در بسیاری از موارد، نداشتن تجربهٔ کافی باعث سقوط استارتاپ ها می شود. اگر در آغاز مسیر راه اندازی یک استارتاپ هستید، کمی بیشتر تحقیق کنید تا با عبرت گرفتن از تجربه های دیگران، حساب شده قدم بردارید. برخی از افرادی که قصد شروع یک استارتاپ را دارند، به قدری درگیر هیجان ارائهٔ ایده ها، محصولات و خدمات جدید هستند که متوجه نمی شوند که در حال انجام برخی اشتباهات ویرانگر اما رایج هستند. تخمین نادرست از زمان و هزینهٔ موردنیاز برای راه اندازی یک کسب و کار ممکن است در آینده، خسارت های مالی جبران ناپذیری داشته باشد. عدم تطابق با نیاز بازار و مصرف کننده یکی دیگر از آفت هایی است که استارتاپ ها را به نابودی می کشاند. اشتباه های بزرگی در این مسیر وجود دارند که مانع رشد کسب و کار می شوند. در این مقاله برخی از اشتباهات رایج استارتاپ ها را معرفی خواهیم کرد. اگر به فکر راه اندازی یک استارتاپ هستید، بهتر است قبل از هر اقدامی، این اشتباه ها را بشناسید تا قبل از وقوع واقعه به فکر علاج آن باشید.
اشتباهات رایج استارتاپ ها ازنظر کارآفرینان موفق
اجازه بدهید از اول داستان شروع کنیم. یک ایدهٔ فوق العاده در ذهن تان جرقه زده است و غرق در اشتیاق عملی کردن این ایده هستید. شک ندارید که محصول یا خدمت جدیدی که می خواهید ارائه کنید، با استقبال بازار روبه رو خواهد شد. یک لحظه از رؤیای شیرین خود بیرون بیایید. اگر دوست ندارید دچار اشتباه شوید، باید قبل از قدم گذاشتن در مسیر، بدانید که مسیر پیشِ رویتان پر از دست انداز و سرعت گیر خواهد بود. مشکلات زیادی در انتظار شماست: از حضور رقبای قدر در بازار گرفته تا مسائل و مشکلات حقوقی داخلی شرکت. این مقاله تجربه های کارآفرینان موفق و حرفه ای درباره اشتباهات رایج استارتاپ ها و راهکارهای مناسب برای مقابله با این اشتباهات را در اختیار شما قرار می دهد.
۱. تخمین نادرست هزینه و زمان لازم برای شروع استارتاپ
شاید در ابتدای کار تصور کنید که پول کافی برای روزهای رکود استارتاپ کنار گذاشته اید. بهتر است درمورد بودجه، خوب و دقیق فکر کنید. فرانسین گلیک، مؤسس واتر جورنی (Water Journey) می گوید: «فکر می کنم تخمین ما از هزینه و زمان موردنیاز، کمتر از مقداری است که واقعا به آن نیاز خواهیم داشت. از نظر من درعمل به دوبرابر زمان و سه برابر هزینه ای که در ابتدا تخمین می زنیم، نیاز خواهیم داشت.»
همیشه در تخمین های مالی خود واقع بین باشید، احتمال خطا را در نظر بگیرید و بی گدار به آب نزنید. برای شروع استارتاپ، در رها کردن شغل تمام وقت خود عجله نکنید. وقت های آزاد خود را به کارهای استارتاپ اختصاص دهید و تا زمانی که سرمایهٔ کافی برای راه اندازی استارتاپ را جمع نکرده اید، از شغل خود دست نکشید.
۲. انتخاب زمان نامناسب برای شروع استارتاپ
استفانی کاپلان لوییس، مؤسس مجله آنلاین هر کمپوس (Her Campus)، می گوید: «می توانید تا آخر عمر برنامه بریزید و تحقیق کنید؛ اما فقط زمانی پیش می روید که دست از تحقیق و برنامه ریزی افراطی بردارید و کاری کنید. برای شروع نیازی نیست که همه چیز کامل و پیش بینی شده باشد.»
