بتن ریزی چیست؟
اگر بخواهیم یک تعریف کلی از بتن ریزی بدهیم باید گفت؛ بتن،ترکیبی از مصالح بر پایه سیمان است که در ساختمان سازی مصارف بسیاری دارد و بتن ریزی در حقیقت همان نحوه اجرای بتن در محل پروژه ساختمان سازی است، البته ساخت قطعات بتنی پیش ساخته نیز به بتن ریزی احتیاج دارد. مراحل و نحوه بتن ریزی در بخش های مختلف یک بنا و در شرایط جوی مختلف با هم متفاوت است و حتی بتن ریزی برای ساخت قطعات پیش ساخته نیز می تواند مراحل مختلف و گوناگون را هم را شامل شود و در مجموع، بتن ریزی مبحث پیچیده ای در امر ساخت هر بنایی اعم از؛ انواع ساختمان، برج، پل، تونل، سد آبی و همچنین راه سازی محسوب می شود.
بتن ریزی دیوار، ستون و تیرهای اصلی
بتن ریزی در دیوارها باید در لایه های افقی با ضخامت یکنواخت صورت گیرد و هر لایه قبل از ریختن لایه بعدی به طور کام متراکم شود. میزان وسعت بتن ریزی باید چنان باشد که هنگام ریختن لایه جدید لایه قبلی در حالت خمیری باشد. عدم رعایت این نکته باعث ایجاد اتصال سرد و در نهایت عدم یکپارچگی بتن خواهد شد. پیمانه های اولیه بتن باید از دو انتها عضو ریخته شوند و سپس بتن ریزی به قسمت مرکزی سازه ادامه یابد. در تمام حالات باید از جمع شدن آب در انتها و گوشه ها جلوگیری شود. در بتن ریزی به قسمت مرکزی سازه ادامه یابد. در تمام حالات باید از جمع شدن آب در انتها و گوشه ها جلوگیری شود. در بتن ریزی ستون ها حتی الامکان باید ارتفاع سقوط آزاد بتن را محدود نمود. این ارتفاع برای جلوگیری از جدا شدن دانه ها به ۰/۹ تا ۱/۳ متر محدود می شود. در صورتی که بتن احیاناً در قالب های بلند ریخته شود برای جلوگیری از آب انداختن بتن توصیه می شود از اسلامپ کم (بتن سفت) استفاده شود. کاستن از سرعت بتن ریزی نیز تا حدود زیادی از آب انداختن بتن جلوگیری می نماید. در ستون های بلند در صورت امکان می توان بتن را تا تراز ۳۰ سانتیمتر پایین تر از تراز قطعی ریخته و پس از یک ساعت، قبل از اینکه سطح بتن سخت شود بتن ریزی را مجدداً از سر گرفته تا از ایجاد اتصالات سرد جلوگیری شود. توصیه می شود برای جلوگیری از ضایعات ناشی از آب انداختگی بتن ارتفاع ستون ۲/۵ سانتیمتر بیشتر اختیار شود و بتن اضافی بعد از آنکه سخت شد تخریب شود. به مظنور جلوگیری از ترک های ناشی از نشست خمیری بتن ستون ها و دیوارها توصیه می شود بتن ریزی این اعضا حداقل ۲۴ تا ۴۸ ساعت قبل از بتن ریزی تیرهای اصلی، تیرها، دال ها، و مجاور آنها انجام شود. ماهیچه ها و سر ستون ها باید به صورت یکپارچه با ستون ریخته شوند.
دلایل آب انداختن بتن
در هر حالت باید در آخر عملیات شیره بتن یا آب موجود در بتن را تخلیه کرده و از جمع شدن آب در گوشه ها و حتی انتهای قالب، جلوگیری شود. در این جا لازم است نکته را ذکر کنم که در زمان ریزش بتن در ستون ها باید حتما مقدار ارتفاع سقوط آزاد بتن را در نظر گرفته و در صورت زیاد بودن آن را کاهش دهید.این عمل برای عدم جدا شدن دانه ها از یکدیگر بوده و می دانیم که دانه ها باید بهم متصل شده و توسط سیمان بهم بچسبند اما اگر ارتفاع سقوط آزاد بتن زیاد باشد دانه ها و سیمان بین آن دیگر به صورت یکنواخت مخلوط نبوده و مشکل ساز می شود. نکته قابل ذکر دیگر این است که برای بتن هایی که قرار است در قالب های طولانی و بلند ریخته شوند، باید آن بتن ها دارای اسلامپ کمی بوده و یا به عبارت دیگر آب موجود در بتن را در همان ابتدا ساختن بتن کم در نظر گرفته تا بتنی تقریبا سفت داشته باشیم. راه کار دیگری که باعث کاهش دادن آب انداختن بتن در آخر می شود این است که سرعت ریختن بتن را در دورن قالب کم کنیم تا اندکی از آب آن توسط حرارت محیط تبخیر شود. شایان ذکر است که برای جلو گیری از به وجود آمدن ترک هایی که به دلیل نشست خمیری بتن در ستون و دیوار رخ داده است، توصیه می کنیم که بتن ریزی ستون و دیوار ها را تقریبا دو روز قبل از بتن ریزی تیر و تیر های اصلی و حتی دال ها، انجام شود. و اخرین نکته این است که سر ستون ها بایستی به شکل یکنواخت با ستون بتن ریزی شوند.