید یا از آن سو استفاده کند. هنگامی که پست یا استوری بدون خواست شما منتشر شد یا حتی محتوای قبلی تغییر کرد شما هک شده اید.

بسیاری نیز از هک کردن، مقاصد مالی دارند مانند اینکه با هک کردن پیج های با دنبال کننده بالا قصد انتشار شماره حساب خود را دارند.

برای اینکه متوجه شویم چه کسانی به اکانت ما متصل هستند به قسمت پروفایل اینستاگرام رفته، قسمت Settings را کلیک کنید، اکنون گزینه Security و سپس login activity را لمس نمایید.

اکنون می توانید دستگاه هایی که بجز خودتان به صفحه شما دسترسی دارند را مشاهده نمایید و با انتخاب گزینه Log Out دسترسی آنها را غیر فعال نمایید.

توصیه می کنیم اگر صفحه شما دنبال کننده های بالایی دارد حتما از یک پشتیبان صفحه کمک بگیرید تا هکر نتواند به اعتبار صفحه آسیب وارد نماید.

راه های جلوگیری از هک شدن اینستاگرام

- مهمترین اقدام پیشگیرانه از هک این است که ایمیل و رمز عبور خود را در اختیار هیچ کس قرار ندهید.
- کماکان از برنامه های آنفالو یاب یا استفاده ننمایید یا حتما رمز خود را تغییر دهید.
- از ورود به لینک های ناشناس و لینک هایی که از شما ایمیل و رمز عبور می خواهد بپرهیزید.
- هر روز دستگاه هایی که به اینستا شما هستند را چک کنید.
- اگر چند اکانت مختلف دارید برای همه آن ها از یک پسورد استفاده نکنید.
- در صورت ورود به پیج با یارانه و گوشی دیگری بعد از اتمام استفاده از دکمه Log Out استفاده کنید.
- در موارد مشکوک رمز عبور خود را تغییر دهید.

شکایت از هک تلگرام

شبکه اجتماعی تلگرام نیز که این روز ها طرفداران زیادی دارد و با وجود فیلتر شدن باز هم افراد زیادی کاربران آن بوده و با استفاده از فیلتر شکن و یا استفاده از پوسته های آن (تلگرام های غیر رسمی ) اقدام به استفاده از آن می نمایند، از جمله دیگر شبکه های اجتماعی است که امکان هک شدن آن وجود دارد.

لازم به ذکر است که استفاده از این تلگرام های غیر رسمی ( مثل طلاگرام، موبوگرام و … ) خطر هک شدن را افزایش میدهد، چرا که به صورت پیش فرض، اشخاص سازنده این تلگرام ها، به اطلاعات شما دسترسی خواهند داشت.

گرچه که با روش های ساده ای همچون چک کردن مداوم قسمت نشست های فعال ( active sessions ) می توانید متوجه هک شدن اکانت تلگرام خود بشوید اما در صورت بروز چنین مشکلی می توانید به شکایت از هکر بپردازید.
برای شکایت از هک تلگرام چنانچه فرد هک کننده را می شناسید می توانید از طریق دادسرای رسیدگی به جرایم رایانه ای طرح دعوی کیفری از ایشان نموده و به اثبات ارتکاب جرم توسط او بپردازید.

شکایت از هک سایت

امروزه وبسایت ها نیز به عنوان حریم شخصی افراد محسوب می شود چرا که معمولا محل کسب و کار افراد می باشند. برای شکایت از هکر که سایت شما را هک کرده است می توانید به دو صورت حقوقی و کیفری طرح دعوی نمایید.

جهت پیگیری هک سایت می توانید به وسیله ی دفاتر پلیس فتا و یا دادسرای تخصصی جرایم رایانه ای اقدام نموده و شکایت کیفری خود را مطرح نمایید.
چنانچه ضرر و زیانی هم متحمل شده اید می توانید به صورت شکواییه مطرح کرده و درخواست جبران ضرر و زیان خود را بدهید. همچنین می توانید به صورت حقوقی نیز شکایت کرده و ضرر و زیان متحمل شده را جبران نمایید.

چگونه می توانیم از وقوع جرائم اینترنتی پیشگیری کنیم؟