دست دست کردن یا عجلهٔ زیاد در راه اندازی استارتاپ خوب نیست. زمان بندی در استارتاپ بسیار اهمیت دارد. هرچند که برخی از شرایط مثل وضعیت اقتصادی یا وقوع بلایای طبیعی از کنترل ما خارج است، باز هم باید برای زمان شروع کسب وکار برنامه ریزی کنید. شروع کار نباید خیلی زود یا خیلی دیر باشد. عجله در راه اندازی شرکت خطرناک است. قبل از شروع، مسائلی مثل نیاز بازار به کالا و خدمات شرکت و آمادگی محصول برای عرضه به بازار را بسنجید. عجله برای ورود به بازار و به رخ کشیدن محصول در مقابل رقبا باعث سرنگونی می شود. از طرف دیگر چنانچه بیش از حد و به مدت طولانی روی برنامه ریزی و تحقیق وقت صرف کنید، ممکن است رقبا قبل از شما دست به کار شوند و فرصت ارائهٔ خدمت یا کالای جدید به مشتریان را از دست بدهید. کمال گرایی افراطی و تعویق زیاد در راه اندازی استارتاپ ممکن است باعث کاهش ارزش سرمایه شما شود.
۳. نداشتن تصویر درست از آینده و هدف نهایی استارتاپ
میکائیل فلو، مؤسس شرکت نرم افزاری برودوِی (Broadway Lab) می گوید: «کارآفرینان معمولا در شروع کار پر از اشتیاق و خوش بینی هستند و فکر می کنند هر کاری را که برای موفقیت لازم است، انجام خواهند داد. صرف وقت برای ترسیم چشم انداز آینده، اهداف، ارزش ها و وجه تمایز استارتاپِ شما با سایر استارتاپ ها تمرکز و اثربخشی را افزایش می دهد.»
مشخص کردن هدف نهایی، ترسیم نقشهٔ راه و برنامهٔ تجاری نقش مهمی در رسیدن به موفقیت ایفا می کند. داشتن تصویر کلی از رویکرد استارتاپ به شما کمک می کند که جواب برخی از سؤال ها را از پیش در چنگتان داشته باشید. با این روش، شما نقشهٔ راهی را در اختیار خواهید داشت که در مواقع بحرانی، می توانید برای تصمیم گیری و اقدام صحیح به آن رجوع کنید. این نقشه جنبه های مختلف استارتاپ را در خود می گنجاند و شما را به سمت هدف اصلی راهنمایی خواهد کرد.
۴. بی خبری و شناخت نادرست از رقیبان
هیتر هاهمن، مشاور بازدهی و کارآفرین، می گوید: «شاید عجیب به نظر برسد، اما شما به رقیب نیاز دارید. البته نه آن قدر که وارد بازاری شوید که اشباع شده است. از طرفی اگر در بازار تنها باشید و رقیب دیگری نداشته باشید، برای رقیبان آیندهٔ خود همچون سپر بلا خواهید بود.»
رقیبان بازار را برای شما معتبر می کنند. رقبای خود را بشناسید. اگر رقیبی ندارید، این سؤال مهم را از خود بپرسید: آیا مشکلی که استارتاپ من در پی حل آن است، به اندازهٔ کافی رایج و مهم هست که برای حل آن نیاز به راه اندازی کسب وکاری باشد؟
۵. بالیدن افراطی و مغرور شدن به ایده استارتاپ
آدام مندلر، کارآفرین و مدیرعامل ولوز گروپ (Veloz Group) می گوید: «برخی از کارآفرینان به حدی به ایدهٔ خود می بالند که از سنجیدن نیاز بازار غافل می شوند.»
البته باید عاشق کسب وکار خود باشید و به آن اشتیاق داشته باشید؛ اما سرمایه گذارانی که بیش از حد درگیر این اشتیاق می شوند، نشانه ها و هشدارهای ازدست دادن بازار را متوجه نمی شوند. فراموش نکنید که استقبال نکردن از کالا و خدمتی که ارائه می کنید تقصیر شماست نه مشتری.
۶. بی توجهی به نیاز بازار
شاما هایبر، مؤسس زِن مدیا (Zen Media) می گوید: «بسیار مهم است که واقع گرا باشید و نیاز بازار را بدانید. اگر همه چیز مطابق انتظارتان پیش نرفت، از تغییر و سازگاری با شرایط بازار نترسید.»
همواره همه چیز طبق برنامه ریزی ما پیش نمی رود. قدرت تغییر و سازگاری با شرایط، برگ برندهٔ کارآفرینان موفق است. نوکیا روزی کفش تولید می کرد و امروزه یک شرکت تولید وسایل ارتباطی است. اودیو (Odeo) روزی یک پلتفرم پادکست بود؛ اما بعد از اینکه شرکت اپل پلتفرم پادکست خود را به بازار ارائه کرد، ادیو مجبور به تغییر شد. ادیو امروز یک شبکه اجتماعی است که آن را با نام توئیتر می شناسیم. اگر می خواهید کارآفرین موفقی باشید، همیشه برای موقعیت های حساس یک نقشه جایگزین در نظر بگیرید. انعطاف پذیر باشید تا بتوانید در شرایطی که ایده اصلی جواب نمی دهد آن را تغییر دهید. بهتر است به جای پافشاری بر ارائهٔ کالاها و خدمات خودتان، نیاز بازار را بشناسید و همان چیزی را عرضه کنید که بازار آن را می خواهد.
شاما هایبر اضافه می کند: «یوتیوب در ابتدا قرار بود یک وب سایت زوج یابی باشد؛ اما مؤسسان این وب سایت با بررسی بازار متوجه شدند که زوج یابی از طریق ویدئو طرف دار چندانی ندارد. بااین حال بازارِ آپلود و اشتراک گذاری ویدئو ها داغ تر و پرطرف دارتر است. بنابراین یوتیوب به وب سایت اشتراک گذاری ویدئو تبدیل شد.»
۷. غافل شدن از مسائل حقوقی
فرض کنید قصد دارید به همراه هم کلاسی دانشگاهتان یک شرکت راه بیندازید. ایدهٔ اصلی استارتاپ را روی یک تکه کاغذ می نویسید، با هم دست می دهید و توافق می کنید. در چنین شرایطی، توصیه می کنیم که حواستان به قدم های بعدی تان باشد. کاپلان لوییس می گوید: «گاهی افراد به قدری در شور و اشتیاق راه اندازی کسب وکار جدید غرق می شوند که مسائل حقوقی مثل تنظیم توافق نامهٔ شرکا، توافق نامهٔ استخدامی و قوانین محرمانگی را فراموش می کنند یا در تهیه و تنظیم این موارد دقت کافی به خرج نمی دهند.» اهمال کاری درمورد مسائل حقوقی استارتاپ، ممکن است در آینده مشکلات بزرگی ایجاد کند.
۸. توقع سرمایه گذاری هنگفت در شروع کار
بسیاری از کارآفرینان فکر می کنند که برای شروع استارتاپ باید سرمایه گذاری عظیمی انجام دهند؛ درحالی که راه اندازی استارتاپ با سرمایهٔ کم کار عاقلانه تری است. زاخ زلنر، مدیرعامل پاپ ساکز (PupSocks) می گوید: «همواره راه هایی مثل کمپین های دیجیتال کوچک، بازارهای بدون واسطه و شتاب دهنده ها برای اجرای ایده در مقیاس کوچک تر و یا هزینهٔ کمتر وجود دارد. تا زمانی که تعداد مشتریان شما به حد مشخصی نرسد، استارتاپ شما آماده رشد نخواهد بود.»
انتظار نداشته باشید به محض اینکه ایده استارت آپ را مطرح کردید، سرمایه گذاران برای سرمایه گذاری روی ایده شما صف بکشند. وقتی تقاضای مشتری و نیاز بازار به کالا و خدمات استارتاپ شما اثبات شود، ارزش استارتاپ شما از نظر سرمایه گذاران بیشتر می شود و درنتیجه میزان سرمایه گذاری روی شرکت شما افزایش می یابد.
۹. زود خرج کردن بودجه
فضای کار مجلل، مبلمان آن چنانی و سرویس غذای کامل برای کارمندان را بی خیال شوید. اگر چنین رویه ای را در پیش بگیرید، قبل از تجربه اولین فروش، ورشکست می شوید. استخدام تعداد زیادی کارمند در ابتدای کار، هزینه های اضافی و زیادی را به شما تحمیل می کند؛ بنابراین دور این مورد را نیز خط بکشید.
جاستین بیگل، بنیان گذار اینفوگرافیک ورلد (Infographic World) می گوید: «با داشتن تعداد زیادی نیروی کار تمام وقت احساس راحتی و اعتبار می کنید، اما اگر شرکت توان مالی کافی برای پرداخت حقوق کارمندان را نداشته باشد، هزینه ها به مرور خون شما را می مکند و باعث سقوط استارتاپ شما می شوند.»
در شرایطی که وضعیت مالی شرکت غیرقابل پیش بینی باشد، خود شما اولین کسی هستید که از لحاظ مادی آسیب می بیند. بهتر است در مورد خرج کردن بودجه محتاط و آینده نگر باشید. تا زمانی که سوددهی استارتاپ به میزان قابل قبولی نرسیده است، از تجمل گرایی و استخدام کارمندان زیاد پرهیز کنید. فقط کسانی را استخدام کنید که حضورشان ضروری است. در آینده و به تدریج می توانید نیروی انسانی خود را توسعه دهید. مدیریت صحیح بودجه در استارتاپ ها مسئلهٔ بسیار مهمی است. طمع کردن و خرج تراشی های نامعقول و غیرضروری خط قرمز استارتاپ است. شرایط همیشه گل وبلبل نیست. در مسیر راه اندازی استارتاپ، روزهایی وجود دارد که پیش بینی نشده اند. اگر فکر این روزها را نکرده باشید و بودجه استارتاپ را بی مورد خرج کرده باشید، در روزهای سخت با مشکل مواجه می شوید.
۱۰. پیش بردن کارها به تنهایی
استارتاپ های موفق معدودی وجود دارند که فقط یک بنیان گذار داشته باشند. راه اندازی یک شرکت وقت و انرژی زیادی می خواهد و کار یک نفر نیست. این مسیر سختی ها و فرازونشیب های زیادی دارد. به دوش کشیدن بار این سختی بدون داشتن همراه دشوار است. در مواقع بحران، حضور یک یا چند همراه قوت قلب شما برای ادامه دادن خواهد بود. وقتی تنها باشید، بازاریابی محصول، ساخت آن و تأمین سرمایه، کمی دشوار است. برای پیشبرد سریع و مؤثر کارها، از دوستان، هم دانشگاهی ها و افراد حرفه ای کمک بگیرید.
۱۱. انتخاب مکان نامناسب
یکی از عوامل مهم موفقیت برپایی کسب وکار در مکان مناسب است. برای انتخاب مکان مناسب، حضور مشتریان، تمرکز بر صنایع مرتبط و هزینهٔ اجاره را در نظر بگیرید. گاهی تغییر مکان فعلی کسب وکار و انتخاب مکانی مناسب، می تواند پیشرفت های چشمگیری را رقم بزند.
۱۲. استخدام افراد اشتباه
در استخدام افراد عجله نکنید. افراد مناسب را برای تیم خود انتخاب کنید. استارتاپ های بسیاری به دلیل استخدام افراد اشتباه شکست خورده اند. استخدام دوستی که هیچ مهارت مرتبطی با استارتاپ ندارد یا استخدام فردی که روحیهٔ کار تیمی ندارد، در آینده پشیمانی به بار می آورد. افراد شایسته را وارد تیم کنید. درضمن برای استخدام و توافق ها مدارک مستند داشته باشید تا در آینده درگیر ادعاهای کاذب و شکایت های کارمندان سابق خود نشوید.
۱۳. نادیده گرفتن حس ششم
به حس ششم خود اعتماد کنید. هیچ چیزی به اندازهٔ هوش طبیعیِ یک کارآفرین به او کمک نمی کند. قبل از اقدام و تصمیم گیری، حس ششم خود را با کمک محاسبات و شاخص های کلیدی بسنجید. بعد از تحقیق و مطالعه، فنون تجاری را توسعه دهید.
۱۴. تأثیرپذیری افراطی از بازخوردهای بیرونی
قدر پیشنهادها و انتقاداتی را که از بیرون دریافت می کنید بدانید. برخی از این بازخورد ها کمک بزرگی به بهبود کار می کند. اما فراموش نکنید که توجه بیش از حد به بازخوردها زیان آور است. در جریان راه اندازی و اداره استارتاپ، خیلی ها ادعا می کنند که علامهٔ دهر هستند و هر روز با پیشنهاد و انتقادی جدید به سراغ شما می آیند. اگر با هر پیشنهاد و انتقادی مسیر خود را عوض کنید، درنهایت از ایده اصلی استارتاپ فاصله خواهید گرفت. پس اجازه ندهید که این بازخوردها شما را به هر سمتی که می خواهند بکشند و از مسیر اصلی دورتان کنند. فقط بازخوردهایی را جدی بگیرید که به بهبود ایده اصلی و پیشرفت استارتاپ کمک می کنند.
نکات مهم حسابداری برای کسب وکارهای کوچک